EAS ilk olarak Federal İletişim Kurulu (FCC) tarafından Kasım 1994'te onaylanıp 1 Ocak 1997 tarihinden itibaren kullanılmaya başlanmıştır,[1] bu sayede öncülü Emergency Broadcast System'ın (EBS) ve ayrıca büyük çoğunlukla Emergency Override System'ın (diğer adıyla Local Access Alert System) yerini almıştır, ancak EOS nadir olarak bazı bölgelerde hala kullanılmaktadır. EAS'ın öncülü EBS'den asıl farkı, Specific Area Message Encoding (SAME, Türkçe "Belirli Alan Mesaj Kodlaması") teknolojisi ile dijital olarak kodlanmış sinyaller kullanarak uyarı göndermesidir. Bu sinyaller bir uyarının başındaki gırtlak sesli ilk üç tondur. Bu sinyallerin içinde kodlanmış konum ve uyarı bilgisi bulunmaktadır. Bu kodlanmış sinyaller sayesinde sisteme katılan platformlar ekipmanlarını sadece bulundukları bölge için olan uyarıları alacak şekilde ayarlayabilmektedir.
Öncülü EBS gibi, EAS'ta ABD cumhurbaşkanının ulusal bir acil durum sonucu vatandaşlara radyo ve televizyon yoluyla ulaşabilmesi için tasarlanmıştır, ancak ne EAS ne de EBS şimdiye kadar hiçbir zaman bu amaçla kullanılmamıştır. 11 Eylül saldırıları gibi önceden yaşanmış ulusal acil durumlarda haber kanalları ve radyo istasyonları bu görevi devraldığı için sistem bazıları tarafından gereksiz görülmüştür.[2] Ancak sistem tehlikeli hava olayları (kasırgalar ve şiddetli seller gibi) ve çocuk kaçırılma durumları (AMBER uyarılarıyla) gibi yerel acil durumlarda da kullanılmaktadır.
Sistem ayrıca Integrated Public Alert and Warning System'ın (IPAWS, Türkçe "Entegre Halk Uyarı Sistemi") öncülüdür. IPAWS, EAS'ta dahil olmak üzere Kablosuz Acil Durum Uyarıları (Wireless Emergency Alerts) gibi çoklu kanallar üzerinden Yaygın Uyarma Protokolü'nü (Common Alerting Protocol) kullanarak koordineli bir şekilde uyarı gönderebilmektedir[3]
Sistemin teknik konsepti
EAS mesajları dört kısımdan oluşmaktadır: Dijital olarak kodlanmış Belirli Alan Mesaj Kodlaması (SAME) tonları, bir dikkat tonu ("attention tone"), sesli bir duyuru ve yine dijital olarak kodlanmış Mesajın Sonu (EOM, "End of Message") tonları.
SAME tonları bir EAS mesajının en önemli kısmıdır. Bu tonlar mesajı kimin gönderdiğini (ABD Cumhurbaşkanı, yerel görevliler, Ulusal Hava Durumu Servisi veya yayın istasyonunun kendisi), mesajın ne için olduğunu (kasırga, sel, şiddetli fırtına vb.), mesajın hangi bölgeler için olduğunu (en fazla 32 kontluk veya eyalet), acil durumun tahmini olarak ne kadar süreceği (dakika olarak), uyarının gönderildiği tarih ve zaman (UTC saat diliminde) ve mesajı yayınlayan istasyon veya kablo TV sisteminin kimliği (en fazla 8 karakter).
Cumhurbaşkanlığı uyarılarını diğer istasyon ve kablo TV sistemlerine iletmek için ülke çapında Birincil Giriş Noktası (PEP) olarak belirlenmiş 77 tane radyo istasyonu bulunmaktadır.[4] Ulusal Acil Durum Mesajları (eski adıyla Acil Durum Eylem Bildirimi) cumhurbaşkanlığının istasyonlara ve kablo TV sistemlerine EAS'ı kullanarak bu istasyonlardan bir mesaj ileteceğini bildirmektedir.[5] Hükûmet, ulusal bir acil durumda sistemin cumhurbaşkanlığının 10 dakika içerisinde bir açıklama yapabilmesini sağlayacağını belirtmiştir.[6][7]
Birincil Giriş Noktası istasyonları
Ulusal Halk Uyarı Sistemi (NPWS, İngilizce "National Public Warning System") veya diğer adıyla Birincil Giriş Noktası (PEP, "Primary Entry Point") istasyonları, FEMA ile koordineli olarak acil durum olaylarından ve felaketlerden önce, sonra ve bu durumlar sırasında halka acil durum bilgileri göndermesi için belirlenen 77 radyo istasyonundan oluşan bir ağdır. PEP istasyonları, bir olay sırasında ve sonrasında da bilgi yayabilmeleri için normal istasyonlardan farklı olarak yedek iletişim ekipmanlarına ve jeneratörlere sahiptir.[8][9][10]
Bunun yanı sıra 2016'da Detroit'teki WJR-AM ve Cincinnati'deki WLW-AM istasyonlarından başlamak üzere FEMA, 33 PEP istasyonunun vericilerine radyo stüdyosu olarak da kullanılabilen taşınabilir sığınaklar yerleştirmeye başlamıştır. Bu sığınaklar; yayın ekipmanları, bir dinlenme tesisi ve hava filtreleme sistemi de içermektedir. Ulusal Halk Uyarı Sistemi projesinin müdürü Manny Centeno bu sığınakların "kimyasal, biyolojik ve radyolojik hava ve elektromanyetik nabızdan korunabilen bir platform sağlayarak istasyonların acil durumlar sırasında kullanılabilirliklerini arttırmak" amacıyla tasarlandığını belirtmiştir.
Birincil Giriş Noktası istasyonlarının listesi[11]
Tüm EAS ekipmanlarının haftalık olarak test edilmesi zorunludur. Zorunlu Haftalık Testlerin (RWT, "Required Weekly Test") minimum olarak SAME ve EOM tonlarını içermesi gerekmektedir. Ayrıca zorunlu olmamasına rağmen bir çok istasyon bu testleri yapmadan önce görsel veya sesli olarak duyuru yapmaktadır. Bunun yanı sıra, televizyon istasyonları haftalık testler için görsel bir mesaj yayınlamaya zorunlu değildir. Bu testler istasyonun veya kablo TV sisteminin kendisi tarafından belirlenen zamanlarda yapılmaktadır (genellikle geceleri veya sabahın erken saatleri) ve genellikle başkaları tarafından yayınlanılmamaktadır.[56]
Zorunlu Aylık Testler (RMT, "Required Monthly Test") genellikle bulunulan yerel bölgenin veya eyaletin öncül istasyonu, acil durum yönetmeliği veya Ulusal Hava Durumu Servisi tarafından gönderilip bölge içindeki tüm yayın ve kablo TV sistemleri tarafından yayınlanmaktadır. Bu testlerin tek sayılı aylarda (Ocak, Mart, Mayıs, Temmuz, Eylül ve Kasım) sabah 8.30 ile gün batımı arasında, çift sayılı aylarda (Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık) ise gün batımı ile sabah 8.30 arasında yapılması zorunludur. Yapılan testlerin yayın ve kablo sistemleri tarafından alındıktan sonra 60 dakika içerisinde yayınlanması zorunludur.[56][57] Ayrıca, bu testler; planlı cumhurbaşkanlığı konuşmaları, ulusal/yerel seçimler, normal yayın saatleri dışındaki önemli ulusal/yerel haberler ve Super Bowl, World Series gibi önemli ulusal spor etkinlikleri gibi önemli etkinlikler sırasında yapılmamaktadır. Bunların yanı sıra bazı eyaletlerin EAS planlarında Indianapolis 500 veya Olimpiyat Oyunları gibi diğer önemli etkinlikler de belirtilmektedir.
Bir aylık testin yapılmış veya EAS'ın tüm kısımlarıyla (SAME, dikkat ve EOM tonları ve sesli mesaj) aktive edilmiş olduğu haftalarda haftalık test yapma zorunluluğu yoktur.
Temmuz 2018'de, yılın başında (bir iç deneme protokolü sırasında operatör hatasından dolayı meydana gelen) Hawaii'de gönderilmiş olan yanlış uyarı mesajına tepki olarak FCC sistem için kamu bilinci oluşturmak ve onun verimliliğini artırmak amacıyla adımlar atacağını duyurmuştur. Bunların içinde yanlış uyarıların gönderilmesini engellemek için güvenlik önlemlerinin alınması, acil durum sürecini ve tepkisini simüle eden canlı kodlu testlerin yapılmasına ve kamu bilinci için oluşturulan kamu spotlarında EAS tonlarının kullanılmasına izin verilmesi yer almaktadır.[58][59]
Kaynakça
^"Broadcast History". web.archive.org (İngilizce). 5 Nisan 2015. 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
^Ink, Radio (22 Ekim 2018). "FEMA Upgrading WLW". Radio Ink (İngilizce). 30 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2023.