|
Egipskie hieroglify jednoliterowe Egipskie hieroglify jednoliterowe (tzw. jednoliterowce lub jednospółgłoskowce) – hieroglify reprezentujące tylko jedną spółgłoskę – półsamogłoski lub spółgłoski, ale nigdy nie samogłoski. Jest to najważniejsza, chociaż najmniejsza grupa fonemów. W sumie jest 26 znaków, włączając w to graficzne warianty niektórych z nich. Jednospółgłoskowce w zapisach hieroglificznych z dwu- i trzyliterowcami czasami nazywane są dopełnieniem fonetycznym[1].
Znaki:
są spółgłoskami słabymi. Łatwo asymilują się ze spółgłoskami je poprzedzającymi, zwłaszcza gdy występują na końcu sylaby. W rezultacie – są często pomijane w zapisie hieroglificznym. Podobnie zachowuje się spółgłoska:
W naukowych opracowaniach egiptolodzy zaznaczają takie pominięte spółgłoski w zapisach hieroglificznych – w transliteracjach wypisują je w nawiasach kwadratowych „[]”[2] lub nawiasach okrągłych „()”.
Tabela hieroglifów jednoliterowych
|
|
Abdżad
|
| Hieroglif
|
Opis
|
Tradycyjna transliteracja
|
Wartość fonetyczna według Allena (2000)
|
| Zapis
|
MdC[3]
|
Fonetyka polska
|
Przypisy
|
Staroegipski
|
Średnioegipski
|
|
|
sęp egipski
|
3
|
A
|
e
lub
ee
|
polskie oddechowe e lub ee,
zawieszenie głosu (jak w słowie: peerel);
semicki alef
|
[l] lub [ɾ]
|
ciche [j] lub [ʔ]
|
|
|
kwitnąca trzcina
|
ỉ
|
i
|
i
|
ma dwie wartości fonetyczne:
1. w środku słowa jest to krótkie i (jak w słowie: iść);
2. na początku słowa np. Amon (ỉmn) ma wtedy wartość jak 3;
semickie jodh
|
początkowe lub końcowe [i]; czasem [j]
|
lub
|
para kwitnących trzcin
lub
dwa patyki
|
y
|
i + i
lub
y
|
j
|
polskie długie j (jak w słowie: jeść);
podwojony jodh
|
|
[j]
|
|
|
przedramię
|
c
lub
ʾ
|
a
|
e
|
polskie krótkie e, zwarcie krtaniowe (jak w słowie: ech!);
semickie ayin
|
możliwe [d]
|
[ʕ]; [d] możliwe, że zachowane w dialektach lub słowach
|
lub
|
pisklę przepiórki
lub
spirala
(hieratyczne skrócenie)[a]
|
w
|
w
lub
W
|
u
lub
ł
lub
łu
|
polskie u przechodzące w łuuu (jak w słowie: służba);
semickie Waw
|
[w] ~ [u]
|
|
|
stopa
lub
goleń ze stopą
|
b
|
b
|
b
|
polskie b (jak w słowie: bomba)
|
[b] ~ [β]
|
|
|
taboret z maty trzcinowej lub stołek
|
p
|
p
|
p
|
polskie p (jak w słowie: pompka)
|
przydechowe [pʰ]
|
|
|
żmija rogata
|
f
|
f
|
f
|
polskie f (jak w słowie: fajka)
|
[f]
|
lub
|
sowa
lub
palec
|
m
|
m
lub
M
|
m
|
1. polskie m (jak w słowie: mama)
2. Uwaga: ten hieroglif posiada również inne formy: – gs chyba dwa żebra oryksa (nazwa zaproponowana) oraz – gs – forma skrótowa
3. zobacz też: dwuliterowe – chyba dwa żebra oryksa (gs)
|
[m]
|
lub
|
fala na wodzie
lub
korona Dolnego Egiptu
|
n
|
n
lub
N
|
n
|
polskie n (jak w słowie: nazwa)
|
[n]
|
[n], czasem [l]
|
|
|
usta
|
r
|
r
|
r
|
polskie r (jak w słowie: rower)
|
|
[ɾ], czasem [l]
(dla niektórych dialektów zawsze jako [l])
|
|
|
trzcinowy szałas
(przekrój, rzut z góry)
|
h
|
h
|
h
|
gardłowo-, lekko-„charczące” h, zwarcie krtaniowe (jak w słowie: Ahmed)
|
[h]
|
|
|
lniany skręcony knot
|
ḥ
|
H
|
h
|
polskie krótkie h (jak w słowie: hufiec);
emfatyczne heth
|
[ħ]
|
|
|
placenta
lub
płaski placek
lub
ludzkie łożysko
|
ḫ
|
x
|
ch
|
polskie oddechowe ch (jak w słowie: chata);
spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna bezdźwięczna
|
[ɣ]
|
|
|
brzuch zwierzęcia
z sutkami i ogonem
|
ẖ
|
X
|
ś
lub
chś
|
bardziej przypomina polskie ś („syczące” sj przy uśmiechnięciu) lub niemieckie ç (jak polskim słowie: wiśnia lub w niemieckim słowie: ich, fonet.: ɪç);
spółgłoska szczelinowa podniebienna bezdźwięczna
|
[x]
|
lub
|
złożone ubranie
lub
rygiel
|
s
lub
z
|
s
lub
z
|
s
lub
z
|
staroegipski dźwięk fonetyczny „rygla” nie jest znany, możliwe że było to z lub s lub coś pomiędzy zs/s-z (jak w słowach: zupa, syrop, zstępny)
|
[s]
|
[s]
|
lub
lub
|
sadzawka
lub
basen
(rzut z góry)
|
š
|
S
lub
N38
lub
N39
|
sz
|
polskie sz (jak w słowie: szyba)
|
[ʃ]
|
|
|
wiklinowy kosz z rączką
|
k
|
k
|
k
|
polskie k (jak w słowie: krawiec)
|
przydechowe [kʰ]
w niektórych słowach, palatalizowane [kʲ]
|
|
|
zbocze piaskowego wzgórza
|
ḳ
|
q
|
q
lub
k
lub
ku
|
emfatyczne q lub ku (jak w słowie: Qumran lub kurant);
spółgłoska zwarta języczkowa bezdźwięczna
|
[qʼ]
|
|
|
podstawka pod słój na wino lub piwo
|
g
|
g
|
g
|
polskie twarde g (jak w słowie: guma)
|
[kʼ]
|
|
|
chleb
|
t
|
t
|
t
|
polskie t (jak w słowie: tort)
|
aspirowane [tʰ]
|
|
|
pęta (bolas)
|
ṯ
|
T
|
cz
lub
tcz
|
polskie cz lub tcz (jak w słowie: cześć)
|
palatalizowane [tʲ] lub [ʧ]
|
|
|
dłoń
|
d
|
d
|
d
|
polskie d (jak w słowie: dom)
|
ejektywne [tʼ]
|
|
|
kobra odpoczywająca
|
ḏ
|
D
|
dż
|
polskie dż (jak w słowie: dżokej)
|
ejektywne [tʲ’] lub [ʧʼ]
|
Inne hieroglify czytane jak „jednoliterowce”
Tabela hieroglifów czytanych jak hieroglify jednoliterowe, w kolejności abdżadowej.
|
|
| i
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
i
|
i
|
i
|
|
|
|
E9 + G43
lub
E9 + w
|
i
|
i
|
nowonarodzone cielę + pisklę przepiórki
|
1. fon.: i
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – nowonarodzone cielę (iw)
|
|
|
N18 + N21 + Z1
lub
iw + N21 + Z1
|
i
|
i
|
piaszczysta połać ziemi + język ziemi + patyk
|
1. (w dowolnym słowie) fon.: i, np.: – Irt – Iret (lub Iaret – region w starożytnej Syrii (?))
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify – określniki i ideogramy – piaszczysta połać ziemi (iw)
|
|
|
|
|
| b
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
b
|
b
|
b
|
|
|
G29 + Z1
lub
bA + Z1
|
b
|
b
|
bocian siodlasty + patyk
|
1. (w zgrupowaniu) fon.: b
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – bocian siodlasty (b3)
|
|
G29 + R7
lub
bA + snTr
|
bocian siodlasty + miseczka na kadzidło z unoszącym się dymkiem
|
|
|
D58 + G29
lub
b + bA
|
stopa + bocian siodlasty
|
|
|
|
|
| m
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
m lub M
|
m
|
m
|
|
|
|
Aa13
lub
gs
lub
im
|
m
|
m
|
chyba dwa żebra oryksa
(zaproponowana nazwa)
lub pot. palec
|
1. fon.: m
2. te hieroglify to warianty hieroglifu -
3. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – chyba dwa żebra oryksa (m)
|
(Stare Państwo)
|
Aa14
|
|
|
Aa16
|
|
|
D38
|
m
|
m
|
przedramię trzymające okrągły bochenek
|
1. (bardziej powszechne użycie) fon.: m, np.: – Itm – Atum
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – przedramię trzymające okrągły bochenek (mi)
|
|
|
U1 + G1
lub
mA + A
|
m
|
m
|
sierp + sęp egipski
|
1. (w zgrupowaniu: ) jeden z hieroglifów – – fon.: m
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – sierp (m3)
3. zobacz też: sowa (m)
4. zobacz teæ: palec (m)
|
|
|
N35A
lub
mw
|
m
|
m
|
trzy fale
|
1. (w niektórych przypadkach) fon.: m, np.: – Yncm – Yenoam (region w starożytnej Palestynie)
2. więcej o tych hieroglifach:
hieroglify dwuliterowe – trzy fale (mw)
|
|
|
N35B
lub
mw
|
|
|
N35C
lub
mw
|
dwie fale
|
|
|
G19
|
m
|
m
|
kombinacja hieroglifów:
 | + |  |
|
(sowa + przedramię trzymające stożkowaty bochenek)
|
fon.: m
|
|
|
G20
|
m
|
m
|
kombinacja hieroglifów:
| + |  |
|
(sowa + przedramię)
|
fon.: m
|
|
|
|
|
| n
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
n lub N
|
n
|
n
|
|
|
|
N35 + U19 + N35A
lub
n + U19 + nw
|
n
|
n
|
fala + topór + garnek
|
1. (w zgrupowaniu) fon.: n
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify – określniki i ideogramy – fala na wodzie (det.)
3. zobacz też: hieroglify dwuliterowe – topór (nw)
|
|
|
N35 + G1
lub
n + A
|
fala + sęp egipski
|
|
|
N35 + Z2
lub
n + Z2
|
fala + trzy patyki
|
|
|
S4
|
n
|
n
|
korona Dolnego Egiptu w koszyku
|
1. (sporadycznie) fon.: n
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify – określniki i ideogramy – korona Dolnego Egiptu (n)
|
|
|
D35
|
n
|
n
|
ramiona w geście zaprzeczenia
|
1. fon.: n
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – ramiona w geście zaprzeczenia (ḫm)
|
|
|
|
|
| r
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
r
|
r lub l
|
r lub l
|
|
|
|
D21 + Z1
lub
r + Z1
lub
rA + Z1
|
r
|
r
|
usta + patyk
|
1. (w zgrupowaniu) fon.: r, np.:  – ibr – ogier
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – usta (r)
|
|
|
E23
lub
l
lub
rw
|
r
|
r
|
leżący lew
|
1. (w zgrupowaniu) fon.: r, np.: – Krr – Kerer (lub Gerãr – miejscowość w starożytnej Syrii (?))
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – leżący lew (rw)
|
|
|
E23 + Z1
lub
l + Z1
lub
rw + Z1
|
leżący lew + patyk
|
|
|
E23
lub
l
lub
rw
|
l
|
l
|
leżący lew
|
1. (okres Ptolemejski) fon.: l - ten hieroglif pojawił się stosunkowo późno, w imionach Ptolemeuszy – zakłada się, że jest to polskie l (jak w słowie: Kleopatra), np.: – Klw3p3tr3.t Kleopatra I
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – leżący lew (rw)
|
|
|
|
|
| H (duże)
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
H
|
ḥ
|
h
|
|
|
|
M16
lub
HA
|
ḥ
|
h
|
kępa papirusu
|
1. (w zgrupowaniu) fon.: h
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – kępa papirusu (ḥ3)
|
|
|
M16 + G1
lub
HA + A
|
kępa papirusu + sęp egipski
|
|
|
O6
lub
Hwt
|
ḥ
|
h
|
prostokątne ogrodzenie widziane na planie
(rzut z góry)
|
1. (znany jeden przypadek) fon.: h, w sł.: (war. ) – ḥtt – kamieniołom
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – prostokątne ogrodzenie widziane na planie (rzut z góry) (ḥ)
|
|
|
O7
|
kombinacja hieroglifów:
 | + |  |
|
(prostokątne ogrodzenie widziane na planie + chleb)
|
|
|
|
|
| x (mały)
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
x
|
ḫ
|
ch
|
|
|
|
M12
lub
xA
|
ḫ
|
ch
|
liść lotosu z łodygą i kłączami
|
1. (w zgrupowaniu) fon.: ḫ
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – liść lotosu z łodygą i kłączami (ḫ3)
|
|
|
M12 + G1
lub
xA + A
|
liść lotosu z łodygą i kłączami + sęp egipski
|
|
|
|
|
| s (małe)
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
s
|
s lub z
|
s lub z
|
|
|
|
Aa18
|
s
|
s
|
zatyle czegoś
|
1. (w zgrupowaniu) fon.: s
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – zatyle czegoś (s3)
|
|
|
Aa18 + Z1
|
zatyle czegoś + patyk
|
|
|
M23 + G43
lub
sw + w
|
s
|
s
|
roślina ceniona w Górnym Egipcie + pisklę przepiórki
|
1. (w zgrupowaniu) jeden z hieroglifów – – fon.: s
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – roślina ceniona w Górnym Egipcie (sw)
|
|
|
O35 + D58
lub
zb + b
|
s
|
s
|
rygiel z kroczącymi nogami + stopa
|
1. (w zgrupowaniu) jeden z hieroglifów – – fon.: s
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – kombinacja hieroglifów: rygiel + kroczące nogi (sb)
|
|
|
|
|
| S (duże)
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
S
|
š
|
sz
|
|
|
|
M8
lub
SA
|
š
|
sz
|
sadzawka z kwiatami lotosu
|
1. (w zgrupowaniu) jeden z hieroglifów - - fon.: š
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – sadzawka z kwiatami lotosu (š3)
|
|
|
M8 + G1
lub
SA + A
|
sadzawka z kwiatami lotosu + sęp egipski
|
|
|
|
|
| k
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
k
|
k
|
k
|
|
(forma alternatywna – Stare Państwo – hieratyka)
|
V31A
|
k
|
k
|
wiklinowy kosz z rączką
(wersja odwrócona )
|
1. fon.: k
2. ten hieroglif () jest wersją odwróconą hieroglifu – – był akceptowany tylko w piśmie heratycznym w okresie Starego Państwa
3. zobacz też: wiklinowy kosz z rączką (k)
|
|
|
D28
lub
kA
|
k
|
k
|
uniesione ramiona
|
1. (w zgrupowaniu) fon.: k
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – uniesione ramiona (k3)
|
|
|
D28 + Z1
lub
kA + Z1
|
uniesione ramiona + patyk
|
|
|
|
|
| g
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
g
|
g
|
g
|
|
(Stare Państwo)
|
W12
|
g
|
g
|
(1) podstawka pod słoje na wino lub piwo
|
1. fon.: "g"
2. ten hieroglif () był wcześniejszą wersją hieroglifu -
3. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify – określniki i ideogramy – (1) podstawka pod słoje na wino lub piwo (det.)
|
|
|
V33
lub
sSr
|
g
|
g
|
torba z płótna (lnu)
|
1. (tylko w kilku słowach) fon.: g, np.: – Gbtyw – Koptus (lub Koptos, łac. Coptus – miasto znajdujące się w środkowym biegu Nilu, poniżej Luksoru)
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify trzyliterowe – torba z płótna (lnu) (sšr)
|
|
|
V34
|
(Stare Państwo)
|
V35
|
|
|
|
|
| t (małe)
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
t
|
t
|
t
|
|
|
|
X1 + X2 + N18 + Z2
lub
t + X2 + iw + Z2
|
t
|
t
|
chleb + zwinięty chleb + bochenek + trzy patyki
|
1. (w zgrupowaniu) fon.: t
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify – określniki i ideogramy – chleb (det.)
3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy – bochenek (det.)
|
|
|
X1 + X2 + N18
lub
t + X2 + iw
|
chleb + bochenek + zwinięty chleb
|
|
|
V13
lub
T
|
t
|
t
|
pęta (bola)
|
1. (sporadycznie, z powodu błędu fonetycznego) fon.: t
2. ten hieroglif () był używany zamiennie z hieroglifem –
3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy – chleb (det.)
|
|
|
V14
|
t
|
t
|
pęta (bola) z ogonkiem
|
1. (sporadycznie) fon.: t
2. ten hieroglif () był używany zamiennie z hieroglifem –
wyjątek stanowi kilka słów, gdzie ten hieroglif występuje podwójnie ()
3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy – chleb (det.)
|
|
|
N16 + N21 + Z1
lub
tA + N21 + Z1
|
t
|
t
|
płaska warstwa ziemi z ziarnkami piasku + jęzor z ziemi + patyk
|
1. (w zgrupowaniu, w dowolnym słowie) fon.: t
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – płaska warstwa ziemi z ziarnkami piasku (t3)
|
|
|
U33
lub
ti
|
t
|
t
|
tłuczek
|
1. (sporadycznie, w zgrupowaniu) fon.: t, np.: – Irt – Iret (lub Iaret – region w starożytnej Syrii (?))
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – tłuczek (ti)
|
|
|
U33 + M17
lub
ti + i
|
tłuczek + kwitnąca trzcina
|
|
|
U33 + M17 + M17
lub
ti + i + i
|
tłuczek + kwitnąca trzcina + kwitnąca trzcina
|
|
|
U33 + V28
lub
ti + H
|
tłuczek + lniany skręcony knot
|
|
|
V28 + U33
lub
H + ti
|
lniany skręcony knot + tłuczek
|
|
|
|
|
| T (duże)
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
T
|
ṯ
|
cz lub tcz
|
|
|
|
V14
|
ṯ
|
cz (tcz)
|
pęta (bola) z ogonkiem
|
1. fon.: ṯ, np.: – Ṯṯi – Czeczi (lub Tczetczi – imię męskie)
2. ten hieroglif () był używany zamiennie z hieroglifem –
3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy – chleb (det.)
|
|
|
G47 + Z1
lub
TA + Z1
|
ṯ
|
cz (tcz)
|
kaczątko + patyk
|
1. (w zgrupowaniu) fon.: ṯ
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – kaczątko (ṯ3)
|
|
|
|
|
| d (małe)
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
d
|
d
|
d
|
|
|
|
D37
|
d
|
d
|
przedramię trzymające stożkowaty bochenek
|
1. (sporadycznie) fon.: d - fonetyka tego hieroglifu jest dyskusyjna, np.: – Ddw – Buzyrys (lub łac. Busiris, obecnie: Abu Sir Bana)
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – przedramię trzymające stożkowaty bochenek (di)
|
|
|
X8
lub
di
|
d
|
d
|
stożkowaty bochenek
|
1. (kilka przypadków) fon.: d - fonetyka tego hieroglifu jest dyskusyjna, np.: – dḳ(r) – owoce (l. mn.)
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – stożkowaty bochenek (di)
|
|
|
D47
|
d
|
d
|
dłoń zgięta
|
1. fon.: d
2. ten hieroglif () był używany jako zamiennik hieroglifu -
3. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify – określniki i ideogramy – dłoń (d)
|
|
|
|
|
| D (duże)
|
Hieroglif
lub
grupa hieroglifów
|
Gardiner
lub
WikiHiero
|
translit.
|
translit. polska
|
Opis
|
Uwagi
Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
|
|
|
D
|
ḏ
|
dż
|
|
|
|
U28
lub
DA
|
ḏ
|
dż
|
ognisty świder
|
1. (w zgrupowaniu) fon.: ḏ
2. więcej o tym hieroglifie:
hieroglify dwuliterowe – ognisty świder (ḏ3)
|
|
|
U28 + G1
lub
DA + A
|
ognisty świder + sęp egipski
|
|
|
|
|
Zobacz też
Uwagi
- ↑ W hieratycznym piśmie – jako piśmie odręcznym – znaki o skomplikowanej formie zastępowano prostszymi, i tak pisklę przepiórki () zostało zastąpione spiralnym zwojem liny (). Takie hieratyczne uproszczenie było używane od I Okresu Przejściowego, ale w powszechnym użyciu ten uproszczony hieroglif był dopiero 500 lat później, czyli od czasów Echnatona z XVIII dynastii Nowego Państwa.
Przypisy
- ↑ Knight ShawnK.S. C. Knight ShawnK.S., Egyptian Writing Systems and Grammar, Shawn C. Knight, 2009 . Brak numerów stron w książce
- ↑ W.V.W.V. Davies W.V.W.V., Egipskie hieroglify, Warszawa: RTW, 1998, ISBN 83-86822-89-9, OCLC 749730090 . Brak numerów stron w książce
- ↑ MdC – transliteracja Manuel’a de Codage nie wymaga stosowania znaków specjalnych – wykorzystuje do transliteracji znaki alfabetu łacińskiego.
Bibliografia
- Erman Adolf, Breasted James Henry (tłumaczenie), Egiptian grammar. Williams and Norgate, Henrieta Street, Covent Garden, London and 20 South Frederick Street, Edinburgh 1894.
- Roeder Günter (prof. University of Breslau), Mercer Samuel A.B. (translated by), Short Egiptian Grammar. New Haven: Yale University Press; London: Humphrey Milford; Oxford: Oxford University Press, Leipzig 1920.
- Gardiner Alan Henderson (Sir), Egyptian Grammar. The Griffith Institute 1973. ISBN 0-900416-35-1.
Linki zewnętrzne
Information related to Egipskie hieroglify jednoliterowe |
