John F. Kennedy: Years of Lightning, Day of Drums
John F. Kennedy: Years of Lightning, Day of Drums – amerykański film dokumentalny z 1964 w reżyserii Bruce’a Herschensohna (który napisał również scenariusz i skomponował muzykę), będący hołdem upamiętniającym 35. prezydenta Stanów Zjednoczonych, Johna F. Kennedy’ego, zamordowanego w wyniku zamachu z 1963. Produkcją filmu zajęła się United States Information Agency (USIA), a rolę producenta pełnił George Stevens Jr. W roli narratora wystąpił Gregory Peck, z kolei za dystrybucję odpowiadali Joseph E. Levine i Embassy Pictures. W 2013 film ukazał się na DVD, wydanym przez Warner Home Video. Rok później dokument został zachowany przez Academy Film Archive we współpracy z Warner Bros. OpisDokument John F. Kennedy: Years of Lightning, Day of Drums – napisany i wyreżyserowany przez Bruce’a Herschensohna – jest hołdem złożonym 35. prezydentowi Stanów Zjednoczonych, Johnowi F. Kennedy’emu. Koncentruje się przede wszystkim na sprawach zagranicznych; ukazuje „twarze Nowej Granicy” poprzez sześć kluczowych tematów prezydentury Kennedy’ego – Korpus Pokoju, dążenie do praw obywatelskich (ustawa Civil Rights Act of 1964), kryzys kubański, zaangażowanie w Berlinie, eksploracja kosmosu i sojusz dla Postępu[1]. Film wykorzystuje ekran podzielony na sześć części oraz ukazuje zmarłego prezydenta poruszającego każdy ze wspomnianych tematów, a do przedstawienia omawianego problemu wykorzystuje materiały archiwalne United States Information Agency (USIA). Sceny z życia osobistego Kennedy’ego przeplatają się z wystąpieniami publicznymi (wiele z nich za granicą). Jak napisał Gerald Molyneaux, „co najbardziej dramatyczne, film kontrastuje jego życie [ang. Years of Lightning] ze scenami pogrzebu [ang. Day of Drums]”[1]. ProdukcjaDokument powstał dla United States Information Agency (USIA). Jej ówczesny szef, Edward R. Murrow, 23 listopada 1963 otrzymał propozycję realizacji filmu od George’a Stevensa Jr., piastującego stanowisko szefa działu filmów w USIA. Tego dnia ekipy filmowe rozpoczęły zdjęcia w 14 krajach, aby uchwycić reakcję świata na śmierć prezydenta. Materiał rozwinął się w kompleksowe spojrzenie na administrację 35. prezydenta Stanów Zjednoczonych. Był to pierwszy pełnometrażowy film USIA. Zarejestrowano go na taśmie 35 mm[2]. Według Gary’ego Fishgalla Murrow zaproponował krótki, dziesięciominutowy portret nowego prezydenta, Lyndona B. Johnsona, by zyskać jego poparcie dla filmu o Kennedym[a][5]. W roli narratora wystąpił Gregory Peck (był on zaproszony, wraz częścią społeczności filmowej na lunch u Kennedy’ego do Białego Domu w Waszyngtonie 10 grudnia, który nie doszedł do skutku z powodu śmierci prezydenta w wyniku zamachu z 22 listopada)[5]. OdbiórPremiera i recenzje![]() Premiera dokumentu, w obecności publiczności złożonej z dyplomatów, krytyków i urzędników rządowych, miała miejsce 16 listopada 1964 w audytorium amerykańskiego Departamentu Stanu. Tego samego dnia pokazy odbyły się w Rzymie, Bejrucie i Meksyku[6]. Na filipińskiej premierze w Rizal Theater w Makati udział wzięła ówczesna pierwsza dama kraju Eva Macapagal[7]. Caroline Kennedy, córka prezydenta, przyznała, że jest to ulubiony dokument o jej ojcu. Film doczekał się dystrybucji w 124 krajach[2]. Zgodnie z obowiązującym w owym czasie prawem, filmy USIA nie mogły być pokazywane w kraju – by uniknąć jakichkolwiek pozorów stronniczości politycznej oraz uchronić USIA od krajowej propagandy[1]. Wobec nacisków ze strony obywateli amerykańskich, którzy w licznie wysyłanych petycjach upominali się o prawo możliwości obejrzenia dokumentu, Kongres podjął decyzję o odstąpieniu od wspomnianego rozporządzenia i film trafił na tamtejszy rynek wiosną 1966 (do kin wszedł 10 kwietnia, a za jego dystrybucję odpowiadali Joseph E. Levine i Embassy Pictures[2]). Cały dochód przeznaczono na rzecz nowo powstałego John F. Kennedy Center for the Performing Arts w Waszyngtonie[4], co było warunkiem postawionym przez Kongres[1]. Przed pokazem w paryskim Théâtre des Champs Élysées, dokument był prezentowany na europejskich festiwalach w Cannes i w San Sebastián[1]. Dokument Herschensohna uzyskał entuzjastyczne recenzje prasowe od krytyków; Bosley Crowther z „The New York Timesa” określił go „wspaniałym hołdem filmowym”[4], zaznaczając „poruszającą barwę głosu pana Kennedy’ego w kluczowych fragmentach jego przemówień”. Jak podkreślał, „przeplatają się one z narracją, którą wypowiada Gregory Peck, dzięki czemu całość komponuje się z muzyką, naturalnymi dźwiękami i natarczywymi uderzeniami bębnów, które dopełniają wspaniałą ścieżkę dźwiękową”[1]. „Variety” – w recenzji z 22 czerwca – pisał: „film czasami jest archaiczny, pompatyczny lub nawet zbyt oczywisty w swoim komentarzu. Ale w przemówieniu, dobrze wygłoszonym przez Gregory’ego Pecka, jest wystarczająco kruchej ostrości, aby było to wystarczające”[1]. 12 listopada film, w odrestaurowanej wersji, ukazał się na DVD, wydanym przez Warner Home Video. Został także opublikowany w ramach JFK 50 Year Commemorative Ultimate Collector’s Edition. Odnosząc się do nowego wydania, Stevens przyznał: „wierzę, że żywe i dramatyczne, kolorowe obrazy JFK na taśmie 35 mm pozwolą temu i przyszłym pokoleniom na nowo zrozumieć osobowość Kennedy’ego. W tym filmie ożywa”[2].
W 2014 dokument został zachowany przez Academy Film Archive we współpracy z Warner Bros.[8] W tym samym roku – z okazji przypadającej 50. rocznicy premiery, władze National Museum of American History przeprowadziły projekcję filmu w Warner Bros. Theater, która miała miejsce 22 listopada[9]. Nagrody i nominacjeW 1967 organizacja non-profit National Board of Review (NBR) uznała go za jeden z dziesięciu najlepszych filmów roku (7. miejsce)[10].
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzneInformation related to John F. Kennedy: Years of Lightning, Day of Drums |