Raszków
Raszków – miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim, siedziba gminy Raszków, na Wysoczyźnie Kaliskiej, nad Ołobokiem, w Kaliskiem, w aglomeracji kalisko-ostrowskiej, ok. 11 km na północ od Ostrowa Wielkopolskiego, ok. 30 km na zachód od Kalisza. 1 stycznia 2019 roku miasto liczyło 2099 mieszkańców[1]. HistoriaPrawa miejskieWymieniany od 1403 roku jako wieś rycerska[2]. Raszków otrzymał prawa miejskie w dniu 8 stycznia 1444 roku[3], na prawie niemieckim[2]. Przywilej lokacyjny spisany w języku łacińskim wystawił Wojciech „de Raschkowo”, zakładający miasto „na surowym korzeniu”[2]. Okres Rzeczypospolitej Obojga NarodówDo końca XV wieku miasto było własnością Raszkowskich. W 1504 Jan i Mikołaj Raszkowscy sprzedali swoją miejscowość rodową za 100 grzywien Bieniaszowi Zadorskiemu, który sprzedał ją Kościeleckim. Jan Kościelecki podkomorzy krakowski sprzedał część miasta braciom Chwalczewskim. W dalszym ciągu majątek swój posiadał tu Mikołaj Baran Raszkowski. W 1637 właścicielem Raszkowa był Piotr Sieniuta. W 1664 wojewoda podlaski Wacław Leszczyński, a w 1683 król Polski Stanisław Leszczyński. Później właścicielami byli przedstawiciele szlacheckich wielkopolskich rodów Mycielskich oraz Skórzewskich[4]. W XVI wieku Raszków odgrywał pierwszorzędną rolę pośród wszystkich ówczesnych miast regionu tj. Kwiatkowa, Odolanowa, Ostrowa, Sobótki i Sulmierzyc, o czym świadczy wysokość płaconych podatków przez miasto[2]. W tym czasie miasto należało do rodziny Chwalczewskich – Stanisław Chwalczewski był tłumaczem i historykiem, przetłumaczył z łaciny „Kronikę Polski” Macieja Miechowity, Jerzy został biskupem łuckim a Piotr kasztelanem biechowskim. Na początku XVII wieku w Raszkowie było 24 rzemieślników m.in. 6 szewców, 3 kowali, 2 bednarzy i 2 sukienników[2]. W mieście odbywało się siedem jarmarków rocznie[2]. Od 1655 roku zniszczenia przyniósł potop szwedzki, w późniejszym czasie przez region ostrowski przechodziły liczne wojska m.in. saskie, szwedzkie, rosyjskie oraz polskie, a w okolicznych miejscowościach panowała zaraza[2]. Wydarzenia te, były przyczyną spadku liczby mieszkańców Raszkowa do 256 osób (1717)[2]. Okres zaborówW 1839 roku szlachta na czele z Wojciechem Lipskim z Lewkowa i Janem Niepomucenem Niemojowskim ze Śliwnik założyła w Raszkowie kasyno obywatelskie, przeniesiono tu także bibliotekę polską z Ostrowa[2]. 25 kwietnia 1848 roku w okresie powstania wielkopolskiego w okolicach miejscowości miała miejsce nierozstrzygnięta bitwa pod Raszkowem, w której powstańcy polscy starli się z wojskiem pruskim[4]. Od połowy XIX wieku z miasta ubywało mieszkańców, przyczyną był brak dogodnych połączeń komunikacyjnych z innymi miastami[2] m.in. brak linii kolejowej. W 1854 roku powstało Kurkowe Bractwo Strzeleckie; w 1876 roku założono Bank Ludowy[5]; w 1888 roku wybudowano murowany katolicki kościół parafialny w stylu neogotyckim[2]. W 1888 roku miasto wymienione zostało w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego podającym, że w mieście istniały: kościół, synagoga, urząd pocztowy, Towarzystwo Polskie Przemysłowców, a w skład miasta wchodził folwark Józefów[4]. Okres II RPW latach 1918–1919 społeczeństwo Raszkowa i okolic wzięło czynny udział w powstaniu wielkopolskim, które doprowadziło do powstania II Rzeczypospolitej. W 1921 roku miasto liczyło 1672 mieszkańców[2]. Przynależność administracyjnaW XIX wieku miejscowość przynależała administracyjnie do powiatu odolanowskiego. W latach 1975–1998 do województwa kaliskiego, od 1999 roku do powiatu ostrowskiego. Ludność
GospodarkaW okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów miasto było lokalnym ośrodkiem garbarstwa oraz handlu i rzemiosła. Przy schyłku XVIII wieku w miejscowości zanotowano 18 szewców, 17 gorzelników, 9 kołodziejów, 7 mielcarzy oraz po pięciu młynarzy, garncarzy i krawców, a także po trzech piekarzy, bednarzy i kuśnierzy, 2 stolarzy, jeden sukiennik, olejnik tłoczący olej, rymarz, ślusarz, kowal, cieśla, golarz oraz muzykant. Roczne dochody miejskie wynosiły 194 talary. W miejscowości odbywało się również 7 jarmarków rocznie[4]. Raszków jest niewielkim ośrodkiem z czego największy udział ma handel oraz usługi[5]. W 2014 roku według klasyfikacji REGON w mieście działało 180 firm[5]. Zabytki
Ludzie urodzeni w RaszkowieLudzie związani z RaszkowemZobacz teżPrzypisy
Linki zewnętrzne
|