Zamek w Czarnobylu

Państwo	Imperium Rosyjskie
Miejscowość	Czarnobyl
Typ budynku	zamek drewniany
Rozpoczęcie budowy	1548
Zniszczono	pocz. XX wieki
Pierwszy właściciel	Fryderyk Proński
Kolejni właściciele	Filon Kmita, Sapiehowie, Łukasz Sapieha, Kazimierz Lew Sapieha, Kazimierz Władysław Sapieha, Chodkiewiczowie, Jan Mikołaj Chodkiewicz
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego Zamek w Czarnobylu
Położenie na mapie Ukrainy Zamek w Czarnobylu
51°16′28,78″N 30°14′17,21″E/51,274661 30,238114

Zamek w Czarnobylu – zamek drewniany wzniesiony w 1548 w Czarnobylu przez kniazia Fryderyka Prońskiego^[1].

Kiedy z Wilna w 1563 roku wysyłano moc rynsztunku dla uzbrojenia zamku w Kijowie, czy zamku w Czerkasach gród w Czarnobylu dostał 6 starych wielkich falkonetów i 30 hakownic^[1]. W 1566 roku król Polski Zygmunt II August darował zamek rotmistrzowi Filonowi Semenowiczowi Kmicie w zamian za Lityn. Przywilej ten był datowany w Bielsku 29 marca 1566 roku. Filon otrzymał spokojną, osiadłą i zamożną posiadłość^[1]. Filon ożeniony pierwszym ślubem z Zofią Chodkiewiczówną, powtórnie z księżniczką Kapuścianką zostawił córkę Zofię z pierwszego małżeństwa, która wyszła za mąż za hr. Łukasza Sapiehę (po 1567- zm. 1626)^[1]. W ten sposób zamek jako wiano przeszedł do rodu Sapiehów^[2]. Po śmierci Łukasza Sapiehy około roku 1626 zamkiem zarządzał Kazimierz Leon Sapieha, podkanclerzy litewski, syn Lwa Sapiehy hetmana i wojewody, ożeniony z Teodorą Krystyną Tarnowską^[1]. Po śmierci Kazimierza Leona w 1656 r. właścicielem był Kazimierz Władysław Sapieha, kasztelan trocki z kodeńskiej linii Sapiehów, który zmarł 1703 roku, mając 53 lata^[1]. Zostawił dwie córki: Justynę, która wyszła za hr. Józefa Krasickiego i Cecylię, dziedziczkę Czarnobyla, która wyszła za Jana Karola Chodkiewicza (1686–1712). Jedynym spadkobiercą Cecylii Chodkiewiczowej był jej wnuk Jan Mikołaj (1738–1781), kolejny starosta generalny żmudzki^[1].

Właściciel Jan Mikołaj Chodkiewicz^[1] nie mieszkał w zamku, lecz w sąsiadującym z nim parterowym, liczącym dziewięć pokoi dworku, który później został kilkakrotnie przebudowany i ostatecznie w 1865 roku liczył 22 pokoje, dwie kuchnie i piwnice^[2]. W 1896 roku Chodkiewiczowie sprzedali państwu rosyjskiemu miasto, lecz w ich posiadaniu do 1910 roku pozostał zamek i dwór^[2].

• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, Warszawa, 1880–1902, ss. 750-54.

• Czarnobyl, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 750 .
• Zamek w Czarnobylu