Bierbeek ontleent zijn naam aan de Molendaalbeek, die in het gelijknamig gehucht ontspringt en deel uitmaakt van het Dijlebekken. Voor "bron" bestaan in het Oudgermaans de woorden bir, birre of borre. Een andere bron meent dat de naam is afgeleid van het Germaanse birnu, dat 'mest' betekent. Volgens deze bron zou "Bierbeek" dus "een beek met mest" betekenen.
Geschiedenis
Tijdens de prehistorie was Bierbeek een uitverkoren en druk bezochte plaats. Getuige daarvan zijn de vele archeologische sites die werden ontdekt. Er werden ook diverse Romeinse sites gelokaliseerd, onder andere een landbouwnederzetting (Villa Rustica) aan de Herpendalstraat. Samen met de omliggende dorpen maakte Bierbeek eertijds deel uit van het graafschap Brunerode, dat in 879 bij Duitsland werd ingelijfd, maar in 1105 definitief toegevoegd werd aan het graafschap Leuven. De baronie Bierbeek was toen een van de belangrijkste van het Hertogdom Brabant. De bekendste telg van het geslacht van Bierbeek is de Zalige Walter van Bierbeek, die als ridder deelnam aan de Kruistochten en in 1183 intrad in de Cisterciënzerabdij te Hemmerod.
In 1248 verloor de baronie haar zelfstandigheid en ging over naar het latere hertogdom Aarschot. Uiteindelijk kwam Bierbeek in 1620 in bezit van het Huis Arenberg. In 1842 werd het gehucht Blanden zelfstandig en in 1928 ook het gehucht Haasrode. Beide gemeenten maken nu deel uit van de gemeente Oud-Heverlee.
Tweede Wereldoorlog
De gemeente werd op 16 mei 1940 bezet door het Duitse leger en bevrijd op 4 september 1944. Minstens acht weerstanders werden naar het Auffanglager van Breendonk gedeporteerd.[1]
Na-oorlogse periode
Bierbeek bestaat sedert 1976 uit de vroegere deelgemeenten Bierbeek, Korbeek-Lo (gedeeltelijk), Lovenjoel en Opvelp.
In Bierbeek werd in 2020 voor het eerst in België met agrivoltaics geëxperimenteerd.
Geografie
Kernen
Naast Bierbeek zelf telt de gemeente nog drie andere woonkernen, met name Korbeek-Lo, Lovenjoel en Opvelp. Ongeveer 1/4 van deelgemeente Bierbeek wordt ingenomen door het Mollendaalbos, dat zelf deel uitmaakt van het Meerdaalwoud, een groot boscomplex ten zuiden van Leuven.
De Watertoren van Bierbeek, bolvormige watertoren beschilderd als wereldbol, o.a. zichtbaar vanaf de E40 autosnelweg.
Natuur en landschap
Bierbeek ligt op het Brabants Plateau op een hoogte van 40-109 meter. Ongeveer 1 km ten zuiden van Bierbeek ontspringt de Molendaalbeek die in noordelijke richting stroomt.
In de omgeving van Bierbeek liggen belangrijke kasseiwegen en holle wegen. Ten zuidwesten van de kom ligt het Mollendaalbos dat deel uitmaakt van het uitgestrekte Meerdaalwoud.
Den Dikken Eik, de dikste en waarschijnlijk ook oudste boom in het Meerdaalwoud, stamt uit de tweede helft van de 17e eeuw. Zijn omtrek bedraagt meer dan vijf meter op zijn breedste punt.[2]
Demografische ontwikkeling
Demografische ontwikkeling voor de fusie
Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december
1930: Afsplitsing van Haasrode als zelfstandige gemeente in 1928
Demografische ontwikkeling van de fusiegemeente
Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977.
Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari
1930: Afsplitsing van Haasrode in 1928, bij de fusie in 1977 werd Haasrode deelgemeente van Oud-Heverlee
Inwoners van jaar tot jaar op 1 januari 1992 tot heden
Luk Vanhorenbeek (VlaamsProgressieven) (OCMW-voorzitter en toegevoegd Schepen (2008 - 2009)
Monda Wuytack (CD&V), OCMW-voorzitter en toegevoegd schepen (2010-2012)
2013-2018
Het burgemeesterschap is in handen van Johan Vanhulst (CD&V). Hij leidt een coalitie bestaande uit CD&V en sp.a-Groen. Samen vormen ze de meerderheid met 12 op 21 zetels.