|
Wiązów
Wiązów (łac. Vansovia, niem. Wansen) – miasto leżące na Dolnym Śląsku, w województwie dolnośląskim, w powiecie strzelińskim, nad Oławą, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wiązów. Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto liczyło 2280 mieszkańców[2] (809. miejsce w kraju). NazwaZnaczenie nazwy miejscowości nie jest jednoznaczne i istnieją dwie teorie na ten temat. Pierwsza wywodzi ją od polskiej nazwy oznaczającej drzewo „wiąz”[3], a druga od zwierzęcia „wąż”[4]. Obie przytacza śląski pisarz Konstanty Damrot w swojej pracy o śląskim nazewnictwie z 1896 roku wydanej w Bytomiu we fragmentach – „von wiąz – Ulme (...) auch von wąż – die Schlange (...)”[4]. Podaje on także trzy nazwy: dwie polskie „Wiąz”, „Więzów” oraz niemiecką „Wansen”. Cytuje również szereg nazw zanotowanych w średniowiecznych, łacińskich dokumentach: 1155 Venzovici oraz Wenzouici, 1227 Wanzow, 1483 Wanzaw[4]. Miejscowość wymieniona została w łacińskim dokumencie z 1285 roku wydanym przez kancelarię biskupa wrocławskiego Tomasza gdzie zanotowano ją w zlatynizowanej, staropolskiej formie – „Wansow”[5] W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Wansena[6]. Podobne pochodzenie nazwy podaje również Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najwcześniejszą zanotowaną nazwę miejscowości Wanzow podając jej znaczenie „Ulmen oder Rusterort” – „miejscowość wiązu, brzostu”[3]. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod nazwą łacińską Vansovia oraz nazwą zgermanizowaną Wansen[7]. HistoriaW trakcie archeologicznych badań ratowniczych na rynku w Wiązowie natrafiono na ślady niewielkiego cmentarzyska z wczesnego okresu kultury lateńskiej[8]. Pierwsze wzmianki o Wiązowie pochodzą z roku 1155, była to wtedy wieś należąca do kapituły wrocławskiej[9]. Prawa miejskie w nowej lokacji[10] otrzymał w roku 1252 z nadania księcia Henryka III Białego[9]. W 1337 r. książę śląski Bolko podarował królowi czeskiemu Janowi miasto Wiązów w powiecie oławskim, a w akcie darowizny wspomniano zamieszkujących tam Żydów. W roku 1353 pojawia się informacja o pobycie w mieście niejakiej Racheli. Miasto było położone na lokalnym szlaku handlowym ze Strzelina do Brzegu, od roku 1352 było pod panowaniem czeskim, a od 1742 pod pruskim[9]. W 1910 r. Wiązów otrzymał połączenie kolejowe z Brzegiem. W 1933, a więc w roku dojścia do władzy Adolfa Hitlera, społeczność żydowska miasta liczyła 9 osób i podlegała gminie synagogalnej w Oławie[11]. 14 lutego 1945 r. zajęty przez wojska 52 armii I Frontu Ukraińskiego[12] i przyłączony do Polski. Zniszczony w ok. 30%. Jego dotychczasowych mieszkańców wysiedlono do Niemiec. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. wrocławskiego. W roku 1997 została uruchomiona nowoczesna oczyszczalnia ścieków zrealizowana na podstawie najnowocześniejszych opracowań Politechniki Wrocławskiej. Według danych GUS z 31 grudnia 2013 r. miasto liczyło 2327 mieszkańców[13]. Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto liczyło 2280 mieszkańców[2]. PołożenieGłówną rzeką miasta jest Oława. Inne, mniejsze cieki wodne to Babica, Łękawka i Młynówka – wszystkie uchodzące do Oławy na terenie miasta. .jpg) Zabytki.jpg) Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[14]:
inne zabytki:
DemografiaDane z 31 grudnia 2013[13]
Piramida wieku mieszkańców Wiązowa w 2014 roku[15].  Ludzie związani z WiązowemTransport.jpg) Główną drogą kołową jest przebiegająca przez miasto droga krajowa nr 39. Przebiega tędy również nieczynna obecnie linia kolejowa nr 304 ze stacją kolejową Wiązów. Wiązów w kulturzeNiektóre sceny seriali Warto kochać (2005–2006) oraz Rajskie klimaty (2009) były realizowane w Wiązowie. ReligiaPrzypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
