Wybory parlamentarne w Polsce w 2011 – wybory do Sejmu i Senatu zarządzone 4 sierpnia 2011 przez prezydenta RPBronisława Komorowskiego na 9 października 2011[3]. Odbyły się one według zasad wprowadzonych przez kodeks wyborczy z 5 stycznia 2011[4]. Zakończyły się zwycięstwem Platformy Obywatelskiej. Po raz pierwszy od 1989 roku partia sprawująca władzę wygrała kolejne wybory. Po wyborach odnowiona została koalicja PO-PSL. Na stanowisku prezesa rady ministrów pozostał Donald Tusk (zastąpiony 22 września 2014 przez Ewę Kopacz). Wicepremierem i ministrem gospodarki pozostał Waldemar Pawlak (pełniący urząd do 27 listopada 2012[5], 6 grudnia zastąpiony przez Janusza Piechocińskiego).
Data wyborów została zapowiedziana przez prezydenta już 4 sierpnia 2011[8]. Terminy wyborcze określone w kodeksie wyborczym dopuszczały niedziele 9, 16, 23, 30 października lub – ze względu na dzień ustawowo wolny od pracy – 1 listopada 2011[9], co oznacza, że prezydent zarządził wybory na pierwszy z możliwych terminów.
Do Państwowej Komisji Wyborczej złożono 110 zawiadomień o utworzeniu komitetu wyborczego; PKW zarejestrowała 104 komitety wyborcze[10].
Wybory do Sejmu RP
9 września PKW nadała w drodze losowania jednolite numery dla list kandydatów na posłów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zarejestrowanych więcej niż w jednym okręgu wyborczym. Zgodnie z ordynacją wyborczą komitety, które do 30 sierpnia zarejestrowały listy w co najmniej 21 okręgach, miały prawo do rejestracji list w pozostałych okręgach bez konieczności zbierania podpisów.
Wybory do Senatu RP
Wybory do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w 2011 po raz pierwszy odbyły się w okręgach jednomandatowych. Zmiana ta została uchwalona przez Sejm RP w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277).
Komitety wyborcze do Sejmu i Senatu
Komitety, które zarejestrowały listy do Sejmu we wszystkich okręgach wyborczych
Listy wyborcze w poszczególnych okręgach oraz ich liderzy
Poniższe zestawienie zostało opracowane na podstawie danych z serwisu informacyjnego PKW[22]
Obecność list komitetów wyborczych w poszczególnych okręgach w wyborach do Sejmu. Tam, gdzie komitet zarejestrował listę, podano imię i nazwisko kandydata z nr 1
Zgodnie z kalendarzem wyborczym kampania wyborcza trwała do 7 października. Od 24 września do 7 października 2011 TVP na swoich antenach emitowała bezpłatne audycje komitetów wyborczych[1].
Oddział zewnętrzny zakładu karnego i aresztu śledczego
18
1
0
Obwód głosowania za granicą
268
2
160
Obwód głosowania na statku
3
0
0
Razem
25 993
7720
2758
Głosowanie w kraju i za granicą
Zgodnie z Kodeksem wyborczym (art. 39) głosowanie odbywa się między godziną 7. a 21. czasu polskiego; natomiast za granicą i na polskich statkach morskich głosowanie odbywa się między godziną 7. a 21. czasu miejscowego, a jeżeli miałoby być zakończone w dniu następnym po dniu głosowania w kraju, przeprowadza się je w dniu poprzedzającym[23]. W związku z tym jako pierwsi głosowali obywatele polscy przebywający za granicą. Najwcześniej, bo o godz. 12:00 8 października polskiego czasu, rozpoczęło się głosowanie w polskich placówkach dyplomatycznych: Buenos Aires (Argentyna), Brasílii, São Paulo i Kurytybie (Brazylia), Santiago de Chile (Chile) i Santo Domingo (Dominikana), a o 13:00 otwarte zostały lokale w kilku miejscach w Stanach Zjednoczonych (m.in. Nowym Jorku, Waszyngtonie) – oraz w Kanadzie (Ottawa, Montreal, Toronto), a także w Quito (Ekwador), w Hawanie (Kuba) oraz stolicy Panamy[24].
W Polsce wybory rozpoczęły się 9 października 2011 o godzinie 7:00.
Frekwencja
Według komunikatu PKW:
Liczba wyborców (uprawnionych do oddania głosu): 30 762 931
Podział mandatów i rozkład procentowy poparcia w wyniku wyborów z uwzględnieniem podziału na późniejszą koalicję rządzącą w kolejności: ugrupowania rządowe, opozycja parlamentarna i pozaparlamentarna (komitety, które nie przekroczyły 1% poparcia w skali kraju, potraktowano zbiorczo):
↓
207
28
157
40
27
PO
PSL
PiS
RP
SLD
↓
PO
PSL
PiS
RP
SLD
Rozkład mandatów
Wyniki PO w poszczególnych powiatach
Wyniki PiS w poszczególnych powiatach
Zwycięzcy w poszczególnych okręgach w wyborach do Sejmu RP
Wyniki wyborów do Sejmu RP w poszczególnych powiatach
Głosowaniu przyglądali się obserwatorzy z kilku państw. Libijscy obserwatorzy zwiedzili delegaturę Krajowego Biura Wyborczego w Radomiu oraz obserwowali głosowanie w obwodowej komisji wyborczej w Cerekwi[30]. Obserwatorzy z Egiptu oglądali głosowanie w kilku płockich obwodowych komisjach wyborczych[31].
Ważność wyborów
Sąd Najwyższy w składzie Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych uchwałą z 14 grudnia 2011 uznał wybory za ważne[32].
↑Nowa Prawica zarejestrowała 21 list okręgowych, lecz rejestracja w 2 okręgach została dokonana po 30 sierpnia 2011, czyli po ostatecznym terminie rejestracji list w co najmniej 21 okręgach dającej prawo do rejestracji w pozostałych okręgach bez zbierania podpisów. Upłynięcie tego terminu dla Państwowej Komisji Wyborczej stanowiło argument za zarejestrowaniem list jedynie w 21 okręgach. Nowa Prawica złożyła protest, uznając, że wymóg rejestracji w 21 okręgach został spełniony, zaś opóźnienia w terminie powstały z winy PKW. PKW protest odrzuciła. Nowa Prawica skierowała protest do Sądu Najwyższego. PKW w opinii dla SN stwierdziła m.in., że w myśl przepisów art. 210 § 2 Kodeksu wyborczego i art. 211 § 1 Kodeksu wyborczego przyjęciu, że „zarejestrował” oznacza „zgłosił” oraz że kodeks wyborczy nie przewiduje terminu, w którym okręgowa komisja wyborcza powinna dokonać rejestracji, ani nie powołuje okoliczności usprawiedliwiających nieuzyskane przez komitet wyborczy w terminie do 40 dnia przed dniem wyborów zarejestrowania list z wykazami poparcia co najmniej w połowie okręgów wyborczych. W tej sytuacji wyłącznie w sferze dotyczącej samego komitetu wyborczego pozostaje kwestia podejmowania czynności wyborczych w takim czasie, aby możliwe było spełnienie wymogów uprawniających do uzyskania określonego statusu prawnego. 20 września 2011 Sąd Najwyższy pozostawił protest wyborczy Nowej Prawicy bez dalszego biegu, gdyż zdaniem SW „został on złożony przedwcześnie”.
↑Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 sierpnia 2011 r. w sprawie zarządzenia wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2011 r. nr 162, poz. 978).