|
Dezyderiusz Zawistowski
.jpg) Dezyderiusz Jan Jerzy Zawistowski, ps. „Zerwicz” (ur. 23 maja 1891 w Warszawie, zm. 20 września 1939 pod Kamionką Strumiłową) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, inżynier, kawaler Orderu Virtuti Militari. ŻyciorysUrodził się 23 maja 1891 w Warszawie, w rodzinie Leonarda (zm. 1913) i Eugenii z Brodowskich (zm. 1918)[1][2]. Po ukończeniu siedmioklasowej Szkoły Realnej Emiliana Konopczyńskiego wstąpił do Szkoły Technicznej Wawelberga i Rotwanda w Warszawie[3]. W tym czasie był członkiem organizacji samokształceniowych, Związku Młodzieży Niepodległościowej i Związku Strzeleckiego[4]. Po ukończeniu dwóch kursów wyjechał do Wirtembergii, gdzie studiował w królewskiej Wyższej Szkole Technologicznej w Reutlingen[3]. Na początku 1914 ukończył naukę i rozpoczął pracę w dziale przetworów jedwabi sztucznych fabryki „Krusche & Ender” w Pabianicach, w charakterze technologa[1]. W sierpniu 1914 – razem z Tadeuszem Żulińskim, Wacławem Jędrzejewiczem, Konradem Libickim, Aleksandrem Tomaszewskim i Marianem Zyndram-Kościałkowskim – otrzymał zadanie zorganizowania Polskiej Organizacji Wojskowej na terytorium Królestwa Kongresowego i Imperium Rosyjskiego[3]. Został członkiem Komendy Naczelnej POW, komendantem szkoły podoficerskiej i dowódcą oddziałów lotnych[3]. Z rozkazu POW wyjechał – pod pseudonimem „Jerzy Zerwicz” – do Rosji i Finlandii, celem zorganizowania komórek tej organizacji[5]. W sierpniu 1915 wymaszerował ze stolicy w składzie batalionu warszawskiego POW do Legionów Polskich[3][5]. 22 sierpnia tego roku został wcielony do 1. szwadronu 1 pułku ułanów[5]. Później służył w 5., a następnie 3. szwadronie, w stopniu wachmistrza[3][5]. Od kwietnia do czerwca 1917 był w Komisariacie Werbunkowym do WP w Rawie[5]. Następnie został internowany w obozie w Szczypiornie, a później w Łomży[3][5]. Po śmierci matki (27 marca 1918) został czasowo zwolniony z internowania[3]. Z rozkazu Edwarda Śmigłego-Rydza nie wrócił do obozu, lecz wyjechał na teren Generalnego Gubernatorstwa Lubelskiego, jako komendant POW na okręg zamojski, tomaszowski i biłgorajski[3]. Po rozbrojeniu Austriaków utworzył szwadron ziemi zamojskiej, który 21 marca 1919 – na rozkaz Gustawa Orlicz-Dreszera – został włączony do organizowanego w tym czasie w Lubomlu 5. szwadronu 1 pułku szwoleżerów[3][6]. 21 sierpnia 1919 mianowany, z dniem 1 sierpnia 1919, podporucznikiem w kawalerii[7]. W styczniu 1920 przeniesiony do 1 pułku strzelców konnych, w którym dowodził 2. szwadronem i awansował na porucznika[3][8][6]. Od października 1921 pełnił służbę w 1 pułku strzelców konnych w Garwolinie[9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu rotmistrza, ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 350. lokatą w korpusie oficerów jazdy[10]. Po ukończeniu kursów w Grudziądzu i Rembertowie pełnił funkcję adiutanta pułku[3]. W marcu 1924 został przeniesiony do 19 pułku ułanów w Ostrogu nad Horyniem na stanowisko dowódcy szwadronu[11][3][12]. Później został przesunięty na stanowisko dowódcy szwadronu karabinów maszynowych, a następnie stanowisko kwatermistrza[3]. 18 lutego 1928 prezydent RP nadał mu, z dniem 1 stycznia 1928, stopień majora w korpusie oficerów kawalerii i 48. lokatą[13]. W kwietniu tego roku został przesunięty na stanowisko dowódcy szwadronu zapasowego 19 puł. we Włodzimierzu[14], a w lipcu 1929 zatwierdzony na stanowisku zastępcy dowódcy pułku[15][16][17][18][a]. 17 stycznia 1933 prezydent RP nadał mu, z dniem 1 stycznia 1933, stopień podpułkownika w korpusie oficerów kawalerii i 16. lokatą[21]. Od maja 1938 do końca stycznia 1939 był dowódcą 19 pułku ułanów[22]. Z dniem 31 marca 1939 został przeniesiony w stan spoczynku[23]. Poległ 20 września 1939 pod Kamionką Strumiłową[24][25]. Był żonaty z Leonardą z Mayów, z którą miał syna Jerzego Dezyderiusza (ur. 8 lipca 1920) i córkę Hannę Katarzynę (ur. 22 października 1923)[26][27]. Syn zmarł 16 sierpnia 1944 z ran odniesionych w powstaniu warszawskim, jako szeregowiec batalionu AK „Miłosz”[28]. Po ojcu nosił pseudonim „Zerwicz”[28]. Córka także walczyła w powstaniu warszawskim, jako ochotniczka–sanitariuszka batalionu AK „Bończa”, pseudonim „Zerwicz” i „Hanka”[27]. Po II wojnie światowej pracowała jako pielęgniarka, a w latach 1951–1993 praktykowała jako lekarz medycyny[27]. Ordery i odznaczenia
Twórczość
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
