Wawrzyniec Domański

Wawrzyniec Domański

Data i miejsce urodzenia	10 sierpnia 1807 Bodzentyn
Data i miejsce śmierci	3 grudnia 1860 Kraków
profesor nauk weterynaryjnych
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	28 kwietnia 1834
Profesura	1845
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński
Multimedia w Wikimedia Commons

Wawrzyniec Domański (ur. 10 sierpnia 1807 w Bodzentynie, zm. 3 grudnia 1860 w Krakowie) – polski lekarz weterynarii, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W 1822 rozpoczął naukę w krakowskim Gimnazjum św. Anny, gdzie po kilku latach uzyskał świadectwo dojrzałości. W 1831 ukończył kurs medycyny na Uniwersytecie Jagiellońskim, będąc jednocześnie (od 1830) adiunktem w katedrze chemii. Wkrótce wyjechał do Warszawy i w czasie powstania listopadowego był lekarzem-asystentem w szpitalu wojskowym w koszarach gwardii, za co umieszczono go na liście "nieprawomyślnych" wychodźców. Po powrocie do Krakowa 26 lutego 1833 rozpoczął przygotowania do uzyskania stopnia doktora medycyny i chirurgii na macierzystej uczelni; po złożeniu trzech rygorozów 28 kwietnia 1834 uzyskał dyplom na podstawie rozprawy De rachitide idem morbis vitisque ex eadem oriundis (Kraków 1834)^[1]. Od roku akademickiego 1835/1836 był adiunktem w katedrze anatomii i fizjologii teoretycznej, prowadzonej przez prof. Antoniego Kozubowskiego.

W 1838 władze Republiki Krakowskiej skierowały go do Wiednia, gdzie Domański po dwóch latach uzyskał dyplom lekarza-weterynarza. W 1841 objął wydzieloną na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego katedrę weterynarii, przejmując przedmiot prowadzony wcześniej przez Józefa Majera; wykłady Domańskiego obejmowały wstęp do weterynarii, historię weterynarii, anatomię zwierząt z histologią i higieną, naukę o rasach, zoopatologię oraz zooterapię ogólną i szczegółową, zoochirurgię, farmakologię, naukę o chorobach stadnych i zaraźliwych, zagadnienia policji weterynaryjnej. Od 1845 był profesorem nadzwyczajnym, od 1855 (lub 1856) profesorem zwyczajnym. W 1855 zgłosił projekt powołania w Krakowie szkoły weterynaryjnej. Na Uniwersytecie wspierał starania prof. Józefa Dietla o przywrócenie języka polskiego jako wykładowego, występując przeciwko profesorom Antoniemu Brykowi i Václavowi Treitzowi.

Obok pracy na uczelni Domański wykonywał jednocześnie obowiązki weterynarza krajowego Wolnego Miasta Krakowa i okręgu. Ogłosił kilka prac z dziedziny weterynarii: O chorobach stadnych i zaraźliwych zwierząt domowych, Weterynaria na terenie Wolnego Miasta Krakowa. Zmarł 3 grudnia 1860 w Krakowie, pochowany został na cmentarzu Rakowickim^[2]. Jego epitafium znajduje się w kościele św. Anny w Krakowie^[3].

Synem Wawrzyńca był Stanisław Domański (1844–1916), neurolog, również profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

• Stanisław Kośmiński, Słownik lekarzów polskich obejmujący oprócz krótkich życiorysów lekarzy polaków [sic] oraz cudzoziemców w Polsce osiadłych, dokładną bibliografią lekarską polską od czasów najdawniejszych aż do chwili obecnej, Warszawa 1883, s. 95 (tu rok urodzenia: 1806)
• Konrad Millak, Słownik polskich lekarzy weterynaryjnych biograficzno-bibliograficzny 1394–1918, Lublin-Warszawa 1960–1963, s. 43
• Piotr Szarejko, Słownik lekarzy polskich XIX wieku, tom III, Warszawa 1995, s. 142
• Leon Wachholz, Wawrzyniec Domański, w: Polski Słownik Biograficzny, tom V (redaktor główny Władysław Konopczyński), Kraków 1939–1946, s. 302–303 (tu rok śmierci: 1861)
• portal "Dzieje Krakowa" (dostęp: 23 grudnia 2010)