Na podstawie rozkazu Nr 0058/0rg. Ministra Obrony Narodowej z 19 września 1955 roku 19 Dywizja Zmechanizowana przeformowana została w 19 Dywizję Pancerną według etatów Nr 5/159-5/185 o stanie osobowym 6275 żołnierzy oraz 121 pracowników cywilnych. Przeformowanie zakończyć miano do 20 grudnia 1955 roku Jednocześnie dywizja wyłączona została ze składu 2 Korpusu Armijnego i podporządkowana dowódcy 2 Korpusu Zmechanizowanego, który po miesiącu przemianowany został na 2 Korpus Pancerny.
Zarządzeniem Szefa SG Nr 0257/0rg. z 22 listopada 1955 roku kompania sztabowa 19 DPanc otrzymała nr 53. W 1956 roku dokonano kolejnej redukcji oddziałów Dywizji. Likwidacji uległ 56 Batalion Medyczno-Sanitarny. W 1957 roku rozwiązano 69 Pułk Czołgów, a w jego miejsce włączono 22 Pułk Czołgów z Żagania (wcześniej w podporządkowaniu 4 Dywizji Piechoty). Wiosną 1957 roku, w ramach kolejnej redukcji, rozformowano 5 Saską Dywizję Piechoty, a 19 Dywizję Pancerną przemianowano na 5 Saską Dywizję Pancerną. Od tej pory dywizja odziedziczyła tradycje „bojowe” po 5 Dywizji Piechoty.
28 czerwca 1956 roku o 11:30 cz.p.o. dowódcy 2 Korpusu Pancernego płk Lach otrzymał od szefa Sztabu Generalnego Jerzego Bordziłowskiego zarządzenie nakazujące ogłoszenie alarmu bojowego dla oddziałów korpusu i postawienie ich w stan gotowości bojowej. O 14:00 28 czerwca jednostki 19 DPanc osiągnęły gotowość bojową[1]. O 14:30, na rozkaz szefa Sztabu Generalnego, w kierunku Poznania rozpoczęła marsz 19 Dywizja Pancerna[1].
Dowódca dywizji postawił dowódcom oddziałów szczegółowe zadania. Zadania te jednostki realizowały do 30 czerwca[1].
13 batalion czołgów i artylerii pancernej otrzymał zadanie ochraniać poznańską elektrownię miejską.
2 batalion rozpoznawczy odszedł do dyspozycji dowódcy KBW i otrzymał zadanie nie dopuścić „prowokatorów”[a] od strony torów kolejowych i ogródków działkowych u zbiegu ulic Roosevelta i Dąbrowskiego oraz Mostu Teatralnego.
12 dywizjon artylerii rakietowej – 28 czerwca działał samodzielnie jako piechota na Moście Teatralnym i wzdłuż ul. Roosevelta, a 29 czerwca wraz z 2 batalionem rozpoznawczym.
4 i 5 kompanie czołgów 23 pułku czołgów wysłano do dyspozycji dowódcy KBW. Dotarło jedynie siedem czołgów. Pozostałe zmuszone były „walczyć”[a] na ulicach miasta. Pozostałe kompanie działały na ulicach: Poznańska, Roosevelta, Dąbrowskiego, Mylna, Kochanowskiego i Mickiewicza.
3 dywizjon artylerii przeciwlotniczej działał wspólnie z 23 pcz jako piechota
36 dywizjon artylerii haubic działał z 23 pcz jako piechota na ulicach Poznańska i Mylna
66 batalion saperów wszedł do walki wieczorem 28 czerwca i od tej chwili wspierał 2 br
73 Pułk Zmechanizowany swoim 1 batalionem piechoty zmotoryzowanej do 29 czerwca ochraniał koszary KBW i WUBP. Pozostałe pododdziały pułku ochraniały Dworzec Główny i Zachodni
59 batalion łączności zabezpieczał łączność pomiędzy jednostkami dywizji i z przełożonymi
30 czerwca dowódca 19 DPanc wyprowadzał z Poznania swoje oddziały w dwóch rzutach. O 15:00 zaczął wyprowadzać: 36 dah, 12 dar i 66 bsap. Jednostki te ześrodkowały się na OC Biedrusko do 17:30. Pozostałe jednostki: 73 pz, 69 pcz, 23 pcz, 13 bczap i 2 br wyruszyły z Poznania o 21:00 i ześrodkowały się na poligonie do 1:00 1 lipca[1].
Straty w ludziach
Zginął: ppor. Marian Sepkowski – dowódca plutonu ogniowego artylerii pułkowej 73 pz[1]
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Edward,Jan Nalepa: Pacyfikacja zbuntowanego miasta. Wojsko Polskie w czerwcu 1956 r. w Poznaniu w świetle dokumentów wojskowych. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992. ISBN 83-11-07959-5.
Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
Wybór dokumentów dotyczących poznańskiego czerwca z zasobów CAW. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 5, 2006. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN1640-6281.brak numeru strony
Jerzy Kajetanowicz. Wojsko polskie w wydarzeniach poznańskich 1956 roku. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 5, 2006. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN1640-6281.brak numeru strony
Wiesław Mąsior: Dowódcy dywizji Wojska Polskiego. Profesjonalne Forum Wojskowe. Serwis-militarny.net, 2005. [dostęp 2018-02-05].
