1 Szwadron Samochodów Pancernych

1 Szwadron Samochodów Pancernych (1 szw. sam. panc.^[1]) – pododdział kawalerii Wojska Polskiego II RP.

1 Szwadron Samochodów Pancernych został sformowany w październiku 1925 roku, w garnizonie Grodno, na bazie Kolumny Szkolnej Samochodów Pancernych 3 Dywizjonu Samochodowego. Pod względem wyszkolenia pododdział podlegał dowódcy 1 Dywizji Kawalerii, pod względem technicznym – dowódcy 1 Dywizjonu Samochodowego, a pod względem administracyjnym dowódcy 10 Pułku Ułanów Litewskich^[2].

W 1926 roku szwadron został przeniesiony do Białegostoku^[3].

W 1928 roku szwadron został usamodzielniony pod względem administracyjnym i podporządkowany bezpośrednio dowódcy 1 DK^[4].

W 1929 roku, po rozwiązaniu 1 Dywizji Kawalerii, szwadron wszedł w skład 3 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Wilnie^[5].

W połowie maja 1930 roku szwadron przestał być samodzielnym pododdziałem i został włączony w skład nowo powstałego 1 Dywizjonu Samochodów Pancernych w Brześciu^[6][5]. Na początku czerwca 1930 roku szwadron wyjechał na trzymiesięczne ćwiczenia letnie do Obozu Ćwiczebnego Leśna koło Baranowicz^[6][7].

Po zakończeniu poligonu szwadron powrócił do Białegostoku, a w drugiej połowie września 1930 roku został dyslokowany do garnizonu Brześć i zakwaterowany w koszarach im. gen. Józefa Hallera^[5].

Na uzbrojeniu szwadronu znajdowało się sześć samochodów Ford FT-B, które od 1927 zastępowano samochodami wz. 1928^[8].

Dowódcy szwadronu

• mjr kaw. Tadeusz Ciecierski (XI 1925^[9] – II 1927^[10])
• rtm. Bolesław Kentro (II 1927^[11] – IV 1928 → 3 pszwol^[12])
• rtm. Jan Skawiński (IV 1928^[12][13] – IX 1930 → p.o. kwatermistrza 1 d. sam. panc.^[14][15])

Oficerowie młodsi szwadronu

• rtm. rez. pow. do sł. cz. Wincenty Poklewski (od XI 1925)
• rtm. Marian Guzowski (XI 1925 – II 1928 → dowódca plutonu ćwiczebnego samochodów pancernych i instruktor w Szkole Czołgów i Samochodów^[16])
• por. kaw. / rtm. Zygmunt Żukowski (XI 1925 – IX 1930^[17][14][15])
• por. / rtm. Tadeusz Szumski (od 1 IV 1928^[18][19][13])
• por. kaw. Aleksander Jodkiewicz (do IX 1930^[13][14][15])

 Osobny artykuł: Barwy broni i służb Wojska Polskiego II RP.

4 sierpnia 1927 roku generał dywizji Daniel Konarzewski, w zastępstwie ministra spraw wojskowych ustalił, że oficerowie liniowi i szeregowi szwadronów samochodów pancernych będą nosić na kołnierzach kurtek i płaszczy proporczyk czarno-pomarańczowy, a na naramiennikach „numer porządkowy”^[20].

24 lutego 1928 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił, że oficerowie i szeregowi szwadronów samochodów pancernych będą nosić na czapkach czarne otoki^[21].

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik oficerów kawalerii. Warszawa: Przegląd Kawaleryjski, 1930.
• Janusz Magnuski: Samochody pancerne Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1993. ISBN 83-860-28-00-9.
• Rajmund Szubański: 4 Batalion Pancerny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1996, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 83-87103-04-7.