Sicienko (gmina)

Sicienko

gmina wiejska
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	bydgoski
TERC	0403072
Wójt	Piotr Chudzyński (2018)
Powierzchnia	179,46 km²
Populacja (30.12.2021) • liczba ludności	10 501[1]
• gęstość	55 os./km²
Nr kierunkowy	52
Tablice rejestracyjne	CBY
Adres urzędu: ul. Mrotecka 9 86-014 Sicienko
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 21 Liczba miejscowości 35
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Sicienko
Położenie na mapie Polski Sicienko
53°12′N 17°48′E/53,200000 17,800000
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Sicienko – gmina wiejska w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim. Od północnego zachodu sąsiaduje z Bydgoszczą. Jej bliskie położenie jest aspektem przyczyniającym się do dynamicznego rozwoju gminy. Według danych z 31 grudnia 2021 r. gminę zamieszkuje 10 501 osób^[2].

Siedzibą władz gminy jest Sicienko.

Gmina jest położona w trzech mezoregionach: część północno-wschodnia w Dolinie Brdy, południowa w Kotlinie Toruńskiej, a północno-zachodnia na Pojezierzu Krajeńskim.

W obrębie gminy znajdują się rzeki i jeziora: Krówka, Kanał Bydgoski, Jezioro Wierzchucińskie Małe, Jezioro Wierzchucińskie Duże i Jezioro Słupowskie^[3].

Gmina Sicienko ma obszar 179,46 km², w tym:^[4]

• użytki rolne: 70%
• użytki leśne: 20%
• pozostałe tereny: 10%

Stan na 31.12.2021 r. (GUS)^[2]

Sicienko to dynamicznie rozwijająca się gmina podmiejska. Świadczy o tym chociażby stały przyrost zamieszkującej ją populacji. W latach 2013–2022 liczba ludności wzrosła o ponad 10%, co dało gminie Sicienko miejsce na podium w zestawieniu gmin powiatu bydgoskiego, do których przybyło najwięcej nowych mieszkańców. Dla porównania: średnia wyliczona dla całego województwa kujawsko-pomorskiego pokazuje przeciwną tendencję - w ostatnich latach populacja zamieszkująca tę część Polski zmniejszyła się aż o 4,1%^[5].

Łącznie w latach 1995-2021 liczba ludności wzrosła o 41%^[2] (tabela poniżej).

Tabela. Wzrost liczby ludności gminy Sicienko na przestrzeni lat 1995-2021

Sołectwa

W gminie Sicienko funkcjonuje 21 jednostek pomocniczych (sołectw): Dąbrówka Nowa, Gliszcz, Kruszyn, Łukowiec, Mochle, Murucin, Nowaczkowo, Osówiec, Pawłówek, Samsieczno, Sicienko, Strzelewo, Szczutki, Teresin, Trzemiętowo, Trzemiętówko, Wierzchucice, Wierzchucinek, Wojnowo, Zawada-Ugoda, Zielonczyn.

Miejscowości niesołeckie

W skład gminy wchodzi 14 miejscowości niesołeckich: Chmielewo, Dąbrówczyn, Goncarzewy, Janin, Kamieniec, Kasprowo, Kruszyniec, Marynin, Nowa Ruda, Piotrkówko, Sitno, Słupowo, Smolary, Trzciniec.

W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Sicienko to jedna z najszybciej rozwijających się gmin w powiecie bydgoskim. Intensywną pracę w zakresie rozwoju inwestycji, skutecznego pozyskiwanie środków zewnętrznych oraz bardzo dobrą kondycję finansową samorządu potwierdzają sukcesy tej jednostki w rankingach, takich jak: Ranking Pisma Samorządowego WSPÓLNOTA na temat wydatków inwestycyjnych samorządów 2019-2021^[6], Ranking Pisma Samorządowego WSPÓLNOTA na temat wykorzystania środków UE przez samorządy 2014-2021^[7] i Ranking Finansowy Samorządu Terytorialnego za 2021^[8]. Gmina Sicienko przywiązuje szczególną wagę do realizacji inwestycji oraz pozyskiwania funduszy unijnych na ten cel. Średnie wydatki inwestycyjne "na osobę" wynoszące 1390 zł sprawiają, że w tym zakresie znajduje się na 2. miejscu w powiecie bydgoskim wśród gmin wiejskich. Z kolei w przypadku pozyskiwania funduszy unijnych Sicienko zajęło 1. miejsce w powiecie bydgoskim wśród gmin wiejskich – w latach 2014-2021 kwota tych środków w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosła 1783,36 zł^[9].

Drogi przebiegające przez teren gminy:

• ES5
• 10, 80, 25
• drogi wojewódzkie 243 (Mrocza-Koronowo) i 244 (Kamieniec-Strzelce Dolne).

Na terenie gminy położony jest węzeł Bydgoszcz Zachód i Bydgoszcz Opławiec na trasie S5.

Linie kolejowe przebiegające przez gminę:

• linia kolejowa nr 18 Kutno - Piła Główna ze stacjami w Pawłówku i Zielonczynie.

W gminie Sicienko wyznaczono trzy szlaki turystyczne piesze i jeden turystyczny szlak rowerowy.

• Wierzchuciński Szlak Czterech Jezior wyznaczony dla uczczenia pamięci Jana Pawła II: Wierzchucinek – Jezioro Słupowskie – Gliszcz – Drzewianowo (10,5 km)
• Umocnień Przedmościa Bydgoskiego: Zielonczyn – Kruszyn – Osówiec – Szczutki – Tryszczyn (15,6 km)
• „pól malowanych”: Wierzchucinek – Nowaczkowo – Chmielewo – Piotrkówko – Mochle –Osówiec – Osowa Góra (17,4 km)
• Rowerowy „Edukacji przyrodniczej”: Wojnowo – Sicienko –  Sitno – Zawada – Janin – Strzelewo – Zielonczyn – Kruszyn – Osówiec – Szczutki – Mochle – Wojnowo (28 km)

W 2023 r. zagospodarowany został teren przy Jeziorze Wierzchucińskim Małym w Wierzchucinku, gdzie powstała plaża z pomostem oraz infrastruktura towarzysząca.^[10]

W zarządzie gminy Sicienko znajdują się następujące zabytki:

• założenie dworsko-parkowe w Kruszynie obejmujące dwór z 1882 r. (obecnie znajduje się w nim Szkoła Podstawowa im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Kruszynie) oraz park, nr A/1043 z 23.04.1991 r.,^[11]
• założenie dworsko-parkowe w Mochlu przy ul. Czarlińskich, w skład którego wchodzą dwór z 1864 r. oraz park typu angielskiego z przełomu XIX i XX w., A/1190 z 15.06.1985 r.,^[11]
• pałac w Sicienku wraz z parkiem przy ul. Bydgoskiej 11, z II poł. XIX w.,^[12]
• dawna pastorówka w Sicienku przy ul. Bydgoskiej 6 z ok. 1900 r., obecnie siedziba Gminnego Centrum Kultury i Biblioteki w Sicienku,^[13]
• dawna szkoła w Dąbrówce Nowej, ob. świetlica wiejska, ul. Dworska 40.^[14]

Obiekty wpisane do rejestru zabytków:

• kościół pw. św. Kazimierza Królewicza w Kruszynie wraz z ogrodzeniem i terenem przykościelnym, ul. Kościelna 6, z 1908/1909 r., nr wpisu A/835 z 16.03.1998 r.,^[15]
• kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Sicienku, ul. Mrotecka 1, z 1887 r., nr wpisu A/803 z 25.01.1991 r.,^[16]
• dwór z parkiem w Wojnowie z poł. XIX w., obecnie siedziba Fundacji KUL im. Anieli hr. Potulickiej, nr wpisu A/1436 z 15.06.1985 r.,^[17]
• zespół Kanału Bydgoskiego (na terenie gminy Sicienko miejscowości: Zielonczyn, Kruszyniec, Pawłówek) 1773-1774 r., A/900 z 30.11.2005 r.^[18]

Na terenie gminy mieści się rezerwat przyrody Kruszyn chroniący grąd zboczowy.^[19]

W gminie Sicienko znajduje się 13 pomników przyrody, w tym 6 pojedynczych drzew, 6 grup drzew i 1 głaz narzutowy. W sumie 20,59 ha zajmują użytki ekologiczne.

Na obszarze gminy znajdują się 2 obszary chronionego krajobrazu:

• Obszar Chronionego Krajobrazu Rynny Jezior Byszewskich - północna część gminy^[20]
• Obszar Chronionego Krajobrazu Zalewu Koronowskiego - fragment terenu leśnego na wschodnim krańcu gminy.^[20]

W poszczególnych częściach gminy zlokalizowane są obszary Natura 2000:

• południowa Dolina Noteci (PLH300004) SOO^[22]
• południowa Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego (PLB300001) OSO - 1135,4 ha na obszarze gminy.^[23][21]

W gminie Sicienko funkcjonują 4 szkoły podstawowe i jeden zespół szkolno-przedszkolny, których organem prowadzącym jest gmina Sicienko. Są to:

• Szkoła Podstawowa im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Kruszynie,
• Zespół Szkolno–Przedszkolny im. Ziemi Krajeńskiej w Samsiecznie (Szkoła Podstawowa w Samsiecznie i Przedszkole Samorządowe w Trzemiętowie),
• Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w Sicienku,
• Szkoła Podstawowa im. Komisji Edukacji Narodowej w Strzelewie,
• Szkoła Podstawowa im. Anieli hrabiny Potulickiej w Wojnowie.

Poza tym dzieci mogą skorzystać z opieki w Niepublicznym Żłobku i Niepublicznym Przedszkolu Ence Pence w Sicienku, ul. Poziomkowa 6, oraz Klubie Dziecięcym WSG „Uniwersytet Dziecięcy” - filia w Kruszynie (opieka żłobkowa), ul. Strażacka 7.

Kluby sportowe

W gminie Sicienko funkcjonuje 5 klubów sportowych:

• Gminny Klub Sportowy „Gryf” Sicienko – piłka nożna,
• Europejski Uczniowski Klub Sportowy „Spartakus” Sicienko – unihokej,
• Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy „TARO”  w Wojnowie,
• Uczniowski Klub Sportowy Trzemiętowo,
• Gminny Ludowy Uczniowski Klub Sportowy „INVICTUS” Sicienko – zapasy.

Infrastruktura

W Sicienku powstaje Centrum Sportu wyposażone w salę z zapleczem dla zapaśników, siłownię, salę do squash-a i wielofunkcyjną. Obiekt będzie posiadał też pełnowymiarowe boisko do piłki nożnej z trawą hybrydową i sztucznym oświetleniem, wraz z mniejszym boiskiem treningowym oraz zapleczem dla piłkarzy.^[24][25]

Poza Centrum Sportu bazę sportowo-rekreacyjną stanowią boiska w: Kruszynie, Samsiecznie, Strzelewie, Sicienku, Trzemiętowie, Zielonczynie, Dąbrówce Nowej, Łukowcu, Mochlu, Osówcu, Pawłówku, Wierzchucinku, Nowaczkowie i Gliszczu, oraz siłownie zewnętrzne w: Gliszczu, Kruszynie, Mochlu, Osówcu, Sicienku, Strzelewie, Wierzchucinku, Wojnowie i Zielonczynie.

Na obszarze gminy funkcjonują parafie rzymskokatolickie:

• Parafia św. Kazimierza Królewicza w Kruszynie
• Parafia św. Andrzeja Boboli w Sicienku
• Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Samsiecznie
• Parafia MB Szkaplerznej w Wierzchucinku
• Parafia św. Jakuba Mniejszego Apostoła w Dąbrówce Nowej
• Parafia Wniebowstąpienia Pańskiego w Osówcu (poczta Bydgoszcz).

Białe Błota, Bydgoszcz, Koronowo, Mrocza, Nakło nad Notecią, Sośno