|
 Ten artykuł dotyczy barwnika. Zobacz też: luteina.
Luteina
|
|
| Nazewnictwo
|
|
|
| Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
|
(4R)-4-[(1E,3E,5E,7E,9E,11E,13E,15E,17E)-18-[(4R)-4-hydroksy-2,6,6-trimetylocykloheksen-1-ylo]-3,7,12,16-tetrametyloktadeka-1,3,5,7,9,11,13,15,17-nonaenylo]-3,5,5-trimetylocykloheks-2-en-1-ol
|
| Inne nazwy i oznaczenia
|
| 3,3′-dihydroksy-α-karoten, α-karoteno-3,3′-diol, β,ε-karoteno-3,3′-diol
|
|
| Ogólne informacje
|
| Wzór sumaryczny
|
C40H56O2
|
| Masa molowa
|
568,87 g/mol
|
| Identyfikacja
|
| Numer CAS
|
127-40-2
|
| PubChem
|
5368396
|
| DrugBank
|
DB00137
|
| SMILES
|
CC1=C(C(CC(C1)O)(C)C)\C=C\C(=C\C=C\C(=C\C=C\C=C(/C)\C=C\C=C(/C)\C=C\C2C(=CC(CC2(C)C)O)C)\C)\C
|
|
|
|
|
|
| Podobne związki
|
| Podobne związki
|
zeaksantyna (izomer luteiny)
|
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
|
|
|
Luteina (E161b) – organiczny związek chemiczny, żółty barwnik należący do ksantofili (podgrupa karotenoidów), alkoholowa pochodna α-karotenu. Do zastosowań przemysłowych otrzymuje się ją z traw[2].
Występowanie
W stanie naturalnym występuje m.in. w żółtku i komórkach tłuszczowych[3]. Jest jednym z głównych ksantofili obecnych w tkankach roślinnych oraz olejach pochodzenia roślinnego[4]. Jest powszechnie obecna w owocach i warzywach. W krajach europejskich do najistotniejszych jej źródeł należą (ze względu na wielkość spożycia i wysoką zawartość luteiny): szpinak, groch, sałata, brokuł, papryka, pomidor, jaja kurze, marchew, pomarańcza, cykoria[5].
Działanie
Luteina jest istotna dla prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku, gdyż chroni go przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki[6]. Szczególnie dużo luteiny zawiera siatkówka oka, oraz plamka żółta, za której kolor odpowiadają także inne ksantofile - zeaksantyna i β-kryptoksantyna[4].
Zastosowanie
W przemyśle spożywczym używa się jej jako barwnika do zup i napojów alkoholowych[2], a także ciast i przetworzonej żywności. Luteina jest również składnikiem niektórych karm dla zwierząt (np. drobiu)[3].
Przypisy
- ↑ Sicherheitsdatenblatt gemäß Verordnung (EG) Nr. 1907/2006 (Lutein Rotichrom TLC) [online], Carl Roth, 27 października 2011 [zarchiwizowane z adresu 2012-03-13] (niem.).
- ↑ a b Food-Info.net: E161b: Luteina. [dostęp 2010-12-21]. (pol.).
- ↑ a b Bill Statham: E213: Tabele dodatków i składników chemicznych. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2006. ISBN 978-83-7243-529-3. Brak numerów stron w książce
- ↑ a b SaskiaS. Franke SaskiaS. i inni, Analysis of carotenoids and vitamin E in selected oilseeds, press cakes and oils, „European Journal of Lipid Science and Technology”, 112 (10), 2010, s. 1122–1129, DOI: 10.1002/ejlt.200900251 .
- ↑ F.F. Granado F.F., B.B. Olmedilla B.B., I.I. Blanco I.I., Nutritional and clinical relevance of lutein in human health, „The British Journal of Nutrition”, 90 (3), 2003, s. 487–502, DOI: 10.1079/bjn2003927, PMID: 14513828 .
- ↑ W.B.W.B. Szostak W.B.W.B., D.D. Szostak-Węgierek D.D., Żywienie w profilaktyce zwyrodnienia plamki żółtej, „Przegląd Lekarski”, 65 (6), 2008, s. 308–311, PMID: 18853663 .
|
