|
Koma (kuyruklu yıldız) Koma, bir kuyruklu yıldızın çekirdeği etrafındaki bulutsu zarftır, kuyruklu yıldız yüksek eliptik yörünge üzerinde Güneş'in yakınından geçtiğinde oluşur; kuyruklu yıldız ısındıkça parçalar süblimleşir.[1] Koma, kuyruklu yıldıza teleskopla bakıldığında "bulanık" bir görünüm verir; kuyruklu yıldız ve yıldızı birbirinden ayırmak için belirliyeci bir özelliktir. "Koma" kelimesi, "saç" anlamındaki Yunanca "kome" (κόμη) kelimesinden gelir ve "kuyruklu yıldız" kelimesinin kökenidir.[2][3] Koma genellikle buz ve kuyruklu yıldız tozundan oluşur.[1] Kuyruklu yıldız Güneş'in 3-4 AU yakınındayken çekirdekten çıkan uçucu maddelerin %90'ını su oluşturur.[1] H2O ana molekülü öncelikle foto ayrışma ve çok daha küçük ölçüde fotoiyonizasyon yoluyla yok edilir.[1] Güneş rüzgarı, fotokimya ile karşılaştırıldığında suyun yok edilmesinde küçük bir rol oynar.[1] Kuyruklu yıldızın yörüngesi boyunca daha büyük toz parçacıkları kalırken daha küçük parçacıklar hafif basınç ile Güneş'ten kuyruklu yıldızın kuyruğuna itilir. 11 Ağustos 2014'te gök bilimciler, ilk kez Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi (ALMA)'yı kullanarak C/2012 F6 (Lemon) ve C/2012 S1 (ISON) kuyruklu yıldızlarının komasındaki Hidrojen siyanür, Hidrojen izosiyanür, H2CO ve tozun detaylı dağılım araştırmalarını yayınladılar.[4][5] 2 Haziran 2015'te NASA, 67P/Churyumov–Gerasimenko kuyruklu yıldızını incelen Rosetta uzay sondasında ALICE spektroğrafı’nın (kuyruklu yıldız çekirdeği’nin üzerindeki 1 km (0,62 mi) yakınında) kuyruklu yıldızın çekirdeğinden komaya giren su ve karbondioksit moleküllerinin serbest bırakılmasından sorumlu elektron’ların daha önce düşünüldüğü gibi Güneş'ten gelen foton’lardan değil güneş radyasyonu tarafından su moleküllerinin fotoiyonizasyonunca üretildiğinin belirlendiğini bildirdi.[6][7] Büyüklük Kuyruklu yıldızlar genellikle Güneş'e yaklaştıkça büyür ve yoğunlukları çok düşük olmasına rağmen Jüpiter'in çapı kadar büyük olabilirler.[2] Ekim 2007'deki patlamadan yaklaşık bir ay sonra 17P/Holmes kuyruklu yıldızı kısaca Güneş'ten daha büyük, belirsiz bir toz atmosferine sahipti.[8] 1811 Büyük Kuyruklu Yıldızı da kabaca Güneş'in çapı kadar bir komaya sahipti.[9] Koma oldukça büyük olabilse de, Güneş'ten yaklaşık 1,5 AU Mars yörüngesini geçtiği zaman boyutu küçülebilir.[9] Bu mesafede güneş rüzgarı gaz ve tozu komadan uzaklaştıracak kadar güçlü hale gelir ve kuyruklu yıldızın kuyruğunu genişletir.[9] X-ışınları 1996 Mart ayının sonlarında kuyruklu yıldızların X-ışınları yaydığı keşfedildi.[10] Bu keşif araştırmacıları şaşırttı, çünkü X-ışını emisyonu genellikle çok yüksek sıcaklıkta cisimler ile ilişkilendirilir. X-ışınlarının kuyruklu yıldızlar ve güneş rüzgarı arasındaki etkileşim tarafından üretildiği düşünülmektedir: çok yüklü iyonlar kuyruklu yıldız atmosferi boyunca uçarken, kuyruklu yıldız atomları ve molekülleri ile çarpışarak kuyruklu yıldızdan bir veya daha fazla elektron "koparırlar". Bu koparma, X-ışınlarının ve uzak morötesi fotonların emisyonuna yol açar.[11] Ayrıca bakınızKaynakça
Information related to Koma (kuyruklu yıldız) |
