Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (giản thể: 中国共产党中央纪律检查委员会; phồn thể: 中國共產黨中央紀律檢查委員會; bính âm: Zhōngguó Gòngchăndăng Zhōngyāng Jìlǜ Jiănchá Wĕiyuánhuì) là cơ quan kiểm tra kỷ luật trung ương của Đảng Cộng sản Trung Quốc, giữ gìn kỷ luật, thúc đẩy việc phòng chống tham nhũng trong các cơ quan, Bí thư Ủy ban chịu trách nhiệm thực hiện.
Vào tháng 2 năm 1993 theo quy định của Đảng Cộng sản Trung Quốc và Quốc vụ viện Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, trụ sở Bộ Giám sát Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và các cơ quan kiểm tra kỷ luật Đảng được đặt chung tại một tòa nhà (hay được gọi hợp thự biện công).
Từ năm 1993 tới nay cơ quan giám sát hành chính các cấp tại địa phương giúp đỡ cơ quan kiểm tra kỷ luật đảng cộng sản đồng cấp sử dụng chung tại một địa điểm.
Lịch sử
Cơ quan được thành lập từ năm 1927, ban đầu có tên Ủy ban Giám sát Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc. Sau khi thàn lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Ủy ban đổi tên thành Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, sau đó 1955 đổi tên thành Ủy ban Giám sát Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc. Trong thời kỳ Cách mạng Văn hóa, cơ quan bị giải thể và sáp nhập mãi đến năm 1978 mới được khôi phục trở lại.
Chức năng
Theo điều 44 Điều lệ Đảng Cộng sản Trung Quốc "Nhiệm vụ chủ yếu của Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc: Duy trì bảo vệ các chương trình và quy định pháp chế của Đảng, mặt trận để kiểm tra Đảng, chấp hành phương châm chính sách và quyết định, giúp Ủy ban tăng cường xây dựng tác phong làm việc của Đảng và tổ chức phối hợp phòng chống tham nhũng ". Năm 1978, tại hội nghị toàn thể lần thứ 3 khóa 11 Đảng Cộng sản Trung Quốc quyết định tái lập Ủy ban, đứng đầu là Bí thư Ủy ban, trong quy định Bí thư phải là thành viên của Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị.
Song quy
Từ "song quy" xuất hiện lần đầu tiên trong "Điều lệ giám sát hành chính nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa" ban hành ngày 9/12/1990.
Điều lệ quy định: Cơ quan giám sát trong khi điều tra vụ án có quyền yêu cầu đương sự "có mặt tại địa điểm quy định trong thời gian quy định, để giải thích, trình bày về vụ việc có liên quan" (gọi tắt là song quy).
Đến ngày 9/5/1997, kỳ họp thứ 25 ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Trung Quốc khoá VIII thông qua "Luật giám sát hành chính", trong đó quy định: cơ quan giám sát có quyền yêu cầu những người bị nghi ngờ vi phạm kỷ luật hành chính phải có mặt tại địa điểm đã định với thời gian quy định, để giải trình về vấn đề liên quan (bị cách ly để điều tra trong một thời gian không hạn định).
Song quy là phương pháp chống tham nhũng hũu hiệu của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Nhưng trong thời gian gần đây song quy đã trở nên biến tướng, tra tấn ép cung...
Phó Bí thư:Vương Hạc Thọ,Mã Quốc Thụy,Vương Tòng Ngô,Lưu Thuận Nguyên,Trương Khải Long,Viên Nhậm Viễn,Chương Uẩn,Quách Thuật Thân,Lý Nhất Manh,Ngụy Văn Bá,Trương Sách.
Ủy viên:61 người
Tháng 2 năm 1980,bổ sung Triệu Nghị Mẫn làm Phó Bí thư.
Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương khóa 12
Tháng 9 năm 1982,Đại hội Đại biểu Toàn quốc khóa 12 Đảng Cộng sản Trung Quốc đã lựa chọn ra Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương khóa 12.
Bí thư:Vương Tòng Ngô,Hàn Quang,Lý Xương,Mã Quốc Thụy,Hàn Thiên Thạch
Ủy viên Ủy ban Thường vụ:Vương Tòng Ngô,Vương Hạc Thọ,Lý Xương,Lý Chi Liễu,Lý Chính Đình,Trần Vân,Hoàng Khắc Thành,Hàn Quang,Hàn Thiên Thạch,Thái Thuận Lễ
Ủy viên:135 người
Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương khóa 13
Tháng 11 năm 1987,Đại hội Đại biểu Toàn quốc khóa 13 Đảng Cộng sản Trung Quốc đã lựa chọn ra Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương khóa 13.
Phó Bí thư:Hầu Tông Tân,Trần Tác Lâm,Tào Khánh Trạch,Vương Đức Anh,Từ Thanh,Lưu Tích Vinh,Phó Kiệt,Lý Chí Luân,Trương Huệ Tân.
Ủy viên Ủy ban Thường vụ:Vương Quang,Vương Đức Anh,Lưu Lệ Anh,An Khải Nguyên,Lý Chí Luân,Hà Dũng,Trần Tác Lâm,Hầu Tông Tân,Từ Thanh,Tào Khánh Trạch,Úy Kiện Hành,Bành Cương,Phó Kiệt.
Ủy viên:108 người
Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương khóa 15
Tháng 9 năm 1997,Đại hội Đại biểu Toàn quốc khóa 15 Đảng Cộng sản Trung Quốc đã lựa chọn ra Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương khóa 15.
Phó Bí thư:Hà Dũng,Trương Huệ Tân,Mã Ôn,Tôn Trung Đồng,Can Dĩ Thắng,Trương Nghị,Hoàng Thụ Hiền,Lý Ngọc Phú
Ủy viên Ủy ban Thường vụ:Can Dĩ Thắng,Mã Ôn,Vương Vĩ,Lệnh Hồ An,Tôn Trung Đồng,Đỗ Học Phương (nữ),Lý Ngọc Phú,Ngô Ngọc Lương,Ngô Dục Bình (nữ),Khâu Học Cường,Hà Dũng,Trương Quân,Trương Nghị,Trương Kỉ Nam,Trương Huệ Tân,Khuất Vạn Tường,Hạ Quốc Cường,Hoàng Thụ Hiền,Thái Kế Hoa
Ủy viên:127 người
Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương khóa 18
Tháng 11 năm 2012,Đại hội Đại biểu Toàn quốc khóa 18 Đảng Cộng sản Trung Quốc đã lựa chọn ra Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương khóa 18.
Phó Bí thư:Triệu Hồng Chúc,Hoàng Thụ Hiền,Lý Ngọc Phú,Đỗ Kim Tài,Ngô Ngọc Lương,Trương Quân,Trần Văn Thanh,Vương Vĩ (miễn chức tháng 5/2013),Dương Hiểu Độ (bổ sung tháng 1/2014)
Ủy viên Ủy ban Thường vụ:Vương Vĩ (miễn chức tháng 5/2013),Vương Kỳ Sơn,Lưu Tân Giang,Tất Tân,Đỗ Kim Tài,Lý Ngọc Phú,Dương Hiểu Độ (bổ sung tháng 1/2014),Ngô Ngọc Lương,Khâu Học Cường,Trương Quân,Trương Kỉ Nam,Trần Văn Thanh,Chu Phúc Khải,Triệu Hồng Chúc,Hầu Khải,Du Quý Lân,Diêu Tăng Khoa,Hoàng Thụ Hiền,Hoàng Hiểu Vi (nữ),Thôi Thiểu Bằng
Ủy viên:130 người
Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương khóa 19
Tháng 10 năm 2017, Đại hội Đại biểu Toàn quốc khóa 19 Đảng Cộng sản Trung Quốc đã lựa chọn ra Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương khóa 19.