Monumentalna pięcionawowa bazylika z centralną kopułą zbudowana jest na planie krzyża. Składa się z części głównej, dzwonnicy, wieży oraz trzech okazałych portyków. Powstała z inicjatywy marianina Eugeniusza Makulskiego według projektu Barbary Bieleckiej. Głównymi konstruktorami byli Ryszard Wojdak i Marek Kin. Wzniesiona została w latach 1994–2004. Generalnym wykonawcą robót budowlanych była firma Budimex. Powstanie świątyni zostało sfinansowane z datków.
W styczniu 2000 r. Episkopat Polski zadecydował, że świątynia ta, jako jedna z trzech będzie uznana jako wotum Narodu Polskiego na Jubileusz 2000 lat od Narodzenia Chrystusa[4].
Jest to obecnie największa świątynia w Polsce i jedna z największych na świecie. Na placu przed bazyliką może zgromadzić się około 250 000 wiernych[5].
12 czerwca 2004 miało miejsce poświęcenie bazyliki, jako Wotum Kościoła Katolickiego na Wielki Jubileusz Narodzenia Chrystusa. Pierwszym kustoszem sanktuarium i proboszczem tamtejszej parafii został ks. Eugeniusz Makulski. Następnie funkcję kustosza pełnił ks. Wiktor Gumienny MIC, a od 25 sierpnia 2018 pełni ks. dr Janusz Kumala MIC[6]. Proboszczem był ks. Henryk Kulik MIC[7], a aktualnie ks. Rafał Krauze MIC[8].
Wnętrze bazyliki Najświętszej Maryi Panny Licheńskiej
kaplica św. Trójcy – najstarsza z kaplic i zarazem pierwsze w całym kościele miejsce, w którym odbywały się nabożeństwa. Została oddana do użytku w czerwcu 1996.
kaplica 108 błogosławionych męczenników – duża kaplica z obrazem Pana Jezusa wśród 108 błogosławionych męczenników w głównym ołtarzu, który był zawieszony w centralnym miejscu podczas beatyfikacji ofiar II wojny światowej 13 czerwca 1999 w Warszawie. Została uroczyście poświęcona 9 czerwca 2001 przez biskupa włocławskiego Bronisława Dembowskiego.
Kaplica Piety – centralne miejsce zajmuje rzeźba bolejącej Matki, trzymającą swego syna Jezusa Chrystusa (autorstwa Marcina Ziemnickiego).
Symbolika
Do kościoła prowadzą 33 stopnie (ich liczba nawiązują do lat życia Chrystusa na ziemi). W świątyni znajduje się 365 okien, symbolizujących liczbę dni w roku kalendarzowym, 52 otwory drzwiowe, symbolizujące liczbę tygodni w roku kalendarzowym, oraz 12 kolumn, symbolizujących dwunastu apostołów.
Bazylika powstała na planie krzyża łacińskiego, składa się z pięciu naw, wzbogaconą licznymi kaplicami. Jej integralna części stanowią dzwonnica i wieża. Do wnętrza świątyni wiodą cztery portyki[9]
Zgodnie z zamysłem architektonicznym bazylika przypomina falujący złoty łan zboża. Przejawia się to w dekoracji roślinnej placu przed świątynią oraz w architekturze samej świątyni. Zauważalne jest to m.in. w oknach wypełnionych szkłem o odcieniu złotawo-bursztynowym, ze ślusarką z anodowanego aluminium w formie kłosów oraz kolumnach w portykach i we wnętrzu świątyni.
W bazylice licheńskiej znajduje się największy w Polsce, piąty w Europie i czternasty na świecie[10] zespół organowy, posiadający razem 157 głosów i składający się z pięciu instrumentów:
Organy wybudowała w latach 2002–2007 polska firma organmistrzowska Dariusza Zycha z Wołomina, zaś projekt dyspozycji opracował prof. Andrzej Chorosiński z Warszawy. Dyspozycja organów głównych w swych założeniach nawiązuje do wielkich francuskich organów symfonicznych[11].
Kopuła
Widoczna z daleka kopuła bazyliki ma 25 m średnicy i 45 m wysokości, wsparta jest na dwukondygnacyjnej żelbetowej kolumnadzie, wspartej na czterech żelbetowych słupach. Od środka widoczna jest dekoracyjna srebrno-złota czasza wykonana ze stali i anodowanego aluminium. Na zewnątrz kopuła pokryta jest płytkami z aluminium anodowanego na złoty kolor.
W pobliżu bazyliki stoi inna dzwonnica, z trzema dzwonami[12][13].
Dane dzwonów
Imię
Waga (kg)
Ton uderzeniowy
Średnica (cm)
Rok odlania
Odlewnia
Inskrypcje na dzwonie
Inne
Mały dzwon
Paweł
~3000 kg
h°
168 cm
2002
Odlewnia Dzwonów Janusz Felczyński, Przemyśl
IMIĘ MOJE PAWEŁPOWOŁANO MNIE DO ŻYCIA ABYM LUDZKIE SERCA POBUDZAŁ DO APOSTOLSKIEJ GORLIWOŚCI ABYM WYPRASZAŁ U BOGA ŁASKI MISYJNYCH POWOŁAŃ ABYM KAPŁANÓW POBUDZAŁ DO GORLIWEGO GŁOSZENIA EWANGELII
Średni dzwon
Piotr
~5600 kg
g°
205 cm
2002
Odlewnia Dzwonów Janusz Felczyński, Przemyśl
IMIĘ MOJE PIOTRPOWOŁANO MNIE DO ŻYCIA ABYM NARÓD POLSKI WZYWAŁ DO WIERNOŚCI BOGU, KRZYŻOWI, EWANGELII, MARYI, KOŚCIOŁOWI ORAZ OJCU ŚWIĘTEMU NASTĘPCY ŚWIĘTEGO PIOTRA
IMIĘ MOJE JÓZEFGŁOS MÓJ DONOŚNY BĘDZIE WZYWAŁ DO MIŁOŚCI I WIERNOŚCI DLA RODZIN BĘDZIE WYPRASZAĆ BŁOGOSŁAWIEŃSTWO NIEBIOS DLA UMIERAJĄCYCH ŚMIERĆ SZCZĘŚLIWĄ. POWOŁANO MNIE DO ŻYCIA GDY W LICHENIU OBCHODZONO 150 LAT POWSTANIA SANKTUARIUM GDY ŚWIĘTOWANO 35 ROCZNICĘ KORONACJI CUDOWNEGO OBRAZU MATKI BOŻEJ GDY PAPIEŻEM BYŁ JAN PAWEŁ II, PRYMASEM POLSKI KARDYNAŁ JÓZEF GLEMP, BISKUPEM WŁOCŁAWSKIM BRONISŁAW DEMBOWSKI, PROBOSZCZEM W LICHENIU KSIĄDZ EUGENIUSZ MAKULSKI. ŚWIĘTY JÓZEFIE OPIEKUNIE RODZIN RATUJ NASZĄ POLSKĄ RODZINĘ MÓDL SIĘ ZA KAŻDĄ W NASZYM OJCZYSTYM KRAJU AMEN
1. Nowo odlany dzwon miał uszkodzenia w koronie, toteż musiano go przymocować do jarzma nie w sposób typowy, czyli obejmami łączącymi jarzmo z koroną, a poprzez wykonanie otworów w hełmie dzwonu i połączenie hełmu z jarzmem stalowymi prętami. Powodowało to z kolei uszkodzenia jarzma przy dłuższym używaniu. W efekcie w 2015 r. musiano wymienić jarzmo na nowe i lekko modyfikując jego połączenia z dzwonem, choć bez zmiany sposobu mocowania prętami bezpośrednio do hełmu
2. Do czasu odlania dzwonu Vox Patris był to największy dzwon odlany na terytorium Polski.
Wieża
Na szczycie 141,5-metrowej wieży znajdują się dwa tarasy widokowe – na wysokości 98 metrów (27 piętro) i 114 metrów (31 piętro) – z których przy dobrej pogodzie rozciąga się widok na odległość do 35 km[14][15].
↑Wezwanie to zostało nadane przy konsekracji świątyni w 2004[1].
Przypisy
↑Historia Lichenia. lichen.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-24)]. Serwis internetowy bazyliki Najświętszej Maryi Panny Licheńskiej [dostęp 2018-02-24].
↑Agnieszka Grzesiak-Kozina, Bolesław Kozina, Miejsca Święte – Licheń. Architektura bazyliki, Wydawca Mediaprofit, 2011, Tom 16, s. 86–92, Biblioteka Gazety WyborczejISBN 978-83-61809-51-7.
↑Michał Szostak: Organy jako źródło inspiracji. Odrodzenie giganta (Paryż – Watykan – Licheń). Opole: Sindruk-DIMK, 2021, s. 275, 344. ISBN 978-83-959719-4-5.
↑MichałM.SzostakMichałM., Implementation of the Aristide Cavaillé-Coll’s Vatican project in Poland, „The Organ”, February-April 2018 (383), Londyn, Wielka Brytania 2018, ISSN0030-4883. Brak numerów stron w czasopiśmie