De gemeente Lennik promoot zich als: het (kloppend) hart van het Pajottenland.[1]
Geschiedenis
De Frankische Sint-Gertrudisabdij van Nijvel ontving in 877 van Karel de Kale het uitgestrekte domein Liniacum, dat in het noorden tot in Ternat (Nath, naad, grens van het domein) reikte.
Zowel Nijvel als Lennik waren gelegen in de pagus Brabantensis of de Brabantgouw.
Door zijn gunstige ligging - op de kruising van wegen naar Brussel, Nijvel en het graafschap Vlaanderen - werd Lennik reeds in de 8e eeuw door de abdij van Nijvel uitgekozen om als centrum van haar Dietse bezittingen te dienen.
Keizer Otto II verleende op 27 juni 978 aan de Abdij van Nijvel het recht om markt te houden in Lennik en de opbrengsten daarvan te behouden.[2] Keizerin Theophanu was toen in verwachting van hun tweede dochter Sophia van Gandersheim. De bevallingen van de keizerin gebeurden meermaals in een abdij en Sophia werd geboren in de Abdij van Nijvel of mogelijk in de omgeving van Maastricht.[3]
Omstreeks het jaar 1000 werd de graaf van Leuven aangesteld als beschermer van de Sint-Gertrudisabdij te Nijvel.
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusies van Belgische gemeenten op 1 januari 1977.
Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
Het opmerkelijk groot (90 bij 80 m), vierhoekig marktplein in het centrum (Sint-Kwintens-Lennik) is de trots van de gemeente. Het draagt een lange en rijke geschiedenis met zich mee. Ooit stonden er een openbare pomp, een drinkplaats voor vee, een schandpaal, en een gasthuis voor pelgrims in dit gewezen bedevaartsoord ter ere van Onze-Lieve-Vrouw.
Gelegen op een kruispunt van belangrijke toegangswegen (N8, N285, N282) is Lennik een handels- en dienstencentrum in het Pajottenland. Als kantonhoofdplaats is Lennik de zetel van een vredegerecht. Het vredegerecht is tegenwoordig gevestigd in de aloude Schepenbank, waar men al sinds eeuwen rechtsprak. Lennik beschikt ook over een eigen brandweerpost (die sinds de schaalvergroting een onderdeel is van de Brandweerzone Vlaams-Brabant West). De post is gehuisvest in een volledig vernieuwde kazerne gelegen in Eizeringen ter hoogte van het kruispunt van de N8 en de N285. Lennik is parochiaal tevens de hoofdgemeente van het dekenaat Lennik (25 parochies).
Uitzonderlijk oud is de wekelijkse markt (marktrecht verworven reeds in 978), die elke dinsdagochtend plaatsvindt. Ook vindt er nog steeds een jaarmarkt plaats in november.
Met bijna 3000 leerlingen kan men Lennik ook gerust een echt scholencentrum noemen in de streek, met een variatie van gemeentelijk en gemeenschapsonderwijs en vrije netten, zowel confessioneel als niet-confessioneel.
Lennik beschikt sinds de jaren zeventig al over uitgebouwde sportinfrastructuur en is nationaal bekend door de in de Eerste Klasse spelende volleybalploeg. Het gemeentelijk sportcentrum werd vernoemd naar de op 29-jarige leeftijd overleden nationale volleybalvedette Jo Baetens (international, en viermaal Speler van het jaar).
Bezienswaardigheden
De beschermde hooggotischeSint-Kwintenskerk, met zijn spitse, 68 meter hoge kerktoren (de torenspits is de hoogste van Vlaams-Brabant) en de fraaie zuidergevel van het kerkgebouw, waarvan de eerste sporen teruggaan tot 1370.
De imposante Sint-Martinuskerk in Sint-Martens-Lennik en het oude kerkje van Gaasbeek (en haar pastorie) zijn beschermde monumenten, inclusief hun kerkhofmuur. In Gaasbeek ligt de huidige begraafplaats nog steeds rond de kerk. De dorpskom Gaasbeek is beschermd cultuurhistorisch landschap, en ook de historische schandpaal op het Arconateplein is beschermd.
In Eizeringen is het kerkorgel beschermd en een deel van het dorpsgezicht, aansluitend bij het kasteeldomein.
Het kasteel van Sint-Kwintens-Lennik, op de hoek van de Algoetstraat en Gustaaf Van der Steenstraat in het centrum (privé).
Het kasteel van Sint-Martens-Lennik (grens Schepdaal), langs de Scheestraat (privé: VZW Levenslust) (niet beschermd).
Boekenmuur aan de gemeentelijke bibliotheek in de Schapenstraat: levensgroot en meterslang origineel graffitikunstwerk van Koen Deweerdt alias ERES, uit 2013.
De Ziener, bronzen beeld van Marc Dekker, aan de kerk van Sint-Martens-Lennik.
Prins: dit monumentaal bronzen beeld "Prins - De Trots van Brabant" (4 meter hoog) is een ode aan het Brabants trekpaard. Dit machtige dier heeft eeuwenlang de Brabantse akkers gedomineerd. Het beeld is een symbool van de landbouw-traditie van het Pajottenland, waarvan Lennik het centrum is. Het werd vervaardigd door Koenraad Tinel en werd op 6 september 1992, onder massale belangstelling (in aanwezigheid van onder meer de Vlaamse minister-president en de cultuurminister) en voorafgegaan door een indrukwekkende trekpaardenstoet, plechtig op zijn sokkel gehesen, op de Markt. Volgens het oprichtende comité gaat het om het grootste brons dat in de 20-ste en 21-ste eeuw werd gegoten.
Het monument "Memento" van Koenraad Tinel in cortenstaal op de begraafplaats van Sint-Kwintens-Lennik in de Zavelstraat, ingehuldigd in 2014 ter gelegenheid van 100 jaar Eerste Wereldoorlog.
De gemeente Lennik werd bestuurd door een grote coalitie (13 op 19 zetels) van VLD Lennik en LENNIK2000 : een kartel van VU (later ex-VU'ers) met onafhankelijken en sp.a).
2007-2012
De coalitie wordt verdergezet, al kwam VLD op onder de benaming LVB en behoort de sp.a niet langer tot de onafhankelijke lijst LENNIK 2000, die sinds 2012 omgedoopt is tot LENNIK² (Lennik Kwadraat) en ook sinds 2012 een kartel vormt met de intussen opgerichte lokale N-VA.
Sinds 2011 is tweede schepen Eddy Warrand afgescheurd van LVB en voortaan onafhankelijk, waardoor de meerderheid nog uit 10 op 19 zetels bestond. Warrand kwam in 2012 op met een nieuwe lijst: LEF. Ook nam Willy De Waele in 2011 voortijdig ontslag als burgemeester, opgevolgd door Irina De Knop.
2013-2018
Burgemeester blijft Irina De Knop (LIJST BURGEMEESTER). Zij leidt een coalitie bestaande uit Lijst Burgemeester en CD&V. Samen vormen ze de meerderheid met 11 (7+4) op 19 zetels.
Half 2015, op de uitzonderlijke gemeenteraad op een maandagochtend, neemt raadslid Van Vlaenderen afstand van de LB, en daardoor bestaat de coalitie nog uit 10 op 19 zetels. In de loop van 2015 gaat ook schepen Van Ginderdeuren - naar aanleiding van een lopend gerechtelijk onderzoek rond zijn activiteit als advocaat (niet als politicus) - als onafhankelijke zetelen, uit onvrede omdat hem zijn schepenbevoegdheden werden ontnomen. Maar vanaf 2016 steunt hij wel opnieuw mee de bestuurscoalitie (5+4+1 zetels) in een akkoord waarbij hij zijn bevoegdheden van zijn coalitiegenoten terugkreeg.
2019-2024
Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 werden, door de bevolkingsaangroei tot meer dan 9000 inwoners, 2 zetels meer verkozen in de gemeenteraad: 21 in plaats van de gewoonlijke 19. Twee lijsten boekten vooruitgang in zetels: Groen (van 0 naar 2) en het kartel N-VA - LENNIK² (van 7 naar 8), die laatste wordt de grootste en haalt met Geert De Cuyper ook de grootste stemmentrekker van de gemeente. De liberale Lijst Burgemeester blijft op 7 zetels.
Er zijn verschillende coalities mogelijk. De vorige coalitie (LB-CD&V) heeft geen meerderheid meer, ze willen toch verder samenwerken en klinken zich aan elkaar vast, en verleiden verrassend het oppositievoerende Groen tot een nieuwe bestuursmeerderheid (7+3+2 zetels). In het nieuwe College wordt Irina De Knop opnieuw burgemeester, naast 2 schepenen voor CD&V, 1 voor LB en 1 voor Groen.
Burgemeesters
1977-1981: Jan Bascour (LVB (PVV)), tevens gewezen staatssecretaris en parlementsvoorzitter
2011-2018: Irina De Knop (LB - Open Vld), tevens gewezen Vlaams parlementslid (2009-2014)
Vlaamsgezind
In 2003 werd, op initiatief van de gemeente Lennik, gesteund door een eenparige gemeenteraad, door zeven burgemeesters de Conferentie van burgemeesters en Staten-Generaal in Halle-Vilvoorde opgericht. Het is een overlegforum van 28 van de 35 gemeentebesturen (zonder taalfaciliteiten) in het bestuurlijk arrondissement Halle-Vilvoorde, dat met gezamenlijke standpunten en protestacties, de splitsing van BHV op de nationale politieke agenda plaatste en behield.
Ook stuurde de gemeenteraad al verschillende keren een motie over communautaire thema's naar nationale politieke organen.
De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes gedrukt. De grootste partij is in kleur. De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.
Geboren in Lennik
Andreas Masius (1514-1573), priester, exegeet, humanist, rechtsgeleerde, diplomaat en oriëntalist
Jules baron de Saint-Genois (1813-1867), historicus, hoogleraar, letterkundige, politicus, 1e voorzitter Willemsfonds, verdediger van de Vlaamse taalbelangen
Abcoude (Nederland), 2000-2011 Wegens oude banden met de adellijke heersers van het Kasteel van Gaasbeek was Lennik, behalve met Arconate, ook verzusterd met Abcoude. Nadat deze plaats en gemeente per 2011 was opgegaan in de gemeente De Ronde Venen werd daar eind 2011 besloten de zusterband, met bijbehorende tradities, te stoppen in het kader van bezuinigingen.[8]