Charles Le Brun
Nicolas Largillière, Portret Charlesa Le Bruna (1683-86)
Data i miejsce śmierci
12 lutego 1690 Paryż
Narodowość
francuska
Dziedzina sztuki
malarstwo , architektura
Epoka
barok
Kanclerz Séguier na koniu (ok. 1670), Luwr Paryż
Portret Nicolasa Le Bruna (ok. 1635), Rezidenzgalerie Salzburg
Wniebowzięcie NMP (lata 70. XVII w.), Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Charles Le Brun (Lebrun) (ochrz. 24 lutego 1619 w Paryżu , zm. 12 lutego 1690 , tamże) – francuski malarz , architekt i dekorator okresu baroku , współtwórca stylu Ludwika XIV .
Życiorys
Był synem rzeźbiarza Nicolasa Le Bruna . Od 1632 uczył się u François Perriera , dwa lata później u Simona Voueta . W 1637 wyjechał do Fontainebleau . W 1638 uzyskał tytuł malarza nadwornego . W l. 1642-45 przebywał w Rzymie , gdzie kształcił się u Poussina , ulegając zarazem wpływowi Pietra da Cortony . W 1646 wrócił do Paryża . W 1648 uczestniczył w założeniu Akademii Królewskiej , której został profesorem, a od 1668 rektorem. W roku 1664, dzięki poparciu Jean-Baptiste Colberta , ministra Ludwika XIV , został mianowany pierwszym malarzem królewskim, a w 1663 generalnym kustoszem królewskich zbiorów sztuki oraz pierwszym dyrektorem Manufacture des Gobelins .
Według jego koncepcji powstały Galeria Zwierciadlana, salony Wojny i Pokoju oraz Schody Ambasadorów w Wersalu . Ozdobił Galerię Apollina w Luwrze i Galerię Herkulesa w hôtelu Lambert . Dekorował również pałace w Sceaux i w Marly-le-Roi .
W 1667 opublikował pracę o ekspresji w sztuce pt. Méthode pour apprendre à dessiner les passions .
Malował liczne obrazy sztalugowe o tematyce mitologicznej, religijnej, alegorycznej i historycznej, portrety oraz kartony do tapiserii (serie: Żywioły, Pory roku, Historia Ludwika XIV, Historia Aleksandra Wielkiego, Królewskie pałace ). Jego styl łączył w sobie cechy klasycyzmu Poussina i dojrzałego baroku włoskiego.
Cechuje go dążenie do przepychu i monumentalizmu, realizowane paletą miedzianych i ciemnobłękitnych, przyszarzałych odcieni.
Jego uczniami byli m.in.: Charles de La Fosse , Jean Jouvenet i René Antoine Houasse .
Dzieła artysty
Portret Nicolasa Le Bruna - (ok. 1635) Salzburg , Rezidenzgalerie
Chrystus na krzyżu - (1637), Moskwa , Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina w Moskwie
Męczeństwo św. Jana przed Porta Latina - (ok. 1641), olej na płótnie 282 x 224 cm, Paryż , St. Nicolas du Chardonnet
Pieta - (1643-45), Paryż , Luwr
Dedal i Ikar - (1645-46), Petersburg , Ermitaż
Męczeństwo św. Andrzeja - (1646-47), Los Angeles , J. Paul Getty Museum
Ukamienowanie św. Szczepana - (1647), Paryż , Katedra Notre-Dame
Ukrzyżowanie św. Andrzeja - (1651), Paryż , Katedra Notre-Dame
Pokutująca Magdalena - (1655), Paryż , Luwr
Święta Rodzina ze śpiącym Dzieciątkiem Jezus - (1655), Paryż , Luwr
Ofiara Jefty - (ok. 1656), Florencja , Galeria Uffizi
Śmierć Meleagra - (ok. 1658), Paryż , Luwr
Triumf Wiary - (1658-60), Pałac w Vaux-le-Vicomte,
Herkules - (1658-61), Pałac w Vaux-le-Vicomte,
Kanclerz Séguier na koniu - (1661), Paryż , Luwr
Ukrzyżowanie z aniołami - (ok. 1660), Paryż , Luwr
Wjazd Aleksandra do Babilonu - (ok. 1664), olej na płótnie 450 x 707 cm, Paryż , Luwr
Ludwik XIV adorujący zmartwychwstałego Chrystusa - (1674), Lyon , Musée des Beaux-Arts
Apoteoza Ludwika XIV - (1677), Budapeszt , Muzeum Sztuk Pięknych
Wniebowzięcie NMP - lata 70 XVII w., Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Podniesienie krzyża - (1685), Troyes , Musée des Beaux-Arts
Upadek zbuntowanych aniołów - (przed 1685), Dijon , Musée des Beaux-Arts
Adoracja pasterzy - (1689), Paryż , Luwr
Aleksander i Poros – Paryż , Luwr
Autoportret – Florencja , Galeria Uffizi
Henri de Turenne – Wersal , Paryż
Ludwik XIV – Paryż , Luwr
Rzeź niewiniątek – Londyn , Dulwich Picture Gallery
Uczta u Szymona – Wenecja ,
Bibliografia
Barok , Albert A. Rovira (red.), Maria M. Mach (tłum.), Łódź: Galaktyka, 1999, ISBN 83-87914-03-7 , OCLC 830299699 . Brak numerów stron w książce
Wendy W. Beckett Wendy W. , 1000 arcydzieł , Ewa E. Gorządek (tłum.), Warszawa: Arkady, 2001, ISBN 83-213-4218-3 , OCLC 749354342 . Brak numerów stron w książce
A. Dulewicz, Encyklopedia sztuki francuskiej , Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN; WAiF 1997, ISBN 83-01-12330-3
Janusz Janowski , Le Brun Charles , [w:] Encyklopedia Katolicka , t. 10, Lublin: Tow. Nauk. KUL, 2004, ISBN 83-7306-195-9
Leksykon malarstwa od A do Z , Warszawa: Muza S.A., 1992, ISBN 83-7079-076-3
Krystyna Secomska , Malarstwo francuskie XVII w. , Warszawa: WAiF, 1985, ISBN 83-221-0219-4
Christine Stukenbrock, Barbara Toepper, Arcydzieła malarstwa europejskiego , Koenigswinter: h. f. ullmann, 2007, ISBN 978-3-8331-2131-9
Stefano Zuffi, Wielki słownik malarzy , t. 2, Warszawa: HPS, 2006, ISBN 978-83-60688-16-8