Wsiewołod III Wielkie Gniazdo

Wsiewołod III Jurijewicz Wielkie Gniazdo

Wielki książę kijowski
Okres	1173
Poprzednik	Roman I
Następca	Ruryk II
książę perejasławski
Okres	od 1175 do 1176
Wielki książę włodzimierza
Okres	od 1176 do 1212
Poprzednik	Michał
Następca	Jerzy II
Dane biograficzne
Dynastia	Rurykowicze
Data i miejsce urodzenia	1154 Dmitrow
Data i miejsce śmierci	15 kwietnia 1212 Włodzimierz
Ojciec	Jerzy I
Matka	Imię nieznane
Rodzeństwo	Rościsław Iwan Andrzej I Gleb Borys Michał
Małżeństwo	Maria
Dzieci	Zbysława Wierusława Konstanty Wsiesław Borys Gleb Jerzy II Elena Jarosław II Włodzimierz Światosław III Iwan
Małżeństwo	Liubawa
Dzieci	Związek bezdzietny

Wsiewołod III Wielkie Gniazdo, ros. Все́волод III Ю́рьевич Большо́е Гнездо́ (ur. w 1154, zm. 14 lub 15 kwietnia 1212) – wielki książę włodzimierski od 1176 i riazański od 1207. Syn Jerzego I Dołgorukiego i Heleny (jej pochodzenie nie jest pewne, być może była Bizantyjką).

W latach 1162–1174, za rządów przyrodniego brata Andrzeja I Bogolubskiego, musiał wyemigrować z kraju i osiadł w Bizancjum (stąd wzięła się hipoteza, że jego matka była Bizantyjką). Po śmierci brata powrócił na Ruś i stał się najpotężniejszym władcą ruskim swoich czasów. Za jego rządów miał miejsce rozkwit księstwa włodzimiersko-suzdalskiego. Podbił Riazań, zhołdował książąt Czernihowa, Kijowa i Halicza.

Wsiewołod III Wielkie Gniazdo był dwukrotnie żonaty. Pomiędzy 1170 a 1172 w Tbilisi poślubił księżniczkę osetyjską Marię. Doczekał się z nią dwanaściorga dzieci (czemu zawdzięczał swój przydomek), m.in. Jarosława II (ojca Aleksandra Newskiego). Po śmierci Marii (19 marca 1206) w 1207 lub 1209 pojął za żonę księżniczkę witebską Liubow z dynastii Rurykowiczów. Związek z nią okazał się bezdzietny.

• Słownik władców Europy średniowiecznej, JózefJ. Dobosz, MaciejM. Serwański, IlonaI. Czamańska, wyd. 2, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2002, ISBN 83-7177-102-9, OCLC 316557182 . Brak numerów stron w książce
• Łeontij Wojtowycz: Wsewołod-Dmytro Jurijowycz (Wsewołod Wełyke Hnizdo). W: Kniaża doba: portrety elity. Biała Cerkiew, 2006, s. 549–553. ISBN 966-4585-52-4. (ukr.)

• Genealogia Wsiewołoda