Julian Tokarski (1903–1977)

Julian Tokarski
Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1903 ; Czersk
Data i miejsce śmierci	15 sierpnia 1977 ; Warszawa
	Członek Rady Państwa
Okres	od 14 grudnia 1965; do 27 czerwca 1969
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
	Wiceprezes Rady Ministrów
Okres	od 27 października 1959; do 14 grudnia 1965
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
	Minister przemysłu maszynowego
Okres	od 17 października 1950; do 16 kwietnia 1955
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Następca	Roman Fidelski
	Minister przemysłu motoryzacyjnego
Okres	od 22 kwietnia 1955; do 20 czerwca 1956
Przynależność polityczna	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Julian Tokarski, właśc. Wiktor Bożek (ur. 25 grudnia 1903 w Czersku, zm. 15 sierpnia 1977 w Warszawie) – polski tokarz i polityk, komunista, minister przemysłu ciężkiego (1950–1952), minister przemysłu maszynowego (1952–1955), minister przemysłu motoryzacyjnego (1955–1956) i wiceprezes Rady Ministrów (1959–1965). Poseł na Sejm PRL I, III i IV kadencji, od 1965 do 1969 członek Rady Państwa. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys

Urodził się w robotniczej rodzinie Józefa i Wiktorii. Zdobył wykształcenie podstawowe, w późniejszym wieku uzupełnione do poziomu średniego. Pracował jako tokarz i działał w ruchu komunistycznym od lat 20. XX wieku, od 1921 członek Komunistycznej Partii Polski, w latach 1927–1929 członek Komitetu Centralnego i Sekretariatu KC Związku Młodzieży Komunistycznej w Polsce. Od 1929 przebywał w Związku Radzieckim, studiował w Międzynarodowej Szkole Leninowskiej w Moskwie, był członkiem Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików). W latach 1943–1944 oficer polskich jednostek wojskowych w Związku Radzieckim. Od 1944 członek Polskiej Partii Robotniczej, komisarz polityczny, zastępca dowódcy 1 Korpusu Pancernego ds. polityczno-wychowawczych w Wojsku Polskim, w 1945 na analogicznym stanowisku w Korpusie Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W 1946 był w stopniu podpułkownika.

Po 1945 pracował w terenowym i centralnym aparacie partyjnym, w latach 1947–1948 I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PPR Warszawa-województwo. W latach 1948–1949 był sekretarzem, a w 1950 I sekretarzem Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W PZPR pełnił funkcje m.in. zastępcy członka Komitetu Centralnego (1948–1950), członka KC (1950–1968), członka Biura Organizacyjnego KC (1950–1954), członka Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej (1968–1971). Ponadto w latach 1949–1950 był zastępcą kierownika Wydziału Organizacyjnego KC, w 1950 I sekretarzem Komitetu Warszawskiego, później w 1950 kierownikiem Wydziału Kadr KC, a 1959 zastępcą kierownika Wydziału Ekonomicznego KC.

Od 1950 sprawował także liczne funkcje państwowe. W latach 1950–1952 minister przemysłu ciężkiego, w latach 1952–1955 minister przemysłu maszynowego, w latach 1959–1965 wicepremier, a następnie do 1969 członek Rady Państwa. W okresie poza pracą w rządzie był dyrektorem „Zakładu Produkcji Półprzewodników Tewa” i Zakładu Wyrobów Wtórnych w Warszawie (1957–1959).

W latach 1952–1956 i 1961–1969 poseł na Sejm PRL I, III i IV kadencji; od 1969 na emeryturze.

Jego żoną była Ludwika Jankowska (1901–1978). Pochowany z honorami wojskowymi 18 sierpnia 1977 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B4-tuje-22)^[2]. W pogrzebie uczestniczyli przedstawiciele najwyższych władz partyjnych i państwowych: premier Piotr Jaroszewicz, członkowie Biura Politycznego KC PZPR Jerzy Łukaszewicz i Tadeusz Wrzaszczyk oraz wicepremierzy Zdzisław Tomal, Franciszek Kaim i Kazimierz Olszewski. Mowę pogrzebową nad trumną wygłosił Piotr Jaroszewicz.

Ordery i odznaczenia

Posiadał m.in. następujące odznaczenia:^[3]

Order Budowniczych Polski Ludowej (1964)^[4]
Order Sztandaru Pracy I klasy
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (24 maja 1946)^[5]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
Order Krzyża Grunwaldu III klasy (2 stycznia 1946)^[6]
Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)^[7]
Odznaka honorowa „Za zasługi dla Gdańska” (1960)^[8]
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1965)^[9]
Złota odznaka „Za zasługi dla województwa warszawskiego” (1962)^[10]
Tytuł honorowego obywatela Przemyśla (1961)^[11]

Przypisy

↑ Do 6 marca 1952 jako minister przemysłu ciężkiego.
↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
↑ Zmarł tow. Julian Tokarski, „Trybuna Robotnicza”, s. 2, nr 186 z 18 sierpnia 1977.
↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 1, Nr 170 z 20 lipca 1964.
↑ M.P. z 1946 r. nr 145, poz. 275 („za wybitne zasługi i wzorową służbę”).
↑ M.P. z 1946 r. nr 22, poz. 37 („za bohaterskie czyny w walce z niemieckim najeźdźcą i za wytrwałą i ofiarną pracę w służbie nad utworzeniem ładu i bezpieczeństwa w Demokratycznej Polsce”).
↑ Nadzwyczajna sesja Sejmu. „Trybuna Robotnicza”, s. 1, Nr 172 z 22 lipca 1966.
↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, s. 6, nr 1 z 10 lutego 1961.
↑ Odznaki honorowe „Za Zasługi dla Warszawy”. „Głos Słupski”, s. 1, Nr 15 z 18 stycznia 1965.
↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie, s. 1, nr 11 z 15 sierpnia 1962.
↑ Obchody 1000-lecia Przemyśla. „Trybuna Ludu”, nr 167, 19 czerwca 1961, s. 1.

Bibliografia

Informacje w BIP IPN.
Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
Aleksander Mazur, Order Krzyża Grunwaldu 1943–1985, Warszawa 1988.
Archiwum rodzinne.

[1] Do 6 marca 1952 jako minister przemysłu ciężkiego.

[2] Wyszukiwarka grobów w Warszawie.

[3] Zmarł tow. Julian Tokarski, „Trybuna Robotnicza”, s. 2, nr 186 z 18 sierpnia 1977.

[4] Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 1, Nr 170 z 20 lipca 1964.

[5] M.P. z 1946 r. nr 145, poz. 275 („za wybitne zasługi i wzorową służbę”).

[6] M.P. z 1946 r. nr 22, poz. 37 („za bohaterskie czyny w walce z niemieckim najeźdźcą i za wytrwałą i ofiarną pracę w służbie nad utworzeniem ładu i bezpieczeństwa w Demokratycznej Polsce”).

[7] Nadzwyczajna sesja Sejmu. „Trybuna Robotnicza”, s. 1, Nr 172 z 22 lipca 1966.

[8] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, s. 6, nr 1 z 10 lutego 1961.

[9] Odznaki honorowe „Za Zasługi dla Warszawy”. „Głos Słupski”, s. 1, Nr 15 z 18 stycznia 1965.

[10] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie, s. 1, nr 11 z 15 sierpnia 1962.

[11] Obchody 1000-lecia Przemyśla. „Trybuna Ludu”, nr 167, 19 czerwca 1961, s. 1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Julian Tokarski (1903–1977)

Życiorys

Ordery i odznaczenia

Przypisy

Bibliografia

Portal di Ensiklopedia Dunia