|
Bitwa pod Białowieżą (VIII 1920)
 Wojna Polska 1918–1921[1] Bitwa pod Białowieżą – walki polskiego oddziału zmotoryzowanego por. Władysława Moykowskiego z oddziałami sowieckiej 41 Dywizji Strzelców w czasie Bitwy Warszawskiej w okresie wojny polsko-bolszewickiej. GenezaRealizując w drugiej połowie sierpnia 1920 operację warszawską, wojska polskie powstrzymały armie Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego[2]. 1 Armia gen. Franciszka Latinika zatrzymała sowieckie natarcie na przedmościu warszawskim[3][4], 5 Armia gen. Władysława Sikorskiego podjęła działania ofensywne nad Wkrą[5], a ostateczny cios sowieckim armiom zadał marszałek Józef Piłsudski, wyprowadzając uderzenie znad Wieprza[6]. Zmieniło to radykalnie losy wojny. Od tego momentu Wojsko Polskie było w permanentnej ofensywie[7]. Po klęsce nad Wisłą dowództwo sowieckie pospiesznie uzupełniało i reorganizowało ocalałe z pogromu jednostki[8]. Uchodząca spod Warszawy 16 Armia Nikołaja Sołłohuba miała zorganizować obronę na Bugu pod Drohiczynem i Grannem. Jednakże na szlakach odwrotu większość jednostek armii ogarnęła panika i demoralizacja[9]. Walczące wojska
Walki pod Białowieżą 21 sierpnia 1920 do rejonu Bielska przybyła 1 Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Jana Rządkowskiego, która otrzymała zadanie ubezpieczenia od strony Puszczy Białowieskiej linii zaopatrzeniowej łączącej rozlokowaną pod Białymstokiem 1 Dywizję Piechoty Legionów przez Bielsk i Czeremchę z Siedlcami. W tym czasie dowództwo sowieckiego Frontu Zachodniego skierowało do rejonu Gródek – Kamieniec Litewski świeżo przybyłą na front z głębi Rosji 48 Dywizję Strzelców[11][12]. Oddziały sowieckiej dywizji obsadziły między innymi Białowieżę i Małą Narewkę. 26 sierpnia dowódca 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej wydał rozkaz przeprowadzenia wypadu na Białowieżę w celu zdobycia informacji o rozmieszczeniu i siłach oddziałów sowieckich w puszczy. Do przeprowadzenia wypadu wydzielono z Wileńskiego pułku strzelców oddział 60 żołnierzy z ppor. Władysławem Cikowskim i 3 ciężkie karabiny maszynowe. Dowództwo nad nim objął oficer sztabu dywizji por. Władysław Moykowski. 27 sierpnia oddział załadowany został na ciężarówki i ruszył w kierunku Białowieży. Kolumnę samochodów poprzedzał motocykl uzbrojony w karabin maszynowy. Pod Białowieżą kolumna została ostrzelana przez sowieckie ubezpieczenia. Ranny został motocyklista. Z pobliskiej Narewki Sowieci wysłali do Hajnówki oddział liczący dwustu żołnierzy piechoty i kawalerii oraz pociąg pancerny i tym samym zagrozili okrążeniem polskiego oddziału. W tej sytuacji por. Moykowski wydał rozkaz odwrotu. Przed Hajnówką polska kolumna została ostrzelana przez pociąg pancerny. Żołnierze opuścili samochody i próbowali otworzyć sobie drogę na Bielsk. Po niepowodzeniu por. Moykowski polecił zostawić samochody i obejść lasami pozycje nieprzyjaciela[13]. Obejście Hajnówki przybrało charakter niezorganizowany. Część żołnierzy pogubiła się i do pułku powróciła dopiero po kilku dniach. Utracono dwa ciężkie karabiny maszynowe. Większość żołnierzy zebrała się jednak przy drodze do Bielska już za Hajnówką i oddział wrócił na pozycje wyjściowe[14]. Bilans walkDziałania zmotoryzowanego oddziału wypadowego zakończyły się połowicznym sukcesem. Od jeńca wziętego w starciu pod Hajnówką uzyskano ogólnikowe informacje o pojawieniu się na froncie 48 Dywizji Strzelców i jej rozmieszczeniu. Stracono jednak cały sprzęt motorowy[14]. Przypisy
Bibliografia
Information related to Bitwa pod Białowieżą (VIII 1920) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
