Wybory samorządowe w Polsce w 2010 – odbyły się 21 listopada (I tura). II tura (ponowne głosowanie w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast) odbyła się 5 i 19 grudnia 2010[3].
Koniec V kadencji
V kadencja organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego upłynęła w dniu 12 listopada 2010.
Kalendarz wyborczy
16 listopada 2009 – informacja Państwowej Komisji Wyborczej o terminie przeprowadzenia w 2010 roku wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast
15 września 2010 – ogłoszenie przez Prezesa Rady Ministrów terminu wyborów. Początek kampanii wyborczej
2 października 2010 – podanie do publicznej wiadomości, w formie obwieszczenia, informacji o okręgach wyborczych, ich granicach, numerach i liczbie radnych wybieranych w każdym okręgu wyborczym oraz o wyznaczonej siedzibie terytorialnej komisji wyborczej
4 października 2010 – składanie zawiadomień o utworzeniu komitetu wyborczego i zamiarze zgłaszania kandydatów na radnych
4 października 2010 – zgłaszanie komisarzom wyborczym kandydatów na członków terytorialnych komisji wyborczych
7 października 2010 – powołanie przez komisarza wyborczego terytorialnych komisji wyborczych
22 października 2010 – zgłaszanie terytorialnym komisjom wyborczym list kandydatów na radnych
27 października 2010 – przyznanie przez PKW jednolitych numerów dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały listy kandydatów w ponad połowie okręgów w wyborach do wszystkich sejmików województw i zarejestrowały je w każdym województwie. Numery list wyborczych dla komitetów, które spełniły ten warunek, to[4]:
27 października 2010 – zgłaszanie gminnym komisjom wyborczym kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast
29 października 2010 – przyznanie przez komisarza wyborczego, wykonującego zadania o charakterze ogólnowojewódzkim, numerów dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały co najmniej jedną listę kandydatów w wyborach do sejmiku województwa i nie został im przyznany numer przez Państwową Komisję Wyborczą
31 października 2010 – przyznanie przez komisarza wyborczego numerów dla list tych komitetów wyborczych, które zarejestrowały co najmniej jedną listę kandydatów w wyborach do rady powiatu i nie został im przyznany numer przez Państwową Komisję Wyborczą ani przez komisarza wyborczego wykonującego zadania o charakterze ogólnowojewódzkim
31 października 2010 – podanie do publicznej wiadomości, w formie obwieszczenia, informacji o numerach i granicach obwodów głosowania oraz o wyznaczonych siedzibach obwodowych komisji wyborczych
6 listopada 2010 – rozplakatowanie obwieszczeń właściwych terytorialnych komisji wyborczych o zarejestrowanych listach kandydatów na radnych zawierających numery list, skróty nazw komitetów, dane o kandydatach umieszczone w zgłoszeniach list wraz z ewentualnymi oznaczeniami kandydatów oraz treść oświadczeń lustracyjnych stwierdzających fakt pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi
6 listopada 2010 – rozplakatowanie obwieszczeń gminnych komisji wyborczych o zarejestrowanych listach kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, na których umieszczone są, w kolejności alfabetycznej nazwisk: nazwiska, imiona, wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania, nazwa komitetu zgłaszającego kandydata, nazwa partii politycznej, do której należy kandydat, oraz treść oświadczeń lustracyjnych stwierdzających fakt pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi
6 listopada 2010 – nieodpłatne rozpowszechnianie audycji wyborczych w programach telewizji publicznej i publicznego radia
7 listopada 2010 – powołanie przez gminną komisję wyborczą obwodowych komisji wyborczych, sporządzenie spisów wyborców w urzędzie gminy
11 listopada 2010 – składanie wniosków o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania
16 listopada 2010 – składanie wniosków przez wyborców niepełnosprawnych o dopisanie ich do spisu w wybranym obwodzie głosowania na obszarze gminy
19 listopada 2010, godz. 24:00 – koniec kampanii wyborczej, początek ciszy wyborczej
20 listopada 2010 – przekazanie przewodniczącym obwodowych komisji wyborczych spisów wyborców
21 listopada 2010 – głosowanie (lokale wyborcze czynne w godzinach 8.–22.)
5 grudnia 2010 – II tura wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast
Druga tura wyborów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast odbyła się – tam, gdzie rozstrzygnięcia nie uzyskano w I turze – w większości[8] w dwa tygodnie po pierwszej turze, tzn. 5 grudnia. Podczas tych wyborów, w których frekwencja wyniosła 35,31%, w jednej z gmin (gmina Siemkowice, woj. łódzkie) zanotowano rzadki przypadek: dwóch kandydatów uzyskało identyczną liczbę głosów: po 1107. Pomimo to, zgodnie z ordynacją, zwyciężył ten z kandydatów, który zwyciężył w większej liczbie obwodów głosowania (gdyby i tu nastąpił remis, to o wyniku zdecydowałoby losowanie)[9].
W wyborach do sejmików województw frekwencja wyniosła 47,26% uprawnionych do głosowania. Oddano 12,06% głosów nieważnych. Ważnych głosów oddano 12 721 376[11].
W porównaniu z poprzednimi wyborami samorządowymi w wyborach w 2010 spadła liczba głosów nieważnych. Jednocześnie, podobnie jak w poprzednich wyborach, zauważalny jest wzrost odsetka liczby głosów nieważnych wraz ze wzrostem szczebla jednostki samorządu terytorialnego. Najniższy odsetek wystąpił w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów oraz wyborach do rad gmin. Znacznie wyższy był odsetek głosów nieważnych w wyborach do rad powiatów, zaś najwyższy – w wyborach do sejmików województw (12,06%; w 2006 – 12,7%, a w 2002 – 14,43%). Stosunkowo wysoka liczba głosów nieważnych w wyborach do rad powiatów i sejmików województw tłumaczona jest z jednej strony świadomym działaniem niektórych wyborców (manifestacja niezadowolenia ze wszystkich kandydatów), a z drugiej strony skomplikowaniem wyborów samorządowych (duża liczba kart wyborczych).
W wyborach do sejmików w województwie mazowieckim wystąpił znaczący nadmiar głosów nieważnych z podwójnymi skreśleniami, w porównaniu z innymi województwami. Przyczyną tego był najprawdopodobniej fakt, iż tylko w województwie mazowieckim karta do głosowania w wyborach do sejmiku była przygotowana w formie broszury, a nie pojedynczej kartki jak w innych województwach, co prawdopodobnie zmyliło niektórych wyborców[29].
↑W części gmin, w związku rezygnacją kandydatów, znalazły zastosowanie przepisy szczególne ordynacji wyborczej, zgodnie z którymi II turę wyborów przeniesiono tam na 19 grudnia.