Aleksander Zarzycki

Aleksander Zarzycki
	; Aleksander Zarzycki
Data i miejsce urodzenia	26 lutego 1834 ; Lwów
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	1 listopada 1895 ; Warszawa
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna, muzyka romantyczna
Zawód	pianista, kompozytor, dyrygent, pedagog
Powiązania	Instytut Muzyczny w Warszawie, Warszawskie Towarzystwo Muzyczne
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aleksander Zarzycki (ur. 26 lutego 1834 we Lwowie, zm. 1 listopada 1895 w Warszawie)^[1] – polski pianista, kompozytor, dyrygent i pedagog.

Życiorys

Po ukończeniu gimnazjum w Samborze rozpoczął naukę gry na fortepianie we Lwowie m.in. u Josepha Christopha Kesslera, później studiował w Berlinie u R. Violego.^[2] Następnie od 1857 roku uczył się prywatnie w Paryżu u Napoléona-Henri Rebera, a kontynuował w Lipsku pod kierunkiem Carla Reineckego.^[2] Jako pianista debiutował w Paryżu 30 marca 1860 roku.^[2] Później koncertował m.in. w Koblencji, Wiesbaden, Dreźnie, Lipsku, Bonn, Kolonii, Wrocławiu, Poznaniu, Londynie i Wiedniu.^[2] Na przełomie 1875 i 1876 osiadł w Warszawie.^[2]

Był współzałożycielem i pierwszym dyrektorem artystycznym Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego (1871–1875). W latach 1879–1892 dyrygował chórem i orkiestrą katedry św. Jana w Warszawie.^[1] Po śmierci Apolinarego Kątskiego w 1879 został powołany na dyrektora warszawskiego Instytutu Muzycznego, które to stanowisko piastował przez 9 lat.^[3] Pozyskał dla uczelni jako wykładowców Ignacego Jana Paderewskiego i Stanisława Barcewicza. Sam prowadził „ćwiczenia zbiorowe muzyki”, szkolną orkiestrę i krótko klasę wyższą fortepianu^[1]^[4]. Wobec restrykcyjnych działań władz rosyjskich zmierzających do rusyfikacji uczelni, w 1888 ustąpił ze stanowiska. Mimo poważnej choroby poświęcił się komponowaniu, nadal też koncertował, często przeznaczając dochód na cele dobroczynne^[5]^[4]. Ostatni koncert dał w sali Ratusza w Warszawie w marcu 1895. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (kwatera Pod katakumbami-1-71/72)^[1].

Twórczość

Jako kompozytor Zarzycki nie wniósł trwałych wartości do muzyki polskiej^[1]. Jego artystycznie nierówne kompozycje budziły sprzeczne opinie krytyków^[1]. W utworach instrumentalnych, będących w większości miniaturami w stylu salonowym, łatwo zauważyć wpływy Chopina, zwłaszcza w sposobie wykorzystania harmonii i faktury^[4]. Jego pieśni, stanowiące najbardziej wartościową część spuścizny, naśladują styl moniuszkowski, głównie w śpiewnikach op. 13 i op. 14, wzorowanych na Śpiewnikach domowych Moniuszki^[1]^[4].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[3]^[4])

Grande polonaise Es-dur op. 7, na fortepian i orkiestrę (1860), wyd. Lipsk, ok. 1865
Koncert fortepianowy As-dur op. 17 (1860), wyd. Berlin, ok. 1868
Suita polska op. 37, wyd. Berlin, 1893
Romance E-dur op. 16, na skrzypce i kwartet dęty, wyd. Berlin, 1875
Polonez A-dur op. 23, na skrzypce i orkiestrę lub fortepian (1876), wyd. Berlin, ok. 1876
Mazurek G-dur op. 26, na skrzypce i fortepian, wyd. Berlin, 1884
Introdukcja i Krakowiak D-dur op. 35, na skrzypce i orkiestrę lub fortepian (1895)
Mazurek E-dur op. 39, na skrzypce i fortepian, wyd. Berlin, ok. 1895
miniatury fortepianowe – Barkarola, mazurki, nokturny, polonezy, walce
pieśni

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h BarbaraB. Chmara-Żaczkiewicz BarbaraB., Zarzycki Aleksander, w: Encyklopedia muzyczna PWM: część biograficzna, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, 2012, ISBN 978-83-224-0935-0 [dostęp 2024-06-18] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Zarzycki, Aleksander [online], Polska Biblioteka Muzyczna [dostęp 2024-06-18] (pol.).
↑ ^a ^b KrzysztofK. Baculewski KrzysztofK., AndrzejA. Chodkowski AndrzejA. (red.), Encyklopedia muzyki, Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 1995, ISBN 978-83-01-11390-2 [dostęp 2024-06-18] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e BarbaraB. Chmara-Żaczkiewicz BarbaraB., Zarzycki, Aleksander. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. Z. Oxford University Press, 2004, ISBN 978-0-19-517067-2 (ang.).
↑ Chmara-Żaczkiewicz 2004 ↓.

Bibliografia

Barbara Chmara-Żaczkiewicz: Zarzycki Aleksander. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 12: W–Ż część biograficzna. Kraków: PWM, 2012, s. 332-334. ISBN 978-83-224-0935-0. (pol.).
Barbara Chmara-Żaczkiewicz: Zarzycki, Aleksander. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. Z. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Słownik muzyków polskich. Józef Michał Chomiński (red.). T. II. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1967.

Linki zewnętrzne

Aleksander Zarzycki w bazie AllMusic (ang.)
Aleksander Zarzycki – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Aleksander Zarzycki w bazie Discogs.com (ang.)
Dyskografia Aleksandera Zarzyckiego w bazie MusicBrainz (ang.)
Utwory Aleksandra Zarzyckiego w bibliotece Polona
Aleksander Zarzycki w Polskiej Bibliotece Muzycznej

[:1-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h BarbaraB. Chmara-Żaczkiewicz BarbaraB., Zarzycki Aleksander, w: Encyklopedia muzyczna PWM: część biograficzna, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA, 2012, ISBN 978-83-224-0935-0 [dostęp 2024-06-18] (pol.).

[:0-2] Zarzycki, Aleksander [online], Polska Biblioteka Muzyczna [dostęp 2024-06-18] (pol.).

[:3-3] KrzysztofK. Baculewski KrzysztofK., AndrzejA. Chodkowski AndrzejA. (red.), Encyklopedia muzyki, Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 1995, ISBN 978-83-01-11390-2 [dostęp 2024-06-18] .

[:2-4] BarbaraB. Chmara-Żaczkiewicz BarbaraB., Zarzycki, Aleksander. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. Z. Oxford University Press, 2004, ISBN 978-0-19-517067-2 (ang.).

[CITEREFChmara-Żaczkiewicz2004-5] Chmara-Żaczkiewicz 2004 ↓.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]