|
Chrystian I Oldenburg
Chrystian I Oldenburg (ur. w lutym 1426 w Oldenburgu, zm. 21 maja 1481 w Kopenhadze[1]) – król Danii w latach 1448–1481 (pierwszy z dynastii Oldenburgów) oraz na prawach Unii kalmarskiej, władca Norwegii w latach 1450–1481 i Szwecji w latach 1457–1464. ŻyciorysPanowanie Chrystiana rozpoczęło się problemami z uznaniem go za króla w Norwegii; Szwecja natomiast zerwała Unię kalmarską, a na tron wstąpił tam Karol VIII Knutsson Bonde. Jednym z pierwszych posunięć Karola było zażądanie od Chrystiana oddania Gotlandii, kolejnym, w 1449, ogłoszenie się królem Norwegii, choć formalnie miał nim być Chrystian[2]. Na spotkaniu królów w Halmstad doszło do porozumienia: w zamian za koronę Norwegii Chrystian uznał prawa Karola do Szwecji[2]. Wkrótce jednak Karol wypowiedział Danii wojnę i zaatakował Skanię. Przeciągające się pięć lat potyczki skończyły się w 1457 roku klęską Karola; wtedy również na tronie Szwecji zasiadł Chrystian. Karol zbiegł do Gdańska.  W latach 1459–1460 Chrystian przyłączył do królestwa południową Jutlandię, został władcą Szlezwiku i Holsztyna (z zastrzeżeniem wymuszonym przez holsztyńskich możnych, że obie te krainy nie zostaną nigdy rozdzielone; drugim warunkiem było coroczne zwoływanie rady holsztyńskich i szlezwickich możnych). Sprawa przejęcia części Jutlandii, Holsztynu i Szlezwiku wymagała nakładów na wojny z innymi chętnymi na te tereny. Wojny te były finansowane podatkami nałożonymi w Skanii. Doprowadziło to do buntu, z którego skorzystał Karol Bonde, który powrócił i ponownie koronował się na króla Szwecji. Po śmierci Karola, w 1470, Chrystian próbował ponownie przejąć Szwecję. Poniósł jednak druzgocącą klęskę w bitwie na wzgórzu Brunkeberg (10 października 1471)[3]. W 1474 roku został przez cesarza Fryderyka III podniesiony z tytułu hrabiego do rangi księcia Holsztynu. Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Kontrola autorytatywna (osoba): Information related to Chrystian I Oldenburg |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_Roi_de_Su%C3%A8de,_de_Danemark_et_de_Norv%C3%A8ge_(retouched).svg)
Index:
pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve
