Lodowiec Byrda

Lodowiec Byrda

Byrd Glacier

Lodowiec Byrda – kolorowane zdjęcie satelitarne (2008)
Terytorium	Antarktyka
Położenie na mapie Antarktyki Lodowiec Byrda
80°20′S 159°00′E/-80,333333 159,000000
Multimedia w Wikimedia Commons

Lodowiec Byrda (ang. Byrd Glacier)^[1] – lodowiec na Ziemi Wiktorii w Antarktydzie Wschodniej, spływający do Morza Rossa.

Nazwany przez nowozelandzki komitet ds. nazw antarktycznych (ang. New Zealand Antarctic Place-Names Committee) na cześć amerykańskiego kontradmirała Richarda Byrda (1888–1957), badacza Antarktydy^[2] .

Lodowiec Byrda leży na Ziemi Wiktorii w Antarktydzie Wschodniej. Ma ok. 160 km długości^[a][3] . Przecina Góry Transantarktyczne pomiędzy pasmem Britannia Range (nazwanym od okrętu HMS „Britannia”^[4] ) a Churchill Mountains^[2] . Góry Transantarktyczne w rejonie Lodowca Byrda są przecięte przez głęboką dolinę – pomiary przeprowadzone w lecie 2008/09 wykazały, że podłoże skalne kontynentu obniża się w tym miejscu do ok. 2870 m p.p.m., niżej niż zmierzono gdziekolwiek indziej, poza dnem oceanów^[5].

Lodowiec odprowadza lód z istotnej części Płaskowyżu Polarnego w kierunku wschodnim, do Lodowca Szelfowego Rossa na Morzu Rossa, uchodząc koło Barne Inlet^[2] . Zlewnia lodowca zajmuje ok. 1070400 km²^[6] . Przepływ lodowca szacowany jest na 22,32 ± 1,72 km³ a^-1(stan na 2011 rok)^[6] .

Lodowiec został zbadany podczas nowozelandzkiej ekspedycji trans-antarktycznej w latach 1956–1958^[7] . Kolejne badania glacjologiczne prowadzono w latach 1960–1962, kiedy przebadano siedem lodowców spływających do Lodowca Szelfowego Rossa^[6] . Lodowiec Byrda był wówczas najszybciej płynącym, z prędkością ok. 840 ± 80 m a^-1[6] . Badania prędkości powierzchniowej przeprowadzono w latach 1978-1979^[6] . Kolejne badania prowadzono przy użyciu technik satelitarnych^[6] .

• Rów Bentleya

• Antarktyka. „Nazewnictwo geograficzne Świata”. 8, 2006. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG). [dostęp 2022-04-16]. 
• Britannia Range (United States Gazetteer). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
• Byrd Glacier (New Zealand Gazetteer). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
• Byrd Glacier (United States Gazetteer). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
• Byrd Glacier ( Australian Antarctic Gazetteer ). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
• Fretwell, P. i inni. Bedmap2: improved ice bed, surface and thickness datasets for Antarctica. „The Cryosphere”. 7, s. 375-393, 2013. DOI: 10.5194/tc-7-375-2013. [dostęp 2022-04-16]. (ang.). 
• Van Der Veen, C., Stearns, L., Johnson, J., & Csatho, B.. Flow dynamics of Byrd Glacier, East Antarctica. „Journal of Glaciology”. 60 (224), s. 1053–1064, 2014. DOI: 10.3189/2014JoG14J052. (ang.).