Tiếng Karachay-Balkar

Tiếng Karachay-Balkar
Tiếng Karachay-Balkar
къарачай-малкъар тил; таулу тил
Sử dụng tại	Nga
Khu vực	Kabardino-Balkaria, Karachay–Cherkessia, Afyonkarahisar (tỉnh)
Tổng số người nói	305.000
Dân tộc	người Karachay, người Balkar
Phân loại	Turk Turk thường Kipchak Kipchak–Cuman [ru] Tiếng Karachay-Balkar; ; ; ;
Phương ngữ	Karachay Balkar
Hệ chữ viết	chữ Kirin; chữ Latinh
Địa vị chính thức
Ngôn ngữ chính thức tại	Nga Karachay-Cherkessia; Kabardino-Balkaria;
Mã ngôn ngữ
ISO 639-2	krc
ISO 639-3	krc
Glottolog	kara1465
	Bài viết này có chứa ký tự ngữ âm IPA. Nếu không thích hợp hỗ trợ dựng hình, bạn có thể sẽ nhìn thấy dấu chấm hỏi, hộp, hoặc ký hiệu khác thay vì kí tự Unicode. Để biết hướng dẫn giới thiệu về các ký hiệu IPA, xem Trợ giúp:IPA.

Tiếng Karachay-Balkar (Къарачай-Малкъар тил, Qaraçay-Malqar til hay Таулу тил, Tawlu til, Kabardia: Къарачайббэ) là một ngôn ngữ Turk được nói bởi người Karachay và người Balkar ở Kabardino-Balkaria và Karachay-Cherkessia, Nga thuộc châu Âu, cũng như bởi dân nhập cư ở tỉnh Afyonkarahisar, Thổ Nhĩ Kỳ. Nó được chia thành hai phương ngữ: Karachay-Baksan-Chegem, phát âm hai âm vị là /tʃ/ và /dʒ/, và Malkar, phát âm các âm vị tương ứng là /ts/ và /z/. Ngôn ngữ viết Karachay-Balkar hiện đại dựa trên phương ngữ Karachay-Baksan-Chegem. Ngôn ngữ này có liên quan chặt chẽ với tiếng Kumyk.^[2]

Chữ viết

Trong lịch sử, bảng chữ cái Ả Rập được sử dụng bởi các nhà văn đời đầu cho đến năm 1924. Các bản thảo viết tay của nhà thơ Balkar Kazim Mechiev và những ví dụ khác về văn học khác được lưu giữ cho đến ngày nay. Những cuốn sách in đầu tiên bằng ngôn ngữ Karachay-Balkar đã được xuất bản vào đầu thế kỷ 20.

Sau Cách mạng Tháng Mười như là một phần của chiến dịch Latinh hóa của nhà nước, các nhà giáo dục Balkar và Karachay đã phát triển một bảng chữ cái mới dựa trên hệ chữ Latinh. Vào những năm 1930, chính sách của Liên Xô được sửa đổi và quá trình Kirin hóa các ngôn ngữ của các dân tộc Liên Xô được bắt đầu. Năm 1937-38, bảng chữ cái mới dựa trên hệ chữ Kirin đã chính thức được thông qua.

Bảng chữ cái

Bảng chữ cái Karachay-Balkar Kirin hiện đại:

А а /a/	Б б /b/	В в /v/	Г г /g/	Гъ гъ	Д д /d/	Дж дж /dʒ/	Е е /je/
Ё ё /ø, jo/	Ж ж* /ʒ/	З з /z/	И и /i/	Й й /j/	К к /k/	Къ къ /q/	Л л /l/
М м /m/	Н н /n/	Нг нг /ŋ/	О о /o/	П п /p/	Р р /r/	С с /s/	Т т /t/
У у /u, w/	Ф ф* /f/	Х х /x/	Ц ц /ts/	Ч ч /tʃ/	Ш ш /ʃ/	Щ щ
ъ	Ы ы /ɯ/	ь	Э э /e/	Ю ю /y, ju/	Я я /ja/

* Không tìm thấy trong từ vựng bản địa

Bảng chữ cái Karachay-Balkar Latinh:

A a	B в	C c	Ç ç	D d	E e	F f	G g
Ƣ ƣ	I i	J j	K k	Q q	L l	M m	N n
N̡ n̡	O o	Ө ө	P p	R r	S s	Ş ş	T t
Ь ь	U u	V v	Y y	X x	Z z	Ƶ ƶ

Từ mượn

Từ mượn từ tiếng Ossetia, Kabardia, Ả Rập và Ba Tư khá nhiều.^[2]

Tài liệu

Jigiyor Doniyorov và Saodat Doniyorova. Parlons Karatchay-Balkar. Paris: Harmattan, 2005. ISBN 2-7475-9577-3.
Steve Seegmiller (1996) Karachay (LINCOM)

Tham khảo

^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Karachay-Balkar”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
^ ^a ^b George L. Campbell; Gareth King (2013). Compendium of the World Languages. Routledge. ISBN 978-1-1362-5846-6. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2014.

Liên kết ngoài

[Glottolog-1] Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Karachay-Balkar”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

[Compendium_of_the_World_Languages-2] George L. Campbell; Gareth King (2013). Compendium of the World Languages. Routledge. ISBN 978-1-1362-5846-6. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2014.

[1]

[2]