Jan Adam II Liechtenstein

Jan Adam II Liechtenstein

Johannes Adam II Ferdinand Alois Josef Maria Marco d’Aviano Pius

Książę Liechtensteinu
Okres	od 13 listopada 1989[a]
Poprzednik	Franciszek Józef II
Dane biograficzne
Dynastia	Liechtensteinowie
Data i miejsce urodzenia	14 lutego 1945 Zurych, Szwajcaria
Ojciec	Franciszek Józef II
Matka	Georgina von Wilczek
Rodzeństwo	Filip, Mikołaj, Norberta i Franciszek Józef Wacław
Żona	Marie-Aglaë Liechtenstein od 30 lipca 1967 do 21 sierpnia 2021
Dzieci	Alojzy, Maksymilian, Konstatyn i Tatiana
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Liechtensteińska rodzina książęca

JNW Książę JNW Następca Tronu i Regent JNW Następczyni Tronu JNW Książę Józef Wacław JNW Księżniczka Maria Karolina JNW Książę Jerzy JNW Książę Mikołaj JNW Książę Maksymilian JNW Księżna Angela JNW Książę Alfons JNW Księżna Maria JNW Książę Maurycy JNW Księżniczka Georgina JNW Książę Benedykt JNW Księżna Tatjana

Jan Adam II Liechtenstein, właśc. Johannes Adam Ferdinand Alois Josef Maria Marco d’Aviano Pius von und zu Liechtenstein (ur. 14 lutego 1945 w Zurychu) – książę Liechtensteinu od 1989 roku, tytularny książę opawski, karniowski i hrabia Rietbergu, syn księcia Franciszka Józefa II.

Przyszły książę przyszedł na świat 14 lutego 1945 roku w Zurychu jako pierwszy syn księcia Franciszka Józefa II i jego żony Georginy von Wilczek. Pierwsze lata życia spędził w Vaduz i został pierwszym księciem, który wychował się w Liechtensteinie. W latach 1951–1956 uczęszczał do lokalnej szkoły podstawowej w Vaduz, udzielał się również w harcerstwie^[1]. Dalszą edukację odbywał w prywatnym gimnazjum Schottengymnasium w Wiedniu, a od 1960 w Lyzeum Alpinum w szwajcarskim Zuoz^[1]. Po ukończeniu szkoły średniej i zdaniu matury udał się na praktyki w jednym z londyńskich banków, a następnie rozpoczął studia biznesowo-ekonomiczne na Uniwersytecie Sankt Gallen, które ukończył z licencjatem w 1969 roku^[1]. Poza ojczystym niemieckim Książę biegle posługuje się językami angielskim i francuskim^[1].

W 1965 roku zaręczył się z arystokratką Marią Kinsky von Wchinitz und Tettau, z którą dwa lata później 13 lipca 1967 roku wziął ślub w Katedrze Św. Floryna w Vaduz. Z ich małżeństwa urodziło się czworo dzieci^[2]:

• książę dziedzic Alojzy (ur. 11 czerwca 1968) – koregent Liechtensteinu od 2004 roku.
• książę Maksymilian (ur. 16 maja 1969)
• książę Konstantyn (ur. 15 marca 1972, zm. 5 grudnia 2023^[3])
• księżniczka Tatiana (ur. 10 kwietnia 1973)

W trakcie studiów i po ich ukończeniu zajmował się reorganizacją majątku rodziny książęcej, gdyż zadanie to powierzył mu jego ojciec książę Franciszek Józef II^[2]. W wyniku jego działań 3 stycznia 1970 roku powołano Fundacje Księcia Liechtensteinu (niem. Fürst von Liechtenstein Stiftung), której podlegają dobra pieniężne, nieruchomości i sektor finansowy (w tym LGT Group) oraz Fundacje Księcia Liechtensteinu II (niem. Fürst von Liechtenstein Stiftung II), której przypadły książęce zbiory dzieł sztuki^[1]. Władzę nad majątkiem w postaci dwóch fundacji miał mieć od tej pory panujący Książę.

Jeszcze jako następca tronu (niem. Erbprinz) angażował się w sprawy polityczne Księstwa, m.in. krytykując jego bierną politykę zagraniczną kontrolowaną przez Szwajcarię w przemówieniu z 1970 roku^[1]. W 1984 roku książę Franciszek Józef II oddał mu rzeczywistą władzę w państwie, mianując go koregentem^[1]. 13 listopada 1989 roku Franciszek Józef II zmarł i na tron oficjalnie wstąpił Jan Adam przejmując pełnię władzy i tytuły po zmarłym ojcu.

Rządy Jana Adama II od początku były ukierunkowane na niezależność Liechtensteinu i rozwój polityki zagranicznej^[2]. To właśnie z jego inicjatywy Liechtenstein przystąpił do Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1990 roku oraz do Europejskiego Obszaru Gospodarczego w 1995 roku^[1]. Ponadto od 1990 roku prowadził działania mające na celu odzyskanie majątku książęcego nielegalnie skonfiskowanego na terenie Czechosłowacji po II wojnie światowej.

Książę nie pozostawał również bierny w sprawach wewnętrznych Liechtensteinu. W 1992 roku doszło do sporu między Księciem a Landtagiem w sprawie przystąpienia do EOG^[1]. Spowodowało to kryzys polityczny, a władca groził nawet rozwiązaniem parlamentu, jednak udało się osiągnąć kompromis^[4]. Zaistniała sytuacja przyczyniła się do trwającej dekadę dyskusji konstytucyjnej. W jej wyniku w 2002 roku książę wyszedł z inicjatywą zmiany Konstytucji, która w 2003 roku została poddana pod referendum^[5]. Proponowane zmiany wywołały sporo kontrowersji, ponieważ znacznie poszerzały one kompetencje głowy państwa. Mimo tego obywatele przyjęli poprawki do ustawy zasadniczej – „za” głosowało 64% Liechtensteińczyków^[5].

15 sierpnia 2004 roku podobnie jak jego ojciec i on oddał większość władzy w Księstwie swojemu synowi – Alojzemu, którego mianował koregentem^[1][2]. Od tamtej pory książę skupia się na zarządzaniu Domem Książęcym Liechtensteinów oraz majątkiem książęcym, formalnie pozostając przy tym głową państwa.

W 2009 wydał książkę o tematyce polityczno-filozoficznej – „Państwo w Trzecim Tysiącleciu” (niem. Der Staat im dritten Jahrtausend)^[2][6]

21 sierpnia 2021 roku w wyniku udaru mózgu w wieku 81 lat i po 54 latach małżeństwa zmarła jego żona Marie-Aglaë^[7][8].