Komisariat Straży Granicznej „Rytro”

Komisariat Straży Granicznej „Rytro”
Komisariat SG „Piwniczna”
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1929
Rozformowanie	1939
	Organizacja
Dyslokacja	Piwniczna; Rytro
Formacja	Straż Graniczna
Podległość	Inspektorat Graniczny nr 19; Obwód SG „Jasło”

Komisariat Straży Granicznej „Rytro” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-czachosłowackiej w latach 1928–1939.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną^[1]. 8 września 1828 dowódca Straży Granicznej rozkazem nr 6 w sprawie organizacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego podpisanym w zastępstwie przez mjr. Wacława Szpilczyńskiego zmieniał organizację komisariatu Muszyna z podkomisariatem Piwniczna i ustalał jego granice^[2]. Rozkazem nr 7 z 25 września 1929 roku w sprawie reorganizacji i zmian dyslokacji Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski określił numer i nową strukturę samodzielnego już komisariatu Piwniczna^[3].

Rozkazem nr 4 z 26 września 1936 roku w sprawach przeniesienia siedzib i likwidacji posterunków przeniesiono siedzibę komisariatu i placówkę II linii „Piwniczna” do Rytra^[4].

Służba graniczna

Sąsiednie komisariaty:

komisariat Straży Granicznej „Krościenko” ⇔ komisariat Straży Granicznej „Muszyna” − 1935^[5]

Funkcjonariusze komisariatu

Stopień	Imię i nazwisko	Okres pełnienia służby	Kolejne stanowisko
Kierownicy/komendanci komisariatu
aspirant	Jan Stępień^[6]	1 XI 1929 –
nadkomisarz	Franciszek Hałgas^[a]	26 X 1930^[7] –
komisarz	Witalis Wołosiewicz	- 1 XII 1937^[8]	komisariat „Muszyna”
aspirant	Klaudiusz Waliszko^[6]	1 XII 1937^[8] – IV 1939
aspirant	Tadeusz Znojkiewicz^[6]^[9]	3 IV 1939^[10] –
Zastępcy komendanta
starszy strażnik podchorąży	Zygmunt Jachowicz	1 V 1939^[11] –

Struktura organizacyjna

Organizacja komisariatu we wrześniu 1929^[3]:

Organizacja komisariatu w 1931:

Organizacja komisariatu w 1935^[5]:

komenda − Piwniczna
placówka Straży Granicznej I linii „Czercz”
placówka Straży Granicznej I linii „Piwniczna”
placówka Straży Granicznej I linii „Wierchomla”
placówka Straży Granicznej I linii „Żegiestów”
placówka Straży Granicznej II linii „Piwniczna” → w 1936 przeniesiono do Rytra

Uwagi

↑ Franciszek Hałgas – od 1914 był żołnierzem artylerii Legionów Polskich, a od listopada 1918 Wojska Polskiego. 23 października 1927 został przeniesiony do rezerwy. W grudniu 1928 roku przyjęty przez Ministerstwo Skarbu do służby w Straży Granicznej i po zaprzysiężeniu przydzielony do sztabu Komendy Straży Granicznej w Warszawie. Z dniem 3 października 1929 wyznaczony na stanowisko kierownika komisariatu SG „Dwernik”. Od 26 października 1930 kierownik komisariatu „Piwniczna”. W 1934 nadkomisarz Franciszek Hałgas pracował w IG „Leszno” ^[7].

Przypisy

↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 30.
↑ ^a ^b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 51.
↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 112.
↑ ^a ^b Promińska 2011 ↓, s. 5.
↑ ^a ^b ^c Bocheński 2009 ↓, s. 43.
↑ ^a ^b Kozłowski 2015 ↓, s. 113.
↑ ^a ^b Rozkazy KG SG ↓, s. 1938/4.
↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 13/39.
↑ Kozłowski 2015 ↓, s. 366.
↑ Rozkazy Maz. IO ↓, s. 61/39.

Bibliografia

Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
Waldemar Bocheński: Almanach Muszyny 2009. Formacje graniczne II RP. 2009. [dostęp 2016-12-28].
Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922–1939: słownik biograficzny oficerów, strażników oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
KatarzynaK. Promińska KatarzynaK., Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Zachodniomałopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”, Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2011 .
Rozkazy Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego 1929 i 1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.188/3 i 188/13.)
Rozkazy Komendy Głównej Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.187/30 do 187/41.)

[8] Franciszek Hałgas – od 1914 był żołnierzem artylerii Legionów Polskich, a od listopada 1918 Wojska Polskiego. 23 października 1927 został przeniesiony do rezerwy. W grudniu 1928 roku przyjęty przez Ministerstwo Skarbu do służby w Straży Granicznej i po zaprzysiężeniu przydzielony do sztabu Komendy Straży Granicznej w Warszawie. Z dniem 3 października 1929 wyznaczony na stanowisko kierownika komisariatu SG „Dwernik”. Od 26 października 1930 kierownik komisariatu „Piwniczna”. W 1934 nadkomisarz Franciszek Hałgas pracował w IG „Leszno” ^[7].

[CITEREFGoryński2012226-1] Goryński 2012 ↓, s. 226.

[CITEREFJabłonowskiPolak199930-2] Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 30.

[CITEREFJabłonowskiPolak199951-3] Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 51.

[CITEREFJabłonowskiPolak1999112-4] Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 112.

[CITEREFPromińska20115-5] Promińska 2011 ↓, s. 5.

[CITEREFBocheński200943-6] Bocheński 2009 ↓, s. 43.

[CITEREFKozłowski2015113-7] Kozłowski 2015 ↓, s. 113.

[CITEREFRozkazy_KG_SG1938/4-9] Rozkazy KG SG ↓, s. 1938/4.

[CITEREFRozkazy_KG_SG13/39-10] Rozkazy KG SG ↓, s. 13/39.

[CITEREFKozłowski2015366-11] Kozłowski 2015 ↓, s. 366.

[CITEREFRozkazy_Maz._IO61/39-12] Rozkazy Maz. IO ↓, s. 61/39.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[a]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]