Pływaczowate (Lentibulariaceae) – rodzina roślin należąca do rzędu jasnotowców (Lamiales). Należą tu 3 rodzaje z 320 gatunkami spotykanymi na całym niemal świecie z wyjątkiem obszarów pustynnych i bliskich biegunom. Są to rośliny mięsożerne o zróżnicowanej morfologii, przy czym formą wyjściową, spotykaną u dwóch rodzajów są rośliny rozetkowe. Korzeń pierwotny zanika bardzo szybko, a korzenie boczne pozbawione są czapeczki korzeniowej. Liście skrętoległe, często zmodyfikowane[2]. Do polskiej flory należy pięć gatunków z rodzaju pływacz (Utricularia) oraz dwa z rodzaju tłustosz (Pinguicula)[3].
Mięsożerne rośliny zielne jednoroczne i byliny. Korzenie u dorosłych roślin, czasem nieco bulwiaste, obecne są tylko u rodzaju tłustosz. Łodyga wykształcona bywa w postaci korzeniopodobnego ryzoidu (pływacz), czasem jako rozłogi, bywa bardzo skrócona lub jej brak. Pęcherzykowe pułapki pływaczy i V-kształtne genlisei rozwijają się na ryzoidach, rozłogach lub liściach[4].
Skrętoległe, często skupione w formie rozety przyziemnej, pojedyncze lub w różny sposób podzielone, czasem bez blaszki. Na liściach znajdować się mogą pułapki u pływaczy i genlisei. U tłustoszy powierzchnia liści pokryta jest gruczołami wydzielającymi lepki śluz działając w efekcie jak lep na muchy[4].
Czasem zebrane w groniaste i kłosokształtne kwiatostany, ale często też pojedyncze, na wzniesionej szypułce. Kwiaty są obupłciowe i grzbieciste. Kielich jest dwuwargowy, zrośnięte działki tworzą 2, 4 lub 5 ząbków. Pięć zrośniętych płatków tworzy koronę dwuwargową lub zakończoną pięcioma łatkami. Dolna warga może być całobrzega, dwu- trój-, rzadko sześciołatkowa. Górna warga może być całobrzega, dwu- lub trójłatkowa. Pręciki są dwa, o krótkich, prostych lub wygiętych nitkach przyrośniętych do rurki korony. Zalążnia górna, powstaje z dwóch owocolistków tworzących pojedynczą komorę. Pojedyncza szyjka słupka zakończona jest zwykle rozwidlonym znamieniem[4].
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa jasnotowe (Lamiidae Takht. ex Reveal), nadrząd Lamianae Takht., rząd jasnotowce (Lamiales Bromhead), rodzina pływaczowate (Lentibulariaceae Rich. in Poit. & Turpin)[6].
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular plants of Poland - a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. IB PAN, 2002. ISBN 83-85444-83-1. Brak numerów stron w książce
↑ abcdMaarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 555-557. ISBN 978-1-84246-634-6.
