Kościół św. Katarzyny w Toruniu
Kościół św. Katarzyny w Toruniu (garnizonowy) – zabytkowa świątynia katolicka w jurysdykcji parafii wojskowej w Toruniu. Historia i architekturaKościół swoją tradycją nawiązuje do wcześniejszego kościoła św. Katarzyny (właściwie kaplicy), znajdującego się u wylotu ulicy wiodącej od Rynku Nowomiejskiego w kierunku wschodnim[1]. Został on zbudowany ok. 1360 roku. Była to najmniej okazała świątynia w Toruniu. Podlegał on kościołowi św. Trójcy[2]. Przy kościele znajdował się cmentarz[3]. Kościół rozebrano na zlecenie władz pruskich w 1814 roku[2]. Budowę obecnego kościoła rozpoczęto w 1894 roku[4]. Zezwolenie wydano 20 czerwca 1894 roku[5]. Pierwotnie służył on protestanckim żołnierzom[4]. Do czasu oddania świątyni do użytku żołnierze wyznania protestanckiego modlili się w zborze ewangelickim na Starym Rynku[6]. Uroczyste poświęcenie kościoła miało miejsce 21 grudnia 1897 roku[7]. Na wydarzeniu był obecny cesarz Wilhelm II Hohenzollern[4]. Kościół zaprojektowano w pracowni nadradcy budowlanego Schönhalsa[7]. Kościół garnizonowy postawiono w miejscu, gdzie mieściła się kaplica św. Katarzyny, rozebrana w 1814 roku[7]. Projekt zakładał budowę jednonawowej świątyni. Miała ona być zamknięta pięciobocznym prezbiterium. Na planie znalazła się zakrystia i sala, gdzie miano przygotowywać dzieci do konfirmacji. W świątyni miało mieścić się 1600 miejsc siedzących. Ławki dostarczyła nieznana z nazwy firma z Hanoweru. W kościele znalazły się ponadto: organy firmy Sauera z Frankfurtu, witraże z wizerunkami ewangelistów, dekorację malarskie na sklepieniach w postaci Jezusa Chrystusa siedzącego na łuku tęczowym obok Mojżesza i św. Jana (według projektu Wilhelma Sieversa z Hanoweru). Wnętrza świątyni ozdobiły również herby zakonu krzyżackiego. Ich powstanie zaproponowało Ministerstwo Wojny. Na życzenie cesarza szafa organowa została udekorowana malowanymi motywami przypominającymi intarsję. Naczynia liturgiczne pochodzą z pracowni prof. Becka z Hernnhutu[7]. Dzwony ważące 2755 kg dostarczyła firma Rinckera z Sinn. Założono piece i ogrzewanie gazowe[8]. Budowę nadzorowali: bezpośredni autor projektu oraz radca budowlany Leeg, następnie radcy rejencji Cuny, Breitsprecher i Oehlmann. Prace rzeźbiarskie prowadzili Massler i Haller z Hannoveru[8]. Po 1920 roku świątynię przejęło Wojsko Polskie. W lipcu 1921 roku kościół konsekrował biskup polowy Stanisław Gall[4]. W 1924 roku wykonano nową polichromię i dekorację rzeźbiarską we wnętrzu kościoła. Na mocy porozumienia między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską, w 1925 roku powstała toruńska parafia św. Katarzyny[9][10]. Od 1928 roku w kościele mieściła się siedziba dekanatu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr 8, obejmującego osiem parafii[9]. Podczas II wojny światowej w kościele odbywały się nabożeństwa katolickie dla żołnierzy niemieckich[11]. W latach 1970–1984 przeprowadzono generalny remont kościoła[9]. Kościół figuruje w gminnej ewidencji zabytków (nr 5)[12]. Pomnik Matki Boskiej Królowej Korony PolskiejNaprzeciwko wejścia do kościoła mieści się Pomnik Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej[13]. Został postawiony w 1927 roku, następnie został zniszczony we wrześniu 1939 roku. 15 sierpnia 2007 roku odsłonięto jego replikę[14]. Przypisy
Bibliografia
|