Komenda Powiatowa Straży Granicznej w Nieświeżu

Komenda Powiatowa Straży Granicznej w Nieświeżu – organ dowodzenia Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej w latach 1922 – 1923.

Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku o powołaniu Straży Granicznej, Minister Spraw Wewnętrznych z dniem 1 września 1922 wprowadził w formacji nową organizację wewnętrzną^[1]. Ostatecznie nazwę „Baony Celne” na „Straż Graniczną” zmieniono rozkazem Ministra Spraw Wewnętrznych z 9 listopada 1922 roku. Granicę wschodnią podzielono na odcinki wojewódzkie, a te na powiatowe podległe Komendom Powiatowym Straży Granicznej. Komenda Główna Straży Granicznej wyznaczyła z dniem 1 września 1922 roku obsadę personalną Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Nieświeżu i podporządkowała jej dwa bataliony piechoty^[2]. Komendant powiatowy SG podlegał w sprawach służby granicznej staroście, a pod względem dyscyplinarnym, administracyjnym i regulaminowym komendantowi wojewódzkiemu SG^[3].

Stan na dzień 1 września 1922^[4]:

• komendant – mjr Leopold Leparski
• adiutant – por. Wacław Tomaszewski
• oficer do zleceń – por. Eugeniusz Krasowski

Dyslokacja według stanu na dzień 1 grudnia 1922^[5][6]

• Komenda powiatowa w Nieświeżu
  • 34 batalion Straży Granicznej – Siejłowicze
  • 7 batalion Straży Granicznej – Orany
  • 29 batalion Straży Granicznej – Kleck

• Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
• Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4. OCLC 37244743. (pol.).
• Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
• Rozkazy organizacyjne Głównej Komendy Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/77)