Dowódca piechoty dywizyjnej

Dowódca piechoty dywizyjnej (dowódca PD) – oficer dowodzący piechotą wchodzącą w skład wielkiej jednostki Wojska Polskiego II RP, popularnie zwany „Pedekiem”.

W przypadku wojny (ćwiczeń taktycznych), dowódca piechoty dywizyjnej dowodził tą częścią oddziałów dywizji, która wykonywała główne zadanie. Ustalał on zadania i kierował bezpośrednio działaniami podporządkowanych mu oddziałów i środków. Wspólnie z dowódcą artylerii dywizyjnej organizował współdziałanie z artylerią bezpośredniego wsparcia^[1].

Stanowisko służbowe dowódcy piechoty dywizyjnej zaszeregowane było do stopnia etatowego generała brygady i występowało zarówno „w organizacji pokojowej” (obecnie etat czasu „P”), jak i „organizacji wojennej” (obecnie etat czasu „W”) dywizji piechoty. Oficer zajmujący stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej pełnił funkcję zastępcy dowódcy dywizji.

„Pedekowi” przysługiwał dodatek funkcyjny w wysokości 400 zł, ordynans, luzak, koń wierzchowy, a od 1938 roku także samochód służbowy z kierowcą wojskowym i ryczałtem na eksploatację pojazdu.

W wypadku gdy w rejonie dyslokacji dywizji znajdowały się fortyfikacje stałe, w etacie dowództwa dywizji piechoty tworzono stanowisko służbowe II dowódcy PD. Stanowiska drugiego dowódcy piechoty dywizyjnej utworzone zostały w:

• 1 Dywizji Piechoty Legionów,
• 6 Dywizji Piechoty dla Obszaru Warownego „Kraków”,
• 8 Dywizji Piechoty dla Obszaru Warownego „Modlin”,
• 12 Dywizji Piechoty,
• 15 Dywizji Piechoty,
• 19 Dywizji Piechoty dla Obszaru Warownego „Wilno”,
• 20 Dywizji Piechoty,
• 23 Dywizji Piechoty dla Obszaru Warownego „Śląsk”,
• 28 Dywizji Piechoty.

W 1939 roku stanowiska dowódców piechoty dywizyjnej zajmowali następujący oficerowie:

Stanowiska drugich dowódców PD zajmowali niżej wymienieni oficerowie:

Stanowiska służbowe dowódcy piechoty dywizyjnej zostały zachowane w Wojsku Polskim organizowanym w 1940 na terenie Francji. Wspomniane stanowiska zajmowało pięciu oficerów dyplomowanych piechoty:

• płk dypl. Benedykt Chłusewicz (lat 45, z byłej armii rosyjskiej) w 1 Dywizji Piechoty,
• płk dypl. Zygmunt Grabowski (lat 48) w 1 Dywizji Grenadierów,
• płk dypl. Stanisław Pelc (lat 45, legionista I Brygady LP) w 2 Dywizji Strzelców Pieszych,
• płk dypl. Józef Jaklicz (lat 46, legionista II Brygady LP) w 3 Dywizji Piechoty,
• płk dypl. Stanisław Sosabowski (lat 48, z byłej c. i k. Armii) w 1, a następnie 4 Dywizji Piechoty.

W jednostkach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, organizowanych na podstawie etatów brytyjskich, stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej nie występowało. W etacie kwatery głównej dywizji piechoty (pancernej) było stanowisko zastępcy dowódcy dywizji. W styczniu 1941 roku, w strukturze Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich utworzono stanowisko dowódcy piechoty brygady, które objął pułkownik Walenty Peszek. Dowódca piechoty był de facto zastępcą dowódcy brygady.

• Ordre de Bataille polskiej dywizji piechoty w 1939

• Witold Biegański, Zaczęło się w Coëtquidan. Z dziejów polskich jednostek regularnych we Francji, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1977.
• Ludwik Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Wydawnictwo Lubelskie, wyd. II, Warszawa 1986, ISBN 83-222-0377-2.
• Józef Kuropieska, Wspomnienia oficera sztabu 1934-1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1972, wyd. I, s. 134.
• KazimierzK. Pindel KazimierzK., Obrona narodowa 1937-1939, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, s. 57, ISBN 83-11-06301-X, OCLC 69279234 .
• Podręcznik dla operacyjnej służby sztabów. Wydanie II. Warszawa 1927