Adolf Fryderyk

Ten artykuł dotyczy króla Szwecji. Zobacz też: inni władcy o tych imionach.

Adolf Fryderyk

Salus publica salus mea Dobro kraju moim dobrem
Król Szwecji
Okres	od 25 marca 1751 do 12 lutego 1771
Koronacja	26 listopada 1751
Poprzednik	Fryderyk Heski
Następca	Gustaw III
Dane biograficzne
Dynastia	Oldenburgowie (linia Holstein-Gottorp)
Data urodzenia	14 maja 1710
Data śmierci	12 lutego 1771
Miejsce spoczynku	Kościół Riddarholmen
Ojciec	Chrystian August (książę Eutin)
Matka	Albertyna Fryderyka von Baden-Durlach
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Adolf Fryderyk szw. Adolf Fredrik (ur. 14 maja 1710 w Szlezwiku, zm. 12 lutego 1771 w Sztokholmie) – król Szwecji od 1751.

Pochodził z niemieckiego rodu Holstein-Gottorp. W latach 1727–1750 był księciem-biskupem Lubeki i opiekunem małoletniego księcia holsztyńskiego Karola Piotra Ulryka (późniejszego cara Rosji Piotra III). W 1743 przez stronnictwo kapeluszy został wybrany następcą tronu szwedzkiego. W czasie jego panowania praktycznie pełnia władzy spoczęła w rękach riksdagu. W 1755 próbował z pomocą żony (siostry Fryderyka Wielkiego) wzmocnić swą pozycję, lecz omal nie stracił przy tym zupełnie władzy. W 1766 władzę przejęła partia czapek, usiłująca sprowadzić rolę króla do minimum. W 1769 na szczęście dla króla władzę odzyskała bardziej umiarkowana partia kapeluszy.

Rozpoczął budowę kościoła Adolfa Fryderyka w Sztokholmie.

Król zmarł 12 lutego 1771 na atak serca, którego doznał po dość obfitym posiłku. Skonsumował wtedy kolejno homara, kawior, wędzone śledzie, kiszoną kapustę, zupę kapuścianą, szampana i czternaście porcji swego ulubionego deseru – semli – słodkich bułek zamoczonych w gorącym mleku. W ostatnich chwilach życia w ramionach trzymał go minister Axel von Fersen.

Adolf Fryderyk jest dziś pamiętany głównie dlatego, że to jego dziełem było zniesienie cenzury w Szwecji (1766).

Jego potomstwo z małżeństwa z Ludwiką Ulryką Hohenzollern (córką króla Prus – Fryderyka Wilhelma I):

• Gustaw III (1746–1792), król Szwecji w latach 1771–1792
• Karol XIII (1748–1818), król Szwecji w latach 1809–1818
• Fryderyk Adolf (1750–1803), książę Östergötland
• Zofia Albertyna (1753–1829), księżniczka Szwecji i od 1814 księżniczka Norwegii

• 2. Wielki Mistrz Orderu Serafinów (odznaczony w 1748)^[1]
• 2. Wielki Mistrz Orderu Gwiazdy Polarnej^[1]
• 2. Wielki Mistrz Orderu Miecza^[1]
• Order Świętej Anny (1735, Holsztyn)^[1]
• Order Świętego Andrzeja (1742, Rosja)^[1]
• Order Świętego Aleksandra (1742, Rosja)^[1]
• Order Orła Czarnego (1744, Prusy)
• Order Słonia (1752, Dania)^[1]

• Praca zbiorowa: Svenskt biografiskt handlexikon, Wydawnictwo "Albert Bonniers Förlag", Sztokholm 1906, T. I. ss. 9–10. (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]
• Praca zbiorowa: Nordisk familjebok, Wydawnictwo "Nordisk familjeboks förlags aktiebolag", Sztokholm 1876, T.1. ss. 157–160. (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]

• Biografia na stronie historiesajten.se (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]