Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

 

Organizacja Todta

Organizacja Todta
Organisation Todt
Ilustracja
Proporzec Organizacji Todta
Państwo

 III Rzesza

Data założenia

1938

Zakończenie działalności

1945

Rodzaj stowarzyszenia

organizacja robotnicza

Zasięg

III Rzesza i terytoria okupowane (od 1939)

Prezes

Fritz Todt (1938–1942)
Albert Speer (1942–1945)

brak współrzędnych
Robotnica przymusowa Organizacji Todta w obozie Auschwitz I
Oddział Organizacji Todta na froncie włoskim
Opaska noszona przez członków Organizacji Todta

Organizacja Todta (niem. Organisation Todt, OT) – utworzona w 1938 roku w nazistowskich Niemczech organizacja, której zadaniem była budowa obiektów wojskowych. Nazwa pochodzi od nazwiska Fritza Todta, który początkowo kierował tą organizacją[1]. Po jego śmierci w 1942, szefem organizacji został Albert Speer.

Tworzyły ją zarówno prywatne firmy budowlane, jak i przedsiębiorstwa państwowe. Organizacja Todta zatrudniała początkowo Niemców niezdolnych do służby wojskowej oraz przedpoborowych, którzy podlegali obowiązkowi pracy w organizacji. W latach II wojny światowej zatrudniano przymusowo także robotników i inżynierów z krajów okupowanych.

Historia

W latach 1938–1939 organizacja zajmowała się rozbudową linii Zygfryda – umocnionej linii obronnej wzdłuż zachodniej granicy Niemiec[2]. Później budowała kwatery Hitlera, doświadczalny ośrodek rakiet V1 i V2 w Peenemünde, a także stanowiska baterii przeciwlotniczych, stocznie okrętów podwodnych, Wał Atlantycki, linię Gustawa we Włoszech, lotniska wojskowe i strategiczne ciągi komunikacyjne (drogi i niektóre linie kolejowe) w całej okupowanej Europie, w tym w Generalnym Gubernatorstwie[3]. Odpowiadała także za budowę kompleksu Riese[4].

W okresie 1942–1943 funkcjonował Zarząd „Wołga” Organizacji Todta (niem. Sondereinsatz Wolga, ros. Управление „Волга” организации Тодта) z siedzibą w Borysowie[5]. Po 1943, podczas wycofywania się wojsk niemieckich z terytorium ZSRR, niszczyła obiekty przemysłowe i infrastrukturę, stosując taktykę spalonej ziemi.

Po śmierci Todta w lutym 1942 kierownictwo organizacją przejął Albert Speer, minister do spraw uzbrojenia III Rzeszy[6]. W 1944 liczba zatrudnionych w Organizacji Todta osiągnęła 340 tys. ludzi. Ponadto – w ramach programu pracy przymusowej wdrożonego przez Fritza Sauckela – w organizacji pracowało ok. 1,4 mln jeńców wojennych i więźniów obozów koncentracyjnych[7]. Pod koniec wojny z powodu braku siły roboczej w szeregi organizacji powołano także 10–20 tys. Mischlingów[8]. Z tych powodów organizacja od 1944 była nadzorowana przez oddziały SS.

Przypisy

  1. W historiografii wielokrotnie pojawia się błędna forma Organizacja Todt (nieodmienianie nazwiska, któremu można przypisać wzorzec odmiany) – np. Ryszard Kaczmarek. Organizacja Todt w Rzeszy Niemieckiej i na Śląsku w latach 1933-1945. „Szkice Archiwalno-Historyczne””. 5, s. 25-38, 2009. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach. [dostęp 2023-06-07]. 
  2. Kwieciński 2021 ↓, s. 505–508.
  3. Kwieciński 2021 ↓, s. 512–513.
  4. Historia kompleksu „RIESE”. Riese Sztolnie Walimskie. [dostęp 2023-06-07].
  5. Александров К.: Советские спецслужбы и охота на «Ворона» 1943 г.. Тайны истории, 04-06-2017. [dostęp 2023-06-07]. (ros.).
  6. Kwieciński 2021 ↓, s. 513.
  7. Organization Todt. histclo.com. [dostęp 2023-06-07]. (ang.).]
  8. Wolf Gruner: Jewish Forced Labor Under the Nazis. Economic Needs and Racial Aims, 1938–1944. New York: Cambridge University Press, 2006. ISBN 978-0-521-83875-7. (ang.).

Bibliografia

Zobacz też

Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya