Wazowie
Vasaätten

Kraj	Polska, Litwa, Szwecja
Tytuły	królowie Polski królowie Szwecji car Rosji wielcy książęta litewscy książęta opolsko-raciborscy książę nysko-otchmuchowski
Założyciel	Gustaw I Waza
Ostatni przedstawiciel	Polska: Jan II Kazimierz Szwecja: Krystyna
Rok założenia	1523
Rok rozwiązania	1672
Pochodzenie etniczne	szwedzkie
Gałęzie	polska szwedzka
Multimedia w Wikimedia Commons

Wazowie (szw. Vasaätten) – dynastia szwedzka panująca w Królestwie Szwecji w latach 1523–1654, w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1587–1668 oraz na Śląsku w księstwie opolsko-raciborskim w latach 1645–1666 i w księstwie nysko-otmuchowskim w latach 1625–1655.

Nazwa dynastii pochodzi prawdopodobnie od godła vase (pol. snopek, wiązka rózg, faszyna) znajdującego się w herbie rodu.

Dynastia Wazów została założona przez regenta Szwecji Gustawa Wazę, syna szwedzkiego możnowładcy Eryka Johanssona, straconego w 1520 na rozkaz króla duńskiego Chrystiana II. Gustaw I objął tron w 1523.

Jego wnuk – Zygmunt III Waza został wybrany w 1587 na króla Polski, w Szwecji był zwalczany ze względu na wyznanie katolickie i w 1599 pozbawiony korony na rzecz stryja – Karola IX Sudermańskiego. Jednak synowie Zygmunta Władysław IV i Jan II Kazimierz panujący w Polsce używali nadal tytułów królów Szwecji, co było jedną z przyczyn wojen polsko-szwedzkich w XVII wieku.

Linia szwedzka panowała do abdykacji królowej Krystyny (córki Gustawa II Adolfa) w 1654 i wygasła wraz z jej śmiercią 9 kwietnia 1689. Linia polska skończyła się 16 grudnia 1672 na Janie II Kazimierzu (abdykował w 1668).

• 
  Herb królów Szwecji z dynastii Wazów
• 
  Herb królów RP z dynastii Wazów
• 
  Chorągiew Wazów (1587-1668) w Polsce

Herb	Portret	Imię	Data urodzenia	Data śmierci	Okres panowania
		Gustaw I Waza	1496	1560	1521–1560
		Eryk XIV	1533	1577	1560–1568
		Jan III	1537	1592	1569–1592
		Zygmunt	1566	1632	1592–1599 Szwecja 1587–1632 Polska
		Karol IX Sudermański	1550	1611	1604–1611 (regent 1599–1604)
		Gustaw II Adolf	1594	1632	1611–1632
		Krystyna	1626	1689	1632–1654

Herb	Portret	Imię	Data urodzenia	Data śmierci	Okres panowania
		Zygmunt III Waza	1566	1632	1587–1632 Polska 1592–1599 Szwecja
		Władysław IV	1595	1648	1632–1648
		Jan II Kazimierz	1609	1672	1648–1668

Opracowanie na podstawie: Z. Wdowiszewski, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Kraków 2005, cz. II: Genealogia Domu Wazów w Polsce, s.215-245.

W 1829 roku nazwisko i tytuł księcia Vasa otrzymał od cesarza Franciszka II Gustaw von Holstein-Gottorp, syn zdetronizowanego króla Szwecji Gustawa IV Adolfa. Ostatnią osobą, która nosiła ten tytuł, była Karola, królowa Saksonii.

• królowie Polski
• królowie Szwecji

• Dynastie Europy. Wrocław 1997. ISBN 83-04-04333-5.
• JózefJ. Dobosz JózefJ., MaciejM. Serwański MaciejM., Słownik dynastii Europy, Poznań: Wydawn. Poznańskie, 1999, ISBN 83-7177-025-1, OCLC 44489879 . Brak numerów stron w książce
• ZygmuntZ. Wdowiszewski ZygmuntZ., Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, JanJ. Tęgowski, Kraków: Wydawnictwo Awalon, 2005, ISBN 83-918497-2-4, OCLC 69468579 . Brak numerów stron w książce