|
Irena Słońska
 Irena Antonina Słońska de domo Skowronkówna, pseud. Wanda (ur. 5 maja 1906 w Lublinie, zm. 15 marca 1989 w Warszawie) – polska pedagog, badaczka literatury dla dzieci, doktor, kapitan Armii Krajowej[1]. Pisała także pod nazwiskiem panieńskim. ŻyciorysPrzed II wojną światowąByła córką urzędnika państwowego Antoniego Skowronka (zmarłego w 1919 roku) i Marii z Mazurków (zmarłej w 1947 roku)[2]. Po ukończeniu Gimnazjum Żeńskiego Wacławy Arciszkowej w Lublinie (matura w 1924 roku) przeniosła się do Warszawy, gdzie rozpoczęła studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. Studia ukończyła w 1931 roku, a w 1938 roku obroniła pracę doktorską z filozofii w zakresie pedagogiki. W tym czasie pracowała jako sekretarka Melchiora Wańkowicza. Jednocześnie ukończyła Studium Pracy Społeczno-Oświatowej przy Wydziale Pedagogicznym Wolnej Wszechnicy Polskiej i pracowała w Miejskiej Pracowni Psychologicznej w Warszawie (w latach 1929–1932). Od roku 1934 do wybuchu wojny pracowała w nowo utworzonym Referacie Audycji dla Szkół Polskiego Radia. II wojna światowaW czasie wojny była kierowniczką kurierów „Dworca Zachodniego" w Wydziale V-K (łączność konspiracyjna) Oddziału V Łączności Komendy Głównej Armii Krajowej. Poza tym uczestniczyła w tajnym nauczaniu, organizując roczne pomaturalne Studium Pracy Wychowawczo-Kulturalnej. W okresie 1941–1943 kontynuowała pracę w Miejskiej Pracowni Psychologicznej w Warszawie. W czasie powstania warszawskiego była dowódcą oddziału łączniczek AK, działając w ramach WSK i powyższego wydziału. Jej szlak bojowy to Wola i Stare Miasto. Po upadku powstania pozostała ze szpitalami, a następnie dostała się do obozu przejściowego w Pruszkowie[1]. Była mianowana na stopień kapitana AK. Znajduje się na liście Kobiet Żołnierzy AK-WSK, oficerów KG AK Oddział V nominowanych do awansu na podstawie rozkazu Dowódcy AK nr 871/I z dnia 23 września 1944 roku[1]. Została odznaczona Krzyżem Walecznych jeszcze przed powstaniem. Drugie nadanie Krzyża Walecznych ogłoszono w „Dzienniku Personalnym” MON nr 2 z dnia 28 czerwca 1949 roku[1]. Po wojnieZaraz po wojnie (do 1946 roku) prowadziła kursy dla kierowniczek świetlic dziecięcych i prowadzących dziecińce w Warszawie. W 1947 roku zainicjowała i była wśród organizatorów pierwszego zjazdu poświęconego literaturze dla dzieci, który odbył się pod patronatem Związku Nauczycielstwa Polskiego w Warszawie. W tym okresie była również kierowniczką literacką Teatru Dzieci w Warszawie. Od 1948 do 1952 roku była kierowniczką Referatu Literatury dla Dzieci i Młodzieży w Ministerstwie Kultury i Sztuki. Według Stanisława Fryciego[3] od 1956 roku – po wyjściu za mąż – występowała pod nazwiskiem Słońska, jednak według większości źródeł[1][2] Irena Słońska nigdy nie wyszła za mąż, ale decyzją Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy z dnia 24 maja 1958 roku zmieniła nazwisko na Słońska. W latach 1962–1973 była kierowniczką Pracowni Wychowania Estetycznego w Instytucie Pedagogiki w Warszawie. W 1981 roku reprezentowała stronę „Solidarnościową” w negocjacjach z Ministerstwem Oświaty i Wychowania w sprawie nauczania początkowego i nauczania dzieci w młodszym wieku szkolnym[4]. Pod koniec lat 70. i w latach 80. udostępniała swoje mieszkanie przy ul. Wiejskiej w Warszawie na archiwum dokumentów działalności opozycji demokratycznej w PRL i wydawnictw niezależnych. Została pochowana w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 240-4-19)[5]. Życie prywatneCałe życie żyła bardzo blisko ze swą młodszą siostrą Zofią Skowronek (1909–1993) i najlepszą przyjaciółką Marią Piskorską. Miała również starszego brata Jana (1901–1981). Książki i opracowania
Przetłumaczyła również książkę Paula Hazarda pt. Książki, dzieci i dorośli (1963). Członkostwo w organizacjach
Odznaczenia
Przypisy
Bibliografia
Information related to Irena Słońska |
||||||||||||||||||
