|
Zofia Rudnicka (1828–1903)
Zofia Kazimiera z Mrozowickich Rudnicka, pseud. i krypt. Biała Babcia, Z.R., Zofia R. (ur. 3 marca 1828 w Sokołówce, zm. 30 marca 1903 w Strzałkach) – polska powieściopisarka i nowelistka, pisarka dla dzieci. ŻyciorysUrodziła się 3 marca 1828 roku w Sokołówce[1] w pow. bóbreckim, majątku rodziców, jako najstarsza córka Franciszka Mrozowickiego herbu Prus III i Nikodemy Teresy z Jaxa-Małachowskich herbu Gryf, starościanki radenickiej[2]. W latach 1845–1846 częstym gościem w Sokołówce był poeta Kornel Ujejski, który przyjaźnił się z jej braćmi: Stanisławem Piotrem, Michałem Władysławem i Janem Hipolitem. Ujejski ubiegał się wówczas o jej rękę, ale matka Zofii nie wyraziła zgody na ten ślub, uważając go za mezalians. Ujejski wyjechał wówczas zawiedziony do Paryża, tym niemniej Zofia przez kilkadziesiąt lat pozostawała z nim w serdecznym kontakcie listowym[3][4]. Otrzymała, podobnie jak jej rodzeństwo, staranne wychowanie domowe. Od kiedy w 1848 roku wyszła za mąż za Teodora Józefa Henryka Rudnickiego herbu Lis, właściciela pobliskiego majątku Strzałki[5], ich dwór stał się ośrodkiem kulturalnym i towarzyskim okolicy. Obok wychowywania licznych swoich dzieci, zajmowała się też ludnością wiejską w zakresie oświaty oraz opieki zdrowotnej[6]. W latach siedemdziesiątych zaczęła zajmować się twórczością literacką, pisała opowiadania i obrazki, przeważnie o tematyce obyczajowej, okolicznościowe wierszyki. Drukowała je w czasopismach, m.in. w „Tygodniu Lwowskim”. W 1881 roku dedykowała „Kornelowi Ujejskiemu w dowód długoletniej wiernej przyjaźni”, „Wybór pism”, opublikowany w Samborze, w którym dwie serie „Obrazków z życia i prawdy” o tematyce współczesnej i historycznej, krytyka przyjęła bardzo przychylnie. W 1883 roku opublikowała we Lwowie powieść współczesną pt. „Miłość i wola”. Głównie jednak uprawiała twórczość dla dzieci i młodzieży, od 1877 roku współpracowała z redagowanym przez Władysława Bełzę „Towarzyszem Pilnych Dzieci”, w którym publikowała wiersze, szarady historyczne oraz artykuły popularnonaukowe dotyczące życia roślin. W latach 1894–1899 swoje wiersze, opowiadania i powieści historyczne publikowała w „Wieczorach Rodzinnych”. Do najbardziej znanych należały napisane w formie dialogu z wnukami i popularyzujące historię Polski opowiadania ogłoszone w latach 1894–1898 pod pseud. Biała Babcia[7] w „Wieku Młodym”[6]. Wiele jej opowiadań przetłumaczono na języki: rosyjski, szwedzki i czeski[8]. Zmarła 30 marca 1903 roku w Strzałkach i została pochowana tamże[8]. Z Rudnickim, który zmarł 8 marca 1892 roku w Strzałkach[9][10] pozostawiła dziewięcioro dzieci: Marię, Kazimierza, Annę, Stanisława Jerzego Józefa, Zygmunta, Helenę, Klementynę Katarzynę Wincentę, Zdzisława oraz Zofię[5]. Jej wnukami byli m.in. generał Klemens Rudnicki, major kawalerii Karol Rudnicki i Kajetan Czarkowski-Golejewski. Portret Rudnickiej autorstwa Aleksandra Augustynowicza do 1939 roku był przechowywany w Grzędzie, majątku jej wnuka Kajetana Czarkowskiego-Golejewskiego[11]. Wywód przodków
Przypisy
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
