Ulf Svante von Euler (ur. 7 lutego 1905 w Sztokholmie, zm. 9 marca 1983 tamże) – szwedzki fizjolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 1970 roku[1].
Życiorys
Był synem chemika Hansa von Eulera-Chelpina, profesora Uniwersytetu w Sztokholmie i laureata chemicznej Nagrody Nobla w 1929[2].
Studiował medycynę w Karolińskim Instytucie Medyczno-Chirurgicznym w Sztokholmie, w 1939 został profesorem tego instytutu. Instytut Karoliński wyłonił komitet noblowski w dziedzinie medycyny, w skład którego Euler wchodził w latach 1953–1960 oraz był sekretarzem w latach 1961–1965. W latach 1965–1975 Euler był prezesem Fundacji im. Nobla. Wchodził w skład wielu towarzystw i organizacji naukowych, m.in. Królewskiej Akademii Nauk w Sztokholmie, Królewskiej Akademii Nauk w Kopenhadze, Niemieckiej Akademii Przyrodników w Halle (Niemcy), Royal Society w Londynie. Był laureatem Nagrody Stouffera, został odznaczony szwedzkim Orderem Gwiazdy Polarnej. W 1979 otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Medycznej w Łodzi[3].
W 1946 roku rozpoznał noradrenalinę jako przekaźnik impulsów nerwowych (tzw. neurotransmiter). Stwierdził, że gromadzi się ona w zakończeniach nerwów. Za prace nad mediatorami uwalnianymi na zakończeniach nerwowych, mechanizmami ich gromadzenia, uwalniania i unieczynniania został laureatem medycznej Nagrody Nobla w 1970, wspólnie z Amerykaninem Juliusem Axelrodem i Brytyjczykiem Bernardem Katzem[1]. Badania Eulera, Axelroda i Katza przyczyniły się do zrozumienia podstawowych problemów związanych z przekazywaniem informacji w układzie nerwowym oraz umożliwiły opracowanie nowych metod leczniczych w neurologii i psychiatrii.
Przypisy
Bibliografia
- Nagrody Nobla, Leksykon PWN, BeataB. Tarnowska (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13393-7 . Brak numerów stron w książce
XX wiek |
- 1901: Behring
- 1902: Ross
- 1903: Finsen
- 1904: Pawłow
- 1905: Koch
- 1906: Golgi, Ramón y Cajal
- 1907: Laveran
- 1908: Miecznikow, Ehrlich
- 1909: Kocher
- 1910: Kossel
- 1911: Gullstrand
- 1912: Carrel
- 1913: Richet
- 1914: Bárány
- 1919: Bordet
- 1920: Krogh
- 1922: Hill, Meyerhof
- 1923: Banting, Macleod
- 1924: Einthoven
- 1926: Fibiger
- 1927: Wagner-Jauregg
- 1928: Nicolle
- 1929: Eijkman, Hopkins
- 1930: Landsteiner
- 1931: Warburg
- 1932: Sherrington, Adrian
- 1933: Morgan
- 1934: Whipple, Minot, Murphy
- 1935: Spemann
- 1936: Dale, Loewi
- 1937: Szent-Györgyi
- 1938: Heymans
- 1939: Domagk
- 1943: Dam, Doisy
- 1944: Erlanger, Gasser
- 1945: Fleming, Chain, Florey
- 1946: Muller
- 1947: C.Cori, G.Cori, Houssay
- 1948: Müller
- 1949: Hess, Moniz
- 1950: Kendall, Reichstein, Hench
- 1951: Theiler
- 1952: Waksman
- 1953: Krebs, Lipmann
- 1954: Enders, Weller, Robbins
- 1955: Theorell
- 1956: Cournand, Forßmann, Richards
- 1957: Bovet
- 1958: Beadle, Tatum, Lederberg
- 1959: Ochoa, Kornberg
- 1960: Burnet, Medawar
- 1961: Békésy
- 1962: Crick, Watson, Wilkins
- 1963: Eccles, Hodgkin, Huxley
- 1964: Bloch, Lynen
- 1965: Jacob, Lwoff, Monod
- 1966: Rous, Huggins
- 1967: Granit, Hartline, Wald
- 1968: Holley, Khorana, Nirenberg
- 1969: Delbrück, Hershey, Luria
- 1970: Katz, Euler, Axelrod
- 1971: Sutherland
- 1972: Edelman, Porter
- 1973: Frisch, Lorenz, Tinbergen
- 1974: Claude, Duve, Palade
- 1975: Baltimore, Dulbecco, Temin
- 1976: Blumberg, Gajdusek
- 1977: Guillemin, Schally, Yalow
- 1978: Arber, Nathans, Smith
- 1979: Cormack, Hounsfield
- 1980: Benacerraf, Dausset, Snell
- 1981: Sperry, Hubel, Wiesel
- 1982: Bergström, Samuelsson, Vane
- 1983: McClintock
- 1984: Jerne, Köhler, Milstein
- 1985: Brown, Goldstein
- 1986: Cohen, Levi-Montalcini
- 1987: Tonegawa
- 1988: Black, Elion, Hitchings
- 1989: Bishop, Varmus
- 1990: Murray, Thomas
- 1991: Neher, Sakmann
- 1992: Fischer, Krebs
- 1993: Roberts, Sharp
- 1994: Gilman, Rodbell
- 1995: Lewis, Nüsslein-Volhard, Wieschaus
- 1996: Doherty, Zinkernagel
- 1997: Prusiner
- 1998: Furchgott, Ignarro, Murad
- 1999: Blobel
- 2000: Carlsson, Greengard, Kandel
|
---|
XXI wiek |
- 2001: Hartwell, Hunt, Nurse
- 2002: Brenner, Horvitz, Sulston
- 2003: Lauterbur, Mansfield
- 2004: Axel, Buck
- 2005: Marshall, Warren
- 2006: Fire, Mello
- 2007: Evans, Capecchi, Smithies
- 2008: zur Hausen, Barré-Sinoussi, Montagnier
- 2009: Blackburn, Greider, Szostak
- 2010: Edwards
- 2011: Beutler, Hoffmann, Steinman
- 2012: Gurdon, Yamanaka
- 2013: Rothman, Schekman, Südhof
- 2014: E. Moser, M.-B. Moser, O’Keefe
- 2015: Campbell, Ōmura, Tu
- 2016: Ōsumi
- 2017: Hall, Rosbash, Young
- 2018: Allison, Honjo
- 2019: Ratcliffe, Semenza, Kaelin
- 2020: Alter, Houghton, Rice
- 2021: Julius, Patapoutian
- 2022: Pääbo
- 2023: Karikó, Weissman
- 2024: Ambros, Ruvkun
|
---|
|