I Korpus Armijny (Cesarstwo Niemieckie)

I Korpus Armijny
I. Armee-Korps
	; Budynek sztabu w Królewcu (ok.1908)
	Historia
Państwo	Cesarstwo Niemieckie
Sformowanie	1814
Rozformowanie	1919
	Dowódcy
Pierwszy	gen. Friedrich Bülow von Dennewitz
Ostatni	gen. Ludwig von Estorff
	Działania zbrojne
	I wojna światowa
	Organizacja
Dyslokacja	Królewiec
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	I Inspekcja (do 1914); 8 Armia
	Multimedia w Wikimedia Commons

I Korpus Armijny (niem. I. Armee-Korps) – wyższy związek taktyczny Armii Cesarstwa Niemieckiego.

Charakterystyka

29 czerwca 1912 armię niemiecką zorganizowano w 25 korpusów prowadzących rekrutację na terenach 22 terytorialnych okręgów korpuśnych. Każdy korpus tworzyły dwie dywizje piechoty, zwykle o kolejnych numerach. Korpusy zgrupowane były w osiem inspekcji armii^[1].

W sierpniu 1914 rozwinięto w Niemczech do etatów wojennych związki operacyjne (armie^[a]). W skład 8 Armii wszedł między innymi I Korpus Armijny^[3]^[4]. W I wojnie światowej korpus walczył na froncie wschodnim^[5].

Korpus na stopie wojennej początkowo składał się ze sztabu korpusu, oddziałów korpuśnych i dwóch dywizji piechoty. Jednak wojna pozycyjna wymusiła bardziej płynną organizację korpusów, która umożliwiałaby przerzucanie nawet do sześciu dywizji na odcinki korpusów znajdujących się na głównym wysiłku obrony. Reformę tę sformalizowano w grudniu 1916^[6], a Korpus od tej pory traktowano jako tymczasowe zgrupowanie poszczególnych dywizji^[7].

Struktura organizacyjna

Skład od 2 VIII 1914 do 20 IX 1915^[8]^[9]:

Dowódcy korpusu

Stopień	Imię i nazwisko^[10]	Okres (od)
generał piechoty	Friedrich Graf Bülow von Dennewitz	18 III 1814
generał kawalerii	Karl Ludwig von Borstell	5 III 1816
generał lejtnant	Karl August von Krafft	18 VI 1825
generał lejtnant	Oldwig von Natzmer	30 III 1832
generał kawalerii	Friedrich Graf von Wrangel	29 XI 1839
generał kawalerii	Karl Friedrich Emil zu Dohna-Schlobitten	7 IV 1842
generał piechoty	Franz Karl von Werder	28 III 1854
generał piechoty	Adolf von Bonin	29 I 1863
generał piechoty	Eduard Vogel von Falckenstein	30 X 1866
generał kawalerii	Edwin Freiherr von Manteuffel	4 VIII 1868
generał piechoty	Albert Freiherr von Barnekow	15 VII1873
generał lejtnant	Walther von Gottberg	5 VI 1883
generał lejtnant	Christian Ewald von Kleist	1 VI 1885
generał piechoty	Paul Bronsart von Schellendorff	15 VI 1889
generał piechoty	Hans Wilhelm von Werder	29 VI 1891
generał piechoty	Karl Graf Finck von Finckenstein	10 I 1895
generał piechoty	Colmar von der Goltz	27 I 1902
generał piechoty	Alexander von Kluck	11 IX 1907
generał lejtnant	Hermann von François	1 X 1913
generał lejtnant	Robert Kosch	8 X 1914
generał piechoty	Johannes von Eben	11 VI 1915
generał piechoty	Arnold von Winckler	5 VI 1917
generał lejtnant	Wilhelm Groener	25 II 1918
generał lejtnant	Theodor Mengelbier	28 III 1918
generał piechoty	Johannes von Eben	14 XII 1918
generał lejtnant	Ludwig von Estorff	25 II 1919

Uwagi

↑ Armie polowe nie w pełni odpowiadały przedwojennym okręgom armijnym^[2].

Przypisy

↑ Thomas 2019a ↓, s. 6.
↑ Thomas 2019a ↓, s. 8.
↑ Thomas 2019a ↓, s. 14.
↑ 8 Armia Cesarstwa Niemieckiego ↓, I Korpus Armijny – dowództwo.
↑ Thomas 2019a ↓, s. 11.
↑ Thomas 2019b ↓, s. 8.
↑ Thomas 2019c ↓, s. 10.
↑ Thomas 2019a ↓, s. 13.
↑ I Korpus Armijny Królewiec ↓, rozmieszczenie wojsk.
↑ I Korpus Armijny ↓, historia.

Bibliografia

Nigel Thomas: Armia niemiecka w I wojnie światowej 1914–1915. T. 1. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2019. ISBN 978-83-8178-074-2.
Nigel Thomas: Armia niemiecka w I wojnie światowej 1915–1917. T. 2. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2019. ISBN 978-83-8178-075-9.
Nigel Thomas: Armia niemiecka w I wojnie światowej 1917–1918. T. 3. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2019. ISBN 978-83-8178-076-6.
Jonathan Viser: Imperial German Eight Field Army. [w:] The Prussian Machine [on-line]. prussianmachine.com. [dostęp 2025-01-14]. (ang.).
Jonathan Viser: I. Armeekorps Koenigsberg. [w:] The Prussian Machine [on-line]. prussianmachine.com. [dostęp 2025-01-19]. (niem.).
Jonathan Viser: I. Army Corps. [w:] The Prussian Machine [on-line]. prussianmachine.com. [dostęp 2025-01-14]. (ang.).

[3] Armie polowe nie w pełni odpowiadały przedwojennym okręgom armijnym^[2].

[CITEREFThomas2019a6-1] Thomas 2019a ↓, s. 6.

[CITEREFThomas2019a8-2] Thomas 2019a ↓, s. 8.

[CITEREFThomas2019a14-4] Thomas 2019a ↓, s. 14.

[CITEREF8_Armia_Cesarstwa_NiemieckiegoI_Korpus_Armijny_–_dowództwo-5] 8 Armia Cesarstwa Niemieckiego ↓, I Korpus Armijny – dowództwo.

[CITEREFThomas2019a11-6] Thomas 2019a ↓, s. 11.

[CITEREFThomas2019b8-7] Thomas 2019b ↓, s. 8.

[CITEREFThomas2019c10-8] Thomas 2019c ↓, s. 10.

[CITEREFThomas2019a13-9] Thomas 2019a ↓, s. 13.

[CITEREFI_Korpus_Armijny_Królewiecrozmieszczenie_wojsk-10] I Korpus Armijny Królewiec ↓, rozmieszczenie wojsk.

[CITEREFI_Korpus_Armijnyhistoria-11] I Korpus Armijny ↓, historia.

[1]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[2]