Koziegłówki (gmina)
Koziegłówki – dawna gmina wiejska, istniejąca w latach 1915–1954 roku oraz 1973–1976, głównie w woj. kieleckim, śląskim, katowickim, stalinogrodzkim i częstochowskim (dzisiejsze woj. śląskie). Siedzibą gminy były Koziegłówki[3]. Pierwsza odsłonaZa Królestwa Polskiego istniała gmina Koziegłowy w powiecie będzińskim w guberni piotrkowskiej z siedzibą w mieście Koziegłowy, stanowiącym odrębną gminę miejską[4][5][6]. W związku z pozbawieniem praw miejskich Koziegłów 19 maja?/31 maja 1870 byłe miasto nie zostało włączone do gminy Koziegłowy, lecz do sąsiedniej gminy Rudnik Wielki[7]. 2 sierpnia 1915, podczas I wojny światowej, niemieckie władze okupacyjne z gminy Rudnik Wielki wydzieliły miejscowość Koziegłowy wraz z koloniami Wyłągi, Koziegłowy, Reczek, Rozochacz i Świnie, tworząc z nich samodzielną gminę Koziegłowy. Natomiast aby uniknąć dwóch jednostek o tej samej nazwie, dotychczasową (wielowioskową) gminę Koziegłowy przekształcono w gminę Koziegłówki; jedynie folwark i domy mieszkalne Oczko z dotychczasowej gminy Koziegłowy włączono do nowo utworzonej gminy Poraj)[8]. Podział ten zachował się po odzyskaniu przez Polskę niepodległości (tylko Oczko powróciło do gminy Koziegłówki)[9][3]. Za II RP gmina Koziegłówki należała początkowo do powiatu będzińskiego w woj. kieleckim. 1 stycznia 1927 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego powiatu zawierciańskiego w tymże województwie[10]. 4 listopada 1933 została podzielona na 14 gromad (sołectw) Gliniana Góra, Koziegłówki, Krusin, Lgota[11], Markowice, Miłość, Mysłów, Oczko, Osiek, Postęp, Pustkowie Lgockie, Rzeniszów, Winowno i Wojsławice[12]. Po wojnie gmina przez bardzo krótki czas zachowała przynależność administracyjną, lecz już 18 sierpnia 1945 roku została wraz z całym powiatem zawierciańskim przyłączona do woj. śląskiego[13] (od 6 lipca 1950 roku pod nazwą woj. katowickie[14], a od 9 marca 1953 jako woj. stalinogrodzkie[15]). 1 stycznia 1946 gromadę Lgota podzielono na trzy gromady – Lgota Górna, Lgota-Mokrzesz i Lgota-Nadwarcie[16]; wyodrębniono też nową gromadę Koclin z części gromady Pustkowie Lgockie. 1 lipca 1952 roku gmina składała się zatem z 17 gromad: Gliniana Góra, Koclin, Koziegłówki, Krusin, Lgota Górna, Lgota Mokrzesz, Lgota Nadwarcie, Markowice, Miłość, Mysłów, Oczko, Osiek, Postęp, Pustkowie Lgockie, Rzenieszów, Winowno i Wojsławice[17]. Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[18]. Jej obszar wszedł w skład pięciu nowych gromad: Cynków, Koziegłówki, Lgota Górna, Markowice i Osiek[19]. 1 stycznia 1956 wszystkie te gromady weszły w skład nowo utworzonego powiatu myszkowskiego w tymże województwie[20]. Druga odsłonaGmina została reaktywowana 1 stycznia 1973 roku w powiecie myszkowskim w woj. katowickim, tym razem z siedzibą w mieście Koziegłowy[21]. W jej skład weszło 12 sołectw: Gliniana Góra, Koziegłówki, Lgota Górna, Lgota-Mokrzesz, Lgota-Nadwarcie, Miłość, Mysłów, Nowa Kuźnica, Oczko, Osiek, Postęp i Rzeniszów[22]. Należące dawniej (przed 1954) do gminy Koziegłówki sołectwa Koclin, Krusin, Markowice, Pustkowie Lgockie, Winowno i Wojsławice weszły w skład gminy Pińczyce. 1 czerwca 1975 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego woj. częstochowskiego[23]. 15 stycznia 1976 roku gmina została zniesiona przez połączenie ze znoszoną gminą Pińczyce oraz dotychczasową gminą Koziegłowy w nową gminę Koziegłowy[24]. Przypisy
|